Uo‘T 66-9 mentha aquatica o‘simligini ekstraksiyalashda spirtning erituvchanligini haroratga bog‘liq grafigini modellashtirish



Download 152,37 Kb.
bet6/6
Sana23.07.2022
Hajmi152,37 Kb.
#842730
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Usenov A. Suyunov, Samandarov. Irrigatsiya va meloratsiya

50.0

52.0

56.3

64.3

69.9

Olingan natijalar asosida spirtning erituvchanligini haroratga bog‘liqlik grafigini muhokama qilgan holda quyidagi natijaga erishildi:


Regressiya [7-9] tenglamasini y=b0+b1x ko‘rinishida yozamiz va b1ni quyidagi formuladan aniqlab olamiz:
b1= (1)
b0 ni quyidagi formuladan aniqlaymiz [9-11]:
b0=y-b1x (2)
buning uchun tajriba ma’lumotlari va hisob natijalari 2-jadval ko‘rinishida keltiramiz.
2-jadvalning oxirgi ikki ustuni = formula bo‘yicha faqat hisoblarni tekshirish uchun ishlatiladi.
Bizning misolda: 87705.05+20400+20723+23859.05, yani hisoblar to‘g‘ri bajarilgan.
b0 va b1 larni aniqlash uchun 1-jadvaldan olingan yig‘indilardan foydalanamiz:

b1=


b0=


2-jadval
Hisoblash natijalari

N

x

y

x2

xy

y2

x+y

(x+y)2

1

0

33.5

0

0

1122.22

33.5

1122.25

2

10

37.0

100

370

1369.00

47.0

2209.00

3

20

41.2

400

824

1697.44

61.2

3745.44

4

30

46.1

900

1383

2125.21

76.1

5791.24

5

40

50.0

1000

2000

2500.00

90.0

8100.00

6

50

52.8

2500

2645

2798.10

102.9

10588.41

7

60

50.8

3600

3408

2226.24

116.8

13642.24

8

70

64.3

4900

4501

4134.49

134.3

18036.49

9

80

69.9

6400

5592

4886.01

149.9

22470.01



360

451.7

20400

20723

23859.05




85705.05

r*= (3)


(3) formuladan korrelatsiyaning tanlangan koeffitsientlarini [12-15] aniqlaymiz:
r* =0.99
Korrelatsiya koeffitsienti kattaligi birga juda yaqin, demak y va x o‘rtasidagi bog‘liqlik amaliy jihatdan chiziqli hisoblanadi [16-20] va quyidagi ko‘rinishga ega:

y=32.6+0.44x


Hisoblab topilgan funksiya grafigi tajribalar asosida olingan egri chiziqqa deyarli yaqinligi aniqlandi. Olingan funksiyani grafigi 1-rasmda keltirilgan.



1-rasm. Spirt erituvchanligining haroratga bog‘liqlik grafigi.
1-tajriba ma’lumotlari asosida tuzilgan grafik; 2- modellashtirish asosida olingan grafik.


Xulosa. Grafiklarni matematik modellashtirish optimal boshqarish parametrlarini aniqlashda samarali qurol hisoblanadi, ayniqsa, fizikaviy va kimyoviy jarayonlarning qonuniyatlari yetarlicha o‘rganilgan holatlarida. Shundan kelib chiqqan holatda tashqi ta'sirlaming keng diapazonida obyektning matematik modelini hisobi orqali boshqarish parametrlarini aniqlash amalga oshiriladi.
Ekstraksiya jarayonida va unda yuz beruvchi fizik - kimyoviy hodisalarni baholashdan boshlab, alohida sathlar orasidagi o‘zaro ta’sirlami hisobga olib, integral baholashlargacha tahlil qilinadi. Bu tarzda olingan tavsif jarayonning eng umumiy belgilarini xarakterlab, jarayonning matematik modeli sifatida ko‘rilishi mumkin.
Modellangan grafik tajribada aniqlangan grafik chizig‘iga juda yaqin. Nisbiy xatolik 0,05% bo‘lganligini hisobga olsak, ishlab chiqarishda erituvchanlikni haroratga qarab boshqarish mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar:

  1. Sultanova Sh., Safarov J., Usenov A., Raxmanova T. Definitions of useful energy and temperature at the outlet of solar collectors. // E3S Web of Conferences: Rudenko International Conference “Methodological problems in reliability study of large energy systems” (RSES 2020). Vol. 216, 2020. P.1-5.

  2. Султанова Ш.А. Усенов А.Б. Использование аналитически-расчетного метода для описания движения элементов потока в экстракторе сокслет // Universum: технические науки: электрон. научн. журн. 2020. 11(80).

  3. Султанова Ш.А. Усенов А.Б. Получение данных температурной зависимости растворимости спирта при экстракции растения базилика обыкновенного (ocimum basilicum). // Universum: технические науки: электрон. научн. журн. 2020. 11(80).

  4. Nakagawa K., Kawagoe M., Yoshimura M., Arata H., Minamikawa T., Nakamura M., Matsumoto Nakagawa A. Differential Effects of Flavonoid Quercetin on Oxidative Damages Induced by Hydrophilic and Lipophilic Radical Generators in Hepatic Lysosomal Fractions of Mice. Journal of Health Science, 2000, no. 6, pp. 509-512.

  5. Бабаханова З.А., Абдиева Ф.И., Шералиева М.А. Изучение ультразвукового воздействия на процессы получения ультрадисперсных керамических суспензий // Universum: технические науки: электрон. научн. журн. 2020. 10(79).

  6. Касаткин, А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии: Учебник для вузов. 10-е изд., стереотипное, доработанное. Пере-печ. с изд. 1973г. /А.Г. Касаткин- М .: ООО ТИД «Альянс», 2004. - 753 с.

  7. Veloso, G.O. Mathematical modeling of vegetable oil extraction in counter current crossed flow in horizontal extractor / G.O. Veloso, G.O. Krioukov, H.A. Vielmo // Journal of Food Engineering. – 2005. – V.66. – P. 477-486.

  8. Berk Z. Food Process Engineering and Technology: Second Edition (Book) / Z. Berk // Elsevier Inc. – 2013. – P. 690.

  9. Остриков А. Н. Процессы и аппараты пищевых производств: учеб. для вузов: в 2 кн. / А. Н. Остриков, Ю. В. Красовицкий, А. А. Шевцов и др. – СПб.: ГИОРД, 2006. – Кн. 1.-632 с.

  10. Зарубин B.C. Математическое моделирование в технике: Учеб. для вузов / B.C. Зарубин, А.П. Крищенко. - М.: Изд-во МГТУ им.Н.Э.Баумана, 2003.-496 с.

  11. Велозо Ж.О. Математическое моделирование экстракции масла в противоточных пересекающихся течениях // Вестник казан. технол. ун-та.-2014-Т.17,-№ 15.-C.199-204.

  12. Ramos S. Dados de medição do Extrator Crown model. Relatorio technico (Данные измерений для экстрактора «Crown-model». Технический отчет) // Empresa INTECNIAL – RS, (Бразилия). – 1999. – 11p.

  13. Kitanovic, S. Empirical kinetic models for the resinoid extraction from aerial parts of St. John’s wort (Hypericum perforatum L.) // Biochemical Engineering Journal. – 2008. – V. 41. – P. 1.

  14. Korotkova E. I., Karbainov Y. A., Shevchuk A. V. Study of antioxidant properties by voltammetry. Journal of Electroanalytical Chemistry, 2002, no. 1, pp. 56-60.

  15. Nakagawa K., Kawagoe M., Yoshimura M., Arata H., Minamikawa T., Nakamura M., Matsumoto Nakagawa A. Differential Effects of Flavonoid Quercetin on Oxidative Damages Induced by Hydrophilic and Lipophilic Radical Generators in Hepatic Lysosomal Fractions of Mice. Journal of Health Science, 2000, no. 6, pp. 509-512.

  16. Downham A., Collins P. Colouring our foods in the last and next millennium. International Journal of Food Science and Technology, 2000, no. 2 pp. 21-22.

  17. Бабаханова З.А., Абдиева Ф.И., Шералиева М.А. Изучение ультразвукового воздействия на процессы получения ультрадисперсных керамических суспензий // Universum: технические науки: электрон. научн. журн. 2020. 10(79).

  18. Трейбал, Р. Жидкостная экстракция / Пер. с англ. под ред. С.З.Кагана. М.: Химия, 1966. - 724 с.

  19. Кузьменко А.И., Пашкова Е.Б., Пирогов А.В. и др. Изучение состава растительного лекарственного сбора методом газо-жидкостной хроматографии с хромато-масс-спектрометрическим детектированием. Вестник Московского университета. Серия 2. Химия. - 2010. - т.51. - №2. - С. 132-138.

  20. Юсупбеков Н.Р., Нурмуҳамедов Х.С, Исматуллаев П.Р. Кимё ва озиқ-овқат саноатларнинг жараёнлари ва курилмалари фанидан ҳисоблар ва мисоллар. Тошкент, Nisim, 2000. 351 б.

Download 152,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish