Usmoniylar imperiyasining Yevropadagi istilochilik yurishlari Reja

Qamal

• Mehmet II Fotih 1456-yil Edirnadan Bolqon tomon yurishga chiqadi. Turklar Belgrad ostonalariga yetib keladi va 4-iyul kuni qamalni boshlaydi. Tarixchilarning yozishicha, Usmonli qo‘shini soni 60-70 (ba’zi manbalarda 100-120) ming atrofida bo‘lgan. Siladi Mixay boshchiligidagi qal’a himoyachilari soni esa 5-7 ming kishidan iborat edi.
• Sulton qo‘shinlarini uch qismga bo‘ladi: o‘ng qanotda uch yuzdan oshiq og‘ir artilleriya qurollaring asosiy qismi va ikki yuzdan oshiq kemalar bilan Rumeliya qo‘shini, chap qanotda esa Anadolu turkmanlari qo‘shini joylashadi. Markazni sultonning shaxsiy qorovul qo‘shini va yanicharlari egallaydi. Anadolu va yanicharlar qo‘shini og‘ir qurollangan piyodalardan iborat edi.

Belgrad qal’asi uch tarafdan Dunay va Sava daryolari suvi bilan o‘ralgan edi. Sulton flotni shaharning shimoli-g‘arbiy qismiga joylashtirib, Belgradga keluvchi ta’minot yo‘lini uzib qo‘yadi va shaharning suv blokadasini tashkil qiladi. Qo‘shinga ortdan hujum bo‘lmasligi uchun sulton Dunay daryosi bo‘yiga sipohiy (otliq) qo‘shinlarni joylashtiradi.

• Belgrad qal’asi uch tarafdan Dunay va Sava daryolari suvi bilan o‘ralgan edi. Sulton flotni shaharning shimoli-g‘arbiy qismiga joylashtirib, Belgradga keluvchi ta’minot yo‘lini uzib qo‘yadi va shaharning suv blokadasini tashkil qiladi. Qo‘shinga ortdan hujum bo‘lmasligi uchun sulton Dunay daryosi bo‘yiga sipohiy (otliq) qo‘shinlarni joylashtiradi.
• Qamal haqidagi xabar Vengriya qo‘shinlari qo‘mondoni Yanosh Hunyadiga yetib borganda u Vengriyaning janubida qo‘shiniga kavaleriya (yengil qurollangan otliq qo‘shin) yig‘ish ishlari olib borayotgandi. Uning chaqirig‘iga javoban juda kam zodagon-dvoryan ritsarlar qo‘shinga tarkibiga kelib qo‘shiladi.

Qo‘shin safini esa unga kelib qo‘shilgan bir necha ming dehqonlar kengaytiradi. Bu paytda Rim Papasi Kalikst III ruhoniy Ioann Kapistranni Belgradni qamaldan ozod qilish uchun salib yurishini tashkil qilishga yuboradi. Ioannning va’zlari Bavariya va Avstriyada katta foyda bermaydi va u Vengriyaga qarab yo‘lga chiqadi. Nihoyat Ioann harbiy tayyorgarlik ko‘rmagan va yomon qurollangan dehqonlar armiyasini yig‘ishga muvaffaq bo‘ladi. Ioann va Hunyadi birgalikda harakat qiladi, ammo ular alohida buyruq beradigan bo‘ladi. Ularning qo‘l ostida 40-50 ming kishilik qo‘shin to‘plandi.

• Qo‘shin safini esa unga kelib qo‘shilgan bir necha ming dehqonlar kengaytiradi. Bu paytda Rim Papasi Kalikst III ruhoniy Ioann Kapistranni Belgradni qamaldan ozod qilish uchun salib yurishini tashkil qilishga yuboradi. Ioannning va’zlari Bavariya va Avstriyada katta foyda bermaydi va u Vengriyaga qarab yo‘lga chiqadi. Nihoyat Ioann harbiy tayyorgarlik ko‘rmagan va yomon qurollangan dehqonlar armiyasini yig‘ishga muvaffaq bo‘ladi. Ioann va Hunyadi birgalikda harakat qiladi, ammo ular alohida buyruq beradigan bo‘ladi. Ularning qo‘l ostida 40-50 ming kishilik qo‘shin to‘plandi.