|
“Namunali muallim” mezoni
O‘z sohasining malakali mutaxassisi, o‘z fanini chuqur biladigan, fandagi yangiliklarni doimo kuzatib boradigan, dars berish davomida o‘quvchilarda hayotiy ko‘nikmalarni shakllantira oladigan, ularga to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatib tarbiyalaydigan, o‘quvchilar ongida mamlakatimizning ko‘p asrlik tarixi va qadriyatlariga hurmat hissini shakllantira oladigan, lavozim majburiyatlarini davr talablari asosida amalga oshira oladigan, pedagogik va psixologik bilimlarga ega bo‘lgan hamda kreativ, tanqidiy, innovatsion fikrlay oladigan fidoyi shaxsdir.
“Namunali muallim” quyidagi xislatlarga ega bo‘lishi lozim:
Yangi O‘zbekistonning namunali muallimi barcha o‘quvchilarning qobiliyatlari, iste’dodlari va imkoniyatlarini ochishga qaratilgan o‘qitish muhitini yaratishga intiladi. U har bir kishining qadr-kimmatini va sha’nini e’tiborga olgan holda hhaqiqatga, kamolotga, haqqoniyatga, haqiqatgo‘ylikka, demokratik
prinsiplarga, o‘z Vatanini sevishga intilishini yuksak qadrlaydi; o‘quv jarayoniga xos butun mas’uliyatni yaxshi anglaydi. Barcha hamkasblari, o‘qitishga intilishi zamon talablariga mos keladigan pedagogga kasbida va hayotida yuksak xulq-atvori ta’minlaydi. O‘qituvchi etikasining namunaviy tartibi asosida barcha muallimlarni intilish va majburiyatga chorlaydi; muayyan ta’lim dargohi, umuman mamlakat ta’lim tizimi oldida turgan ta’lim masalalarini so‘zsiz va samarali amalga oshirishga qaratilgan ta’lim uyushmasining faol a’zosi bo‘lishga intiladi. Bu o‘rinda ta’lim uyushmasi deganda (maktab) bir-biri bilan o‘z ta’lim muassasasi umumiy maqsadlariga erishish uchun ishlayotgan o‘qituvchilar tushuniladi. Ular o‘z ta’lim dargohlarining umumiy maqsadiga erishish uchun bir-birlari bilan ishlashadi va o‘quv jarayonining samaradorligini oshirish va o‘z o‘quvchilarini natijalarini yaxshilash uchun harakat qilishadi;
O‘quvchida O‘zbekiston xalqining ko‘p asrlik tarixiga, ularning milliy va madaniy qadriyatlari va an’analariga hurmatli munosabatda bo‘lish g‘oyasini singdirishga intiladi; davlat va jamiyat bilan uyg‘unlikda ishlash va faoliyat olib borishga intiladi, yoshlarning, o‘quvchilarning bilimni egallashi, sifatli ta’lim olishlari va ularni tegishli kasblari va professional o‘sishlari uchun sharoit bilan ta’minlash katta ta’sir ko‘rsatadi; ta’lim va tarbiya jarayonining mazmun-mohiyati, uning maqsad va vazifalarini
tushunishi, adabiy tilda so‘zlashi hamda kamida bitta xorijiy tilni mukammal bilishi; hamkorlik pedagogikasi hamda bolaga do‘stona munosabatda bo‘lish
tamoyillariga qat’iy amal qilishi;
“Namunali muallim” psixologiyasi, o‘quvchi psixologiyasi, pedagogik psixologiyani nazariy jihatdan yaxshi bilishi va pedagogik faoliyatida samarali foydalana olish malakasiga ega bo‘lishi; maktab yoshidagi bolalarning psixologik-pedagogik va individual xususiyatlarini hisobga olish tajribasiga ega bo‘lishi, o‘quvchilarni qiziqishiga qarab qobiliyatlarini aniqlay olishi va zamonaviy kasblarga yo‘naltira olishi; o‘quvchilarga samarali tarbiyaviy ta’sir etish qobiliyatiga ega bo‘lishi; ota-onalar va jamoatchilik bilan hamkorlikda samarali tarbiyaviy ishlarni olib
borish qobiliyatiga ega bo‘lishi; har qanday holatda ham o‘zini tuta olishi va pedagogga xos xislatlarni
namoyon eta olishi; so‘zlashish odobi, o‘zini tutishi va atrofdagilar bilan muloqotda bo‘lishda
namuna ko‘rsata olishi; doimiy ravishda mutaxassisligi bo‘yicha mustaqil ravishda malakasini oshirib
borishi, fandagi yutuqlarni o‘quvchilarga berib borishi; shuningdek, ta’lim muassasasi hududida mehnat intizomi, odob-axloq me’yorlari, kiyinish va muomala madaniyatiga qat’iy rioya etishi talab etiladi. “Namunali o‘quvchi” mezoni
Umumta’lim maktabidagi ta’lim-tarbiya jarayonida o‘zining ijobiy xislatlari, tarbiyasi hamda ta’lim olishga bo‘lgan intilishi bilan boshqa o‘quvchilarga o‘rnak bo‘la olishi lozim.
Namunali o‘quvchiga xos bo‘lgan fazilatlar: yaxshi tarbiyali, o‘z fikrini bayon eta oladigan, kamtar;
namunali xulq egasi, sabr-toqatli, bag‘rikeng, rostgo‘y;
maktabda ustozlari hamda texnik xodimlarga nisbatan doimiy hurmat
munosabatlarida bo‘ladigan; ota-onasi, qarindoshlari hamda o‘zi yashab turgan hududga nisbatan hurmatda
bo‘ladigan; maktabning odob-axloq va ichki tartib qoidalariga to‘la amal qiladigan; dars mashg‘ulotlariga belgilangan maktab formasida va kechikib kelmaydigan,
mas’uliyatli; o‘zini va boshqalarni hurmat qiladigan;
ilmga chanqoq, doimiy ravishda yangiliklarga intiluvchan, qiziquvchan,
kitobsevar; maktabdan tashqari vaqtini turli to‘garaklardagi ishtiroki bilan band eta
oladigan; sinfdoshlariga mehribon, bilimlarini barcha bilan bo‘lishadigan;
tengdoshlari bilan har qanday vaziyatda vazmin va kelishuvchan, ularga ibrat
bo‘la oladigan hamda ijobiy taraflama o‘ziga ergashtira oladigan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
