Узбекистон республикаси вазирлар maxjcamach Х. Узуридаги «оила» илмий-амалий



Download 7,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/200
Sana24.02.2022
Hajmi7,73 Mb.
#205613
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   200
Bog'liq
Оила энциклопедияси. Акрамова Ф.А

у р г а т и ш
воситаси хамдир. 
Хар бир даврнинг уз А.лари булиб, вакт 
ЗТ'иши б-н узгариб, мазмунан бойиб боради, 
баъзилари йуколади, янгилари вужудга ке­
лади. Шунингдек, бири иккинчи замонга 
мос келмаслиги мумкин. Давр талабига жа- 
воб бермайдиган А.лар унутилади. Хар бир 
халкнинг А.ларида уша халкнинг турмуш 
тарзи, маданий камолот даражаси, миллий 
онги ва киёфаси акс этади. Бир худуд ахо- 
лиси ёки халкига хос А.ларга хар хил маф- 
куравий нуктаи назардан ёндашиш, бошка 
ХУДУД 
ёки халк нуктаи назаридан бахолаш 
нотугри.
Булар жумласига кексаларга хурмат, 
кариндош-уруг, махалла-куй б-н окибатли, 
якин алокада булиш, эл-юртта садокат, 
хашар, мехмондустлик, нонни эъзозлаш 
ва б. киради. Узбекистонда Навруз, Мус- 
такиллик куни, Конституция куни, Руза 
хайити, Курбон хайити ва б. халк байрам- 
лари яхши А.лар сифатида хаётга сингиб 
кетди.
Урф-одат, расм-русум, маросим, тур­
муш тарзи, мехнат малакаси ва б. А.га ай- 
ланишининг уч хил сабаби мавжуд:
- А. муайян халк, миллат ёки инсоният 
жамоалари асосий кисми томонидан эъти- 
роф этилиб, кадрланиши;
- муайян жамоат ва жамоатчилик то­
монидан изчил рагбатлантирилиб ва назо­
рат этиб борилиши;
- белгиланган муайян вактда ва ша- 
роитда уз-узидан такрорланиб туриши.
Муайян тарихий шароит ва ижтимоий 
мухитда инсон хак-хукукларини ва кад- 
рини улуглайдиган, рухини иоклайдиган, 
ижтимоий тараккиёт ва шахе баркамол- 
лиги учун хизмат киладиган, инсонпарвар-
ликни карор топтиришга ёрдам берадиган 
А.га айланган хар кандай маросим ёки тур­
муш тарзининг шакли эмас, балки мазмун- 
мохияти мухимдир.
А.га асосланган барча муносабатлар 
эса анъанавийлик дейилади.
АПАТИЯ (юн. apatheia - бепарволик, 
локайдлик) - шахедаги хиссий суст- 
кашлик, бефарклик, локайдлик кайфияти. 
Бундай холатда шахе ён-атрофдаги во- 
кеа-ходисаларга эътиборсиз булади, хеч 
нарсага кизикмайди, унинг жисмоний, 
рухий ва маънавий фаоллиги пасаяди. А. 
узок вакт давом этган рухий бузулишлар 
туфайли юзага келади ва кечиш мудцатига 
кура, узок ёки киска муддатли булади. А. 
холатини акли заифлик ва хатто узок да­
вом этган муайян касалликнинг асорати 
сифатида хам кузатиш мумкин. А.нинг илк 
боскичларида кизикиш, хохиш ва инти- 
лишнинг бирмунча сусайиши, иштиёк ва 
майлнинг пасайиши кузатилади. Кейинги 
боскичларда эса теварак-атрофдаги вокеа- 
ларга нисбатан бефарклик пайдо булади. 
Купинча А. холатидаги шахснинг мими- 
каси, хис-туйгулари пасаяди, у хеч кандай 
кунгилочар тадбирларда иштирок этмайди, 
атрофдагиларга локайдлик б-н карайди. 
А.нинг сунгги боскичларида эса тулик бе­
фарклик устувор булади.
А.нинг бошлангич даражаларидаёк 
уни бартараф этиш чора-тадбирларини ку- 
риши керак. А. холатидаги инсонлар узи­
нинг ташки куриниши ва озодалигига хам 
эътибор бермайди. А. маънавий тушкунлик 
ва рухий толикиш натижасида хам келиб 
чикади. Унинг олдини олиш учун А.нинг 
келиб чикиш сабабларини яхши билиш 
керак.
АПЕЕССИЯ (лот. - ташланиш) - мавжуд 
коидаларга каршилик курсатишга мойил- 
ликни ифодаловчи деструктив хулк-атвор. 
А.га учраган шахслар узлари ташланмок- 
чи булган объектга зиён етказишга хара-
19


кат килади. Бундай муносабат, айникса, 
жисмоний жихатдан заиф булган ёки 
уларга нокулайлик тугдирадиган киши- 
ларга нисбатан намоён булади. А. бир ка- 
тор куринишларга эга: 1) жисмоний А. 
Жисмоний А.га учраган шахе узидан заиф 
булган ёки нокулайлик тугдирган иккин­
чи бир кишига ташланади, узининг жис­
моний куч-кувватини бошкаларга хужум 
Килиш жараёнида куллайди; 2) вербал А. 
Вербал А.га учраган шахе узининг салбий 
хис-туйгуларини бакириб-чакириш б-н на­
моён килади; 3) муайян субъектга нисбатан 
йуналтирилган А. Бу турдаги А.га учраган 
шахе муайян шахсга нисбатан салбий му- 
носабатда булади, натижада уни мунтазам 
таъкиб килади; 4) душманликка асосланган 
А. Душманликка асосланган А.га учраган 
шахе узи ёмон курган кишиларга нисбатан 
тажовузкорона муносабатда булади, уларга 
ёмонлик килишга интилади.
А.нинг хар кандай куринишига карши 
зарур чора-тадбирларни куллаш тажриба- 
сига эга булиш максадга мувофикдир. 

Download 7,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   200




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish