KIRISH
Mamlakatimiz agrar tarmog'ida iqtisodiy islohotlarning amalga
oshirilishi natijasida vujudga kelgan ko'p ukladli iqtisodiyot, eng awalo,
xususiy mulkka asoslanuvchi fermer va dehqon xo‘jaliklarining rivojla
nishi hamda iqtisodiy barqaror xo'jalik yuritish subyektlariga aylanishiga
bog'liq holda rivojlanmoqda. Chunki, bozor iqtisodiyotining asosini
ko'p ukladli iqtisodiyot tashkil etsa, ko'p ukladlilik, o'z
navbatida,
xususiy mulk ustuvorligiga tayanadi.
Iqtisodiyotni modernizatsiya qilish davrida qishloq xo'jaligi korxo
nalari faoliyatini boshqarish tizimini takomillashtirishning aharniyati
ortib bormoqda.
Ishlab chiqaruvchilarning maqsadi — moddiy resurslar, mehnat
hamda mablag'ni oqilona, tejamli sarflab, xaridorgir, raqobatdosh
mahsulotlar ishlab chiqarish, ularni iste’molchilarga o'z vaqtida, sifatli
holda yetkazib berish natijasida ko'proq foyda olishdir.
Bu maqsadlarga
erishishda «Qishloq xo'jaligi iqtisodiyoti va menejmenti» fanini chuqur
o'rganish zarur. Chunki qishloq xo'jaligi mutaxassislarining iqtisodiy
va boshqaruv masalalariga tayyorgarlik darajasiga talab to'xtovsiz
ortmoqda.
«Qishloq xo'jaligi iqtisodiyoti va menejmenti» fani tarmoqda amalga
oshirilayotgan tashkiliy, iqtisodiy, ijtimoiy munosabatlar majmuasining
nazariy asoslari, yo'nalishlari va samaradorligini mavjud tadqiqot
usullari yordamida o'rganish orqali talabalarda tarmoq iqtisodiyoti
bo'yicha iqtisodiy mushohada yuritish, uni rivojlantirishga oid muam-
molarni qo'yish,
hal etish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirish,
yo'nalishlarini belgilab berish, ishlab chiqarishni to'g'ri boshqarishni
tashkil etish qobiliyatini shakllantirib, bozor iqtisodi talablariga javob
bera oladigan agrar soha mutaxassislari va iqtisodchilarini tayyorlashga
ko'maklashadi.
Bozor iqtisodiyoti tamoyillari amal qilayotgan hozirgi sharoitda
turh xo'jalik yuritish shakllarida faoUyat ko'rsatayotgan qishloq xo'jahgi
3
korxonalari o‘z faoliyatlarini intensiv yo‘nalishda tashkil etar ekanlar,
ular, albatta,
iqtisodiy samaradorlik, samara, tannarx, foyda, inten
sivlashtirish, kengaytirilgan takror ishlab chiqarish, infratuzilma tu-
shunchalarining mazmunini aniq bilishlari lozim va bu tushunchalar
ular faoliyatining maqsadi bilan bevosita bog‘liq.
Mazkur darslikda boshqaruv subyektining boshqaruv obyektiga
maqsadli ta’sir o ‘tkazishining, boshqaruvchining o‘zi boshqarayotgan
ishlab chiqarish jamoasida qo‘yilgan maqsadlarga erishish! uchun
faoliyatini muvofiqlashtirishini ta’minlash usullari keltirilgan.
Menejment usullari vositasida iqtisodiy jarayonlarga va ishlab
chiqarish
qatnashchilariga moddiy, moliyaviy, energiya va mehnat
resurslarini imkoni boricha kam sarf qilib, yuqori natijalarga erishish
maqsadida ta ’sir etiladi. Ishlab chiqarish samaradorligi ko‘p jihatdan
boshqaruv usullari mukammalligi va to‘g‘ri shakllanganligi bilan uzviy
bog‘liqdir.
Fan va ishlab chiqarishning integratsiyasi Kadrlar tayyorlash milliy
dasturining muhim elementi hisoblanadi. Bu boradagi asosiy vazifalami
amalga oshirishda «Qishloq xo‘jaligi iqtisodiyoti va menejmenti»
darsligida o‘z ifodasini topgan qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi va
uning o‘ziga xos xususiyatlari, qishloq xo‘jaligi
ishlab chiqarishida
boshqaruv faoliyati va uning usullari, qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishi
iqtisodiy samaradorligini oshirish usullari, qishloq xo'jaligida yetish
tirilgan mahsulot tannarxi va uni pasaytirish yo‘llari, qishloq xo‘jaligi
ishlab chiqarishini intensivlashtirish omillari, dehqonchilik va chorva
chilik iqtisodiyoti, uni boshqaruvi masalalari ustuvor ahamiyatga ega
bo‘lib, darslik zamonaviy qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishida faoliyat
yuritadigan bilimli mutaxassislami tayyorlashda va qishloq xo‘jaligi
ishlab chiqarishini rivojlantirishda qishloq xo‘jaligi iqtisodiyoti muam-
molarini yechishda dasturiy asos bo‘lib xizmat qiladi.
Agroiqtisodiy fanlarga bo‘lgan talab o‘zgarib borayotgan bir davrda
«Qishloq xo‘jaligi iqtisodiyoti va menejmenti» darsligi islohotlaming
hozirgi bosqichida yuzaga kelayotgan
muammolarni hal qilishga
qaratilgan ishlab chiqarish kuchlari va ishlab chiqarish munosabatlarini
ilmiy asoslash, moddiy resurslarni tejashni ta ’minlaydigan yangi
texnologiyalami joriy etish, tuproq unumdorligini oshirish, o'sim
liklarning serhosil navlarini yaratish, urug‘chilik tizimini takomil
lashtirish, zotli chorva mollarini ko‘paytirish, yer-suv munosabatlari
va o‘simliklarni himoya qilishni takomillashtirishning
samaradorligi
. masalalarini o‘zida mujassamlashtirgan.
4
Darslik bakalavrlar, magistrlar, aspirantlar, o'qituvchilar va rahbar
xodimlar uchun mo'ljallangan. Ushbu darslikni tayyorlashda qishloq
xo'jaligi iqtisodiyoti va menejmenti bo'yicha samarali ilmiy tadqiqot
Do'stlaringiz bilan baham: 
