Тут дарахтини кўпайтириш усуллари. Тут уруғини экиш ва ниҳолзорларда ишни олиб бориш. Тут кўчатзорларини ташкил этиш ва ниҳолчаларни парваришлаш

Тут кўчатзорларини ташкил этиш ва ниҳолчаларни парваришлаш.

• Уруғ сепиладиган бўлимда бир ёки бир ярим ёшлик ниҳолчалар етиштирилади. Улар қазиб олиниб, доимий бута тутзорлар барпо қилинади ёки кўчат етиштириш учун кўчатзорнинг иккинчи бўлимига экилади.
• Иккинчи бўлимда кўчатлар икки йил ўстирилиб, уларнинг шох-шаббасига шакл берилади. Шу хилда тайёрланган кўчатлар икки ёшли баланд танали дарахтча бўлиб етишади.
• Навдор кўчатлар етиштириш учун ниҳолчалар кўчатзорда бир йил ўстирилиб, иккинчи йили кўкламда навдор тутлар билан пайванд қилинади.

Тут ниҳолларини қазиб олиш, навларга (сортларга) ажратиш, сақлаш ва ташиш.

• Ниҳолларни ўсиш даври тугагандан, яъни барглари сарғайиб тўкила бошлагандан сўнг - октябр ойида ёки кузги биринчи совуқдан кейин қазиб олиш тавсия этилади. Ниҳолларни қазиб олиш учун Т-75, Т-74 русумли тракторларга ўрнатилган ВПН-2 ва НЮ-23 русумли қазиш плуглари билан, 1 ва 2 йиллик ниҳоллар НВС – 1,2 русумли плуглар билан қазиб олинади.
• Қазиб олинган дурагай тут ниҳоллари сифатига қараб Ўзбекистон Давлат стандарти O`zDSt 1027-2002 бўйича уч маҳсулот навларига (сортларга) ажратилади.

Давлат стандарти O`zDSt 1027-2002 бўйича

• Биринчи навга – бир йиллик ниҳолни танасининг пишиб етилган (ёғочланган) қисми 650 мм, бир ярим йиллик ниҳол танасини пишиб етилган қисми – 1000 мм ва ундан ошиқ бўлган ниҳоллар киритилади.
• Иккинчи навга – бир йиллик ниҳолни танасининг пишиб етилган қисми 450 мм; бир ярим йиллик ниҳолни танасининг пишиб етилган қисми 700 мм бўлган ниҳоллар киритилади.
• Учинчи навга – бир йиллик ниҳолни танасининг пишиб етилган қисми 250 мм; бир ярим йиллик ниҳолни танасининг пишиб етилган қисми 400 мм бўлган ниҳоллар ажратилади.

Назорат саволлар :

• 1.Тут кўчатзорларини қандай ташкил қилиш керак .
• 2. 1кг тут уруғи қанча миқдордаги тут мевасидан олинади?
• 3. Баланд танали тутзор 4х4 схемада ташкил қилинганда 1 га неча дона тут кўчати керак?
• 4. Тут уруғи олинадиган тутзордаги дарахтлар ва қатор оралиғи шимолий вилоятлар учун неча метр бўлиши керак?

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати

• 1.Абдуллаев У. – «Тутчилик». – Т.: 1991.
• 2.Мирзаева Ё.Я. “Тутчилик”- ЎзР Фанлар Академияси Асосий кутубхонаси” Навруз нашриёти. Тошкент 2019 й. ISBN:978-9943-6022-9-8. UDK: 634.36.(076.5)

“

ЭЪТИБОРЛАРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ

5 мавзу. Тутни вегетатив кўпайтириш усуллари . Тутни пайвандлаш усуллари. Қаламчаларни тайёрлаш ва сақлаш.