Vazirligi urganch davlat unversiteti


Yorug’likning ikkilamchi sinishi



Download 1,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/11
Sana01.06.2023
Hajmi1,21 Mb.
#947564
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi u

2.1.Yorug’likning ikkilamchi sinishi 
Fizik xususiyatlari yo’nalishlarga bog’liq bo’lmagan muhit izotrop muhit deb
yo’nalishlarga bog’liq bo’lgan muhit anizatrop muhit deyiladi.Deyarli barcha 
shaffof Kristal dielektriklar optik anizatropdir, ya’ni ulardan yorug’lik o’tganida 
yorug’likning optik xossalari kristalning yo’nalishiga bog’liq bo’ladi buning 
natijasida yorug’likning ikkilanib sinishi deb nom olgan hodisa ro’y beradi.Bu 
hodisa island shpati (kalsiy karbanat tuzining ko’rinishlaridan biri, CaC
𝑂
3

geksaganal sistemasidagi kristallar) uchun 1670-yilda Erazm Bartolomin 
tomonidan kuzatilgan. Agar island shpatiga yorug’lik tushsa, kristaldan ikki bir-
biriga va tushayotgan nurga parallel nur chiqadi. Agar tushayotgan nur kristalga 
perpendikulyar bo’lsa ham singan nur ikkiga bo’linadi. Bu nurlardan birining 
elektr tebranishlari kristalning bosh optik tekisligiga perpendikulyar bo’ladi va bu 
nur oddiy nur(o) deb ataladi. Ikkinchi nurning elektr tebranishlari esa kristalning 
bosh optik tekisligida bo’ladi va; bu nur g’ayrioddiy nur deyiladi (e) deyiladi. (1-
rasm). 
1-rasm.Yorug’likning kristallda ikkilanib sinishi. 


2-rasm.Oltiburchakli kristallda yorug’likning ikkilanib sinishi. 
3-rasm. Shaffof plastinkada yorug’likning ikkilanib sinishi. 
4-rasm.Plastinkada yorug’likning ikkilanib sinishi. 


5-rasm. Og’ma parallelepipedda yorug’likning ikkilanib sinishi. 
Qubik sistemaga kiruvchi kristallardan boshqa hamma kristallar nurni ikkilantirib 
sindirish xossasiga ega.Oddiy va g’ayrioddiy nurlarga bo’linadi, bunday ikki nurga 
bo’linishning asosiy sababi muhitning anizatropligidir.
⦋1⦌


B
1

 

Download 1,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish