V. G. Mikulskiy

a)

Oraliq va proyeksiyali linzalar

... Yakuniy rasm

Elektron nur bilan yoritilgan maydon

Birlamchi elektron nur

Konjensor linzalari

TEM ichida joylashgan lyuminestsent ekran­

Namuna

Elektronlar,>

namunadan o'tdi

Eng yaxshi kondensator linzalari

Fokuslangan elektron nur bilan hududni skanerlash

Sintillyator

Kuchaytirgichlar va signalni qayta ishlash bloklari

6)

Katod-optik ustundan tashqarida joylashgan katod-nurli trubka

Guruch. 1.1.Elektron mikroskopning sxematik diagrammasi: a) uzatish (TEM); b) rastr

Rentgen tahlili - bu moddadagi rentgen nurlarining diffraksiyasini eksperimental o'rganish orqali moddaning tuzilishi va tarkibini o'rganish usuli. Rentgen nurlari ko'rinadigan yorug'lik bilan bir xil ko'ndalang elektromagnit to'lqinlardir, lekin to'lqin uzunligi qisqaroq (to'lqin uzunligi 0,05-0,25 10'9 m). Ular katta potensiallar farqida katod elektronlarining anod bilan to'qnashuvi natijasida rentgen trubkasida olinadi. Kristalli moddalarni o'rganish uchun rentgen nurlaridan foydalanish uning to'lqin uzunligini rentgen nurlari uchun tabiiy diffraktsiya panjarasi bo'lgan moddaning kristall panjarasidagi atomlararo masofalar bilan solishtirish mumkinligiga asoslanadi.­­

Har bir kristall modda rentgen nurlarining diffraktsiya naqshidagi o'ziga xos chiziqlar to'plami bilan tavsiflanadi. Sifatli rentgen fazasi tahlili bunga asoslanadi, uning vazifasi material tarkibidagi kristall fazalarning tabiatini aniqlash (aniqlash) dir. Polimineral namunaning kukunli rentgenogrammasi yoki tarkibiy minerallarning rentgenogrammasi bilan yoki jadval ma'lumotlari bilan taqqoslanadi (1.2-rasm).­­­­­




■■ I— ।II1I1I111111I—