Uglevodorodlarni gaz fazadagi termik reakksiyalarini nazariy asoslari

Neft uglevodorodlarini termik o‘zgarishlari
Reja:

1. 
   Uglevodorodlarni gaz fazadagi termik reakksiyalarini nazariy asoslari
   
2. 
   Gaz fazada uglervodorodlarni termik o‘zgarishlari
   
3. 
   Alkanlarni o‘zgarishi
   
4. 
   Suyuq fazadagi termik reaksiyalarni o‘ziga hos xususiyatlari
   
5. 
   Neft va neft fraksiyalarini sanoat termik qayta ishlash jarayonlari
   

1. Uglevodorodlarni gaz fazadagi termik reakksiyalarini nazariy asoslari
Jarayon termodinamikasi

Kimyoviy termodinamika qonunlarini qo‘llash reaksiyani borish ehtimollarini, maksimal o‘zgarish darajasini va mahsulotlarni muvozanat konsentratsiyasini aniqlash imkoniyatini beradi.

Kimyoviy reaksiyani ketish termodinamik ehtimoli jarayonda Gibbsni erkin energiyasini o‘zgarish kattaligi G_t bilan aniqlanadi.
G_t kattaligi bilgan xolda reaksiyani muvozanat doimiysini quyidagi tenglama yordamida hisoblash mumkin:


(1)

G_t ni qiymati va ishorasi jarayonini prinsipial borish bormasligini kriteriyasi bo‘lib, quyidagi mulohazalardan kelib chiqadi. Reaksiyani muvozanat doimiysi quyidagi nisbat bilan aniqlanadi:

Bu yerda k₁ – to‘g‘ri reaksiyani doyimiysi; k₂ – teskari reaksiyani tezlik doyimiysi. Reaksiya to‘g‘ri yo‘nalishda ketishi (chapdan o‘ngga) uchun to‘g‘ri reaksiyaning tezligi teskari reaksiyani tezligidan yuqori bo‘lishi kerak, ya'ni, k₁>k₂. Bunday xolda K_p birdan kattaroq, lgK_p>0 bo‘lishi lozim.

(1) tenglamaga bog‘liq xolda lgK_p>0 bo‘ladi, agarda G⁰_t<0 bo‘lsa. Shunday qilib, reaksiyani to‘g‘ri yo‘nalishda ketishini zaruriy sharoiti sifatida Gibbs energiyasining manfiy qiymati hizmat qiladi. G⁰_t ning salbiy qiymatini raqami qancha ko‘proq bo‘lsa, to‘g‘ri reaksiyaning tezligi shuncha yuqori bo‘ladi.
Ayrim uglevodorodlarni hosil bo‘lish energiyasini o‘zgarishini haroratga bog‘liqligi 4.1-rasmda keltirilgan.