Tuproqlarning geografik kenglik bo`yicha tarqalishi


Donli o’simliklarning morfologik belgilari



Download 230,25 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/5
Sana29.12.2021
Hajmi230,25 Kb.
#85998
1   2   3   4   5
Bog'liq
tuproqlarning geografik kenglik boyicha tarqalishi

Donli o’simliklarning morfologik belgilari 

 

Donli ekinlar morfologik belgilari jihatidan bir-biriga juda o’xshash bo’lib, 



bir yillik o’tsimon o’simlik hisoblanadi.  

Ildiz  tizimi.  Ildizi  popuksimon  bo’lib,  asosiy  qismi  yerning  haydalma 

qatlamida  joylashib,  yerga  100-120  sm  va  undan  ham  chuqurroq  kirib  boradi. 

Biroq  ildizning  asosiy  qismi  yerning  haydalma  qatlamida  joylashgan.  Ildiz  ikki 

xil;  murtak  yoki  birlamchi  ildizlardan  iborat.  Murtak  ildizi  urug’  unib  chiqish 

davrida  hosil  bo’lib,  birinchi  guruh  donli  o’simliklarda  uchtadan  sakkiztagacha, 

ikkinchi  guruh  donli  o’simliklarda  faqat  bitta  bo’ladi.  Asosiy  ildizlar  keyinroq 

poyaning yer ostki bo’g’imlaridan vujudga keladi. Bundan tashqari baland poyali 

donli o’simliklarda (makkajo’xori, jo’xori) poyaning yer ustki bo’g’imlaridan ham 

ildizlar paydo bo’ladi. Bular tayanch yoki havoi ildizlar deb ataladi. 

 

Poyasi    Murtak  ildizchalar  paydo  bo’lgandan  so’ng,  poyacha  o’sa 

boshlaydi,  u  ham  donning  po’stini  yorib,  tuproq  betiga  yorug’likka  chiqadi, 

qobig’li  donlarda  (arpa,  suli)  poyacha  oldin  donni  o’rab  turgan  qobig’  ostidan 

o’tib,  donning  uchidan  yer  betiga  chiqadi,  qobig’siz  donlarda  poyacha  donning 

ostki qismida murtak joylashgan yerdan shakllanadi. 

 

Poyasi  poxol,  somon,  xas  bo’lib    ichi  bo’sh  yoki  g’ovak  parenxima  bilan 



to’la bo’ladi. past bo’yli donli o’simliklar 6-7, baland poyali donli o’simliklar esa 

20-25 ta bo’g’im oraliqlariga egadir. Poyaning balandligi o’simlik turiga va naviga 

qarab harxil bo’ladi. 

 

Bargi.  Sodda  barg,  lentasimon  shaklda,  barg  shapalog’i  va  barg  qinidan 

iborat;  barg  qinini  barg  sha’alog’iga  o’tar  yerida  ikkita  barg  quloqchasi  va 

ichkarisida  barg  tilchasi  joylashgan.  Barg  qinini    barg  shapalog’iga  o’tadigan 

joyida  yu’qa  rangsiz  parda  hosil  bo’ladi,  u  tilcha  deb  ataladi.  Barg  novining 

asosida  uning  ikkala  tomonida  mayda  o’siqchalar-quloqchalar  joylashgan,  ular 

poyani  o’rab  olib,  barg  novini  unda  tutib  turadi.  Donli  o’simliklarning  tilchasi 

bilan quloqchalari har xil tuzilgan va rivojlangan bo’lsa, bu ko’rsatkichlar birinchi 

guruh donli o’simliklarda bir-biridan farq qilganligi bois muhim sistematik belgi 

hisoblanadi.  Barg  tilchalari  kalta  yoki  uzun  bo’lishi  mumkin.  Barg  quloqchalari 

esa mayda, yirik, uzun yaxshi rivojlangan, ularda ki’rikchalar bo’lishi mumkin. 

 

Gul  to’plami.  Donli  o’simliklarning  gul  to’plami  bug’doy,  arpa,  javdarda 

boshoqsimon,  suli,  jo’xori,  tariq,  sholida  su’urgisimon,  makkajo’xorida  esa  gul 

to’plam ikki xil; su’urgisimon va so’tasimon.  




Download 230,25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish