Узбекистон республикаси вазирлар maxjcamach Х. Узуридаги «оила» илмий-амалий


О «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»



Download 7,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/200
Sana24.02.2022
Hajmi7,73 Mb.
#205613
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   200
Bog'liq
Оила энциклопедияси. Акрамова Ф.А

О «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»
ISBN 978-9943-07-691-4 
Давлат илмий нашриёти, 2019.


КИРИШ
«Оила - эр, хотин ва фарзандлардаи иборат. Яъни оила бир шахе бошчилигида бир уйда 
яшовчилардир», - дейди Абдурауф Фитрат. Шахе, оила ва оилавий муносабатлар масаласи 
бугунги кунда узининг тарихий, маданий, миллий ва умумбашарий кадриятларига эга Узбе­
кистон давлатининг равнаки учун катта ахамиятга эга.
Шахснинг шаклланиши, маънавиятининг таркиб топиши ва ривожланишида оиланинг 
урни бекиёс булиб, жамиятнинг асосий гурухи хисобланган оила, жамият тараккиёти би­
лан боглщ холда ривожланиб боради. Унинг ижтимоий-психологик хусусиятлари, мазму- 
ни, оилавий муносабатларнинг узига хослиги мавжуд ижтимоий тузумдаги мафкуравий
сиёсий, иктисодий, ижтимоий-тарихий, маданий шарт-шароитлар билан хам белгиланади.
Узбекистонда оила масалаларига давлат сиёсати даражасида каралади. 2018 йилнинг
2 февралида Узбекистон Республикаси Президентининг «Хотин-кизларни куллаб-кувват- 
лаш ва оила институтини мустахкамлаш сохасидаги фаолиятни тубдан такомиллаштириш 
чора-тадбирлари тугрисида» ПФ-5325-сонли Фармонида бой маданий тарихий мерос ва 
анъанавий оилавий кадриятлар оилани мустахдамлашга хизмат килиши; оилавий муноса­
батларни узаро мухаббат, ишонч ва хурмат, хамжихатлик, бир-бирига ёрдам бериш хамда 
оила олдида унинг барча аъзоларининг масъуллиги хисси асосида куришдан, оила аъзолари 
уз хукукларини тускинликсиз амалга оширишини хамда бу хукукларнинг химоя килини- 
шини таъминлашдан иборат эканлиги белгилаб берилган. Фармонда замонавий намунали 
оилани шакллантириш, унинг маънавий-ахлокий негизлари ва анъанавий оилавий кадри- 
ятларини мустахкамлаш буйича максадли ишлар олиб бориш зарурлиги таъкидланган. Бу 
борадаги муаммоларни фанда эътироф этилган назарий хамда методологик карашларга 
таяниб изчил тахлил килиш, урганиш, тушунчаларни тизимлаштириш мухим вазифалар- 
дандир. Шу маънода хотин-кизларни куллаб-кувватлаш ва оила институтини мустахкам­
лаш буйича комплекс чора-тадбирлар дастурига оилада маънавий-ахлокий тарбия, иктисо­
дий, хукукий билимлар, тиббий маданият, оилавий муносабатлар психологияси кабиларни 
янада устириш максадида «Оила энциклопедияси»ни чоп этиш масаласи киритилган.
Узбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 27 июндаги ПК-3808-сонли Кдро- 
рига биноан кабул килинган Узбекистон Республикасида оила институтини мустахкамлаш 
Концепциясида «Оиланинг тарбиявий-таълим салохиятини мустахкамлаш, жамиятда анъ­
анавий оила кадриятларини саклаш, оилаларда маънавий-ахлокий мухитни яхшилаш» 
учун зарур булган ушбу вазифалар белгилаб берилган:
1. 
Ёш авлодда маънавий-ахлокий кадриятларни ва ота-онага хамда катта ёшдаги 
инсонларга хурматни шакллантириш, оиланинг тарбиявий ва маданий-илмий салохи­
ятини ошириш.
3


2. Оиланинг бирдамлигини мустахдамлашга, авлодлар уртасидаги узаро алокани саклаш 
ва куллаб-кувватлашга каратилган оилавий анъаналарни ривожлантириш.
3. Ота-оналари ёки васийлари фукаролик, маъмурий ва жиноий жавобгарликка тортил- 
ган вояга етмаган болаларни хукукий ва ижтимоий химоя килиш, рухий куллаб- кувватлаи i 
тизим ва механизмлари самарадорлигини ошириш.
4. Оилаларда ички оилавий ва шахеий муносабатларни, хусусан, ота-она ва фарзанд­
лар, эр ва хотин, кайнона ва келин уртасидаги муносабатларни яхшилаш, можароли ва огир 
турмуш шароитини амалий хал килиш механизмларини жорий этиш.
5. Оилавий нотинчлик, болаларнинг назоратсизлиги ва каровсизлиги, шунингдек, бо­
лалар орасидаги хукукбузарликлар ва жиноятларнинг олдини олишга дойр самарали меха- 
низмларни жорий этиш.
6. Усмирлар, ёшлар, ёш ота-оналар билан уларнинг билим даражасини ошириш ва 
ибратли ота-оналик куникмаларини шакллантириш буйича ишларнинг самарадорлигини 
ошириш.
Бу вазифаларни мукаммал бажарилиши учун билим, тажриба, угит, тавсиялар зарур- 
лиги, шубхасиз.
Азиз китобхон! Хар биримиз сермазмун, такрорланмас ва мураккаб булган хаётимизда 
жуда куп муаммоли вазиятларга дуч келамиз. Уз-узидан, улардан чикиш йулларини киди- 
рамиз. Малакали маслахатчини излаймиз. Уларни топамиз хам. Аммо маслахатчиларимиз- 
нинг маълумот савияси мурожаат килган масаламиз юзасидан узимизнинг билимларимиз- 
дан колишмайдиган булса-чи? Натижада, нотугри, бузилган тасаввурлар шаклланиб, улар 
хаётий муаммоларни тугри талкин этиш ва ечишга имкон бермайди.
Оила илми чексиз уммон булса-да, унинг узига хос жихатлари, конуниятлари, инсон­
нинг ёши, жинси, оиласи билан боглик масалаларни хар бир инсон узича талкин килгиси 
ва )фгангиси келади.
Демак, бугунги кунда жамиятимиздаги хар бир шахе оила, оиладаги муносабатлар 
борасидаги тушунчаларга эга булиши лозим. Оиланинг мустахдам булиши, унинг барка- 
рорлигини таъминлаш, пировардида «фаровон оила - фаровон жамият» тамойилининг 
амалий натижасига эришиш учун, аввало, фукаролар, ота-оналарни тегишли билим ва ту- 
шунчалар билан куроллантириш лозим. Бу масалани хал килишда эса «Оила энциклопе- 
дияси»нинг урни бекиёс.
4


к
;
и с к
;
а р т м а л а р
а. - аср (ракам билан ёнма-ён келганда) 
авг. - август
акад. - академик, академиги
апр. - апрель
араб. - арабча
(ас) - алайхис-салом
АКД1 - Америка Кушма Штатлари
биол. - биология
БМТ - Бирлашган Миллатлар Ташкилоти
б-н - билан
ва б. - ва бошка(лар)
ва ш.к. - ва шу кабилар
ва х-к. - ва хоказо(лар)
га - гектар
газ. - газета
ДТС - давлат таълим стандарта 
дак. - дакика 
дек. - декабрь 
жан. - жануб(и, ий)
ЖК - Жиноят кодекси 
з-д - завод 
инг. - инглизча 
и.т. - илмий тадкикот 
ин-т - институт 
итал. - италянча
и.ч. - ишлаб чикариш 
й. - йил, йили
(ракам билан ёнма-ён келганда)

Download 7,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   200




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish