№3. Pirometrlarning ishlash printsipiga qarab turlanishi



Download 208,66 Kb.
Sana28.06.2022
Hajmi208,66 Kb.
#716173
Bog'liq
amal.is 3KZD.


№3.Pirometrlarning ishlash printsipiga qarab turlanishi


Pirometr – bu qizdirilgan jisimning temperaturasini masofadan, kontaksiz o’lchovchi asbob bo’lib 00 C dan 6 000 0C bo’lgan temperaturani o’lchay oladi. Pirometrlar ishlash prinsiplariga qarab quyidagicha turlarda bo’ladi:


– radiasion pirometr;


optik pirometr;
– spektral pirometr.

Radiasion pirometr yiguvchi linza orqali qizdirilgan jisimdan kelayotgan nurlanishni termobatareyalarga uzatib, ularda hosil bulayotgan yig’indi t.e.yu.k. ni o’lchashga asoslangan. Termopara ishga yaroqli bo’lishi uchun me’yoriy xujjatlarda ko’rsatilgan gradirovkaga ruhsat etilgan xatolik darajasida mos kelishi kerak.







Rasm–9. Radiasion pirometrning prinsipial sxemasi


1–temperaturasi o’lchanadigan ob’ekt, 2–teleskop ob’ektivi, 3, 7– diafragma, 4–termobatareya, 5–ikkilamchi elektron qurilma, 6–okulyar, 8–kuzatuvchi

Radiasion pirometrlar 6000C dan 2500 0C gacha temperaturani o’lchaydi. Ularni asosiy kamchiligi, gradirovka shkalasini chiziqli emasligi va qizdirilgan jisim kuzatilayotgan teshikning diametri yetarli darajada katta bulishligini talab qilinishidir. Chunki vizirlash koeffisienti f=L/d ≤ 20 bo’lishi kerak. Bunga erishish oson emas. Formuladan ko’rinib turibdiki, pirometrni ob’ektga yaqinroq joylashtirish yoki kuzatish teshigini katta qilish lozim. Pirometrni ob’ektga yaqin qilinsa, u harorat yuqori bo’lgan muhitga tushib qoladi, agar kuzatish teshigini katta qilinsa jisimni qizdirilishga sarflanayotgan issiqliq tashqariga chiqib ketishi mumkin.




10–rasm. Qizdirilgan simi yo’qoluvchi optik pirometr.
1–ob’ekt, 2–ob’ektiv, 3–fokuslash tekisligi, 4–pirometrik lampa, 5–okulyar, 6–kuzatuvchi, 7–qizil yorug’lik filtri, 8–yorug’likni yutuvchi oyna, 9–elektron blok

Optik pirometrlar 80–90 yillarda keng qo’llanilgan. Uning ishlash prinsipi qizdirlgan simni yoritilganligi kuzatilayotgan qizdirilgan jism yoritilganligiga teng bo’lishi bilan qizdirilgan sim ko’rinmay qolishi effektiga asoslangan. U yordamida 100 0C dan 6 000 0C gacha bo’lgan temperaturani o’lchash mumkin. Pirometrda o’lchash diapozonini ortirish maqsadida maxsus yorug’lik filg’tiri o’natilgan bo’lib, uni temperaturani yuqori pastligiga qarab tanlash imkoniyati bor. Qizdirilgan simni yoritilganligini unga berilayotgan tok kuchini o’zgartirish bilan erishish mumkin. Potensiometr ruchkasining buralishi temperaturaga gradirovkalangan. Optik pirometrlar foydalanishga qulay lekin, ularning aniqlik darajasi juda past.





11–rasm. Spektral pirometrning prinsipial sxemasi.
1 – ob’ekt, 2 – ob’ektiv, 3 – filtr, 4, 6 – qaytaruvchi ko’zgu, 5, 7 – fotoelementlar, 8 – reaxord, 9 – kuchaytirgich, 10 – reversiv dvigatel, 11 – qarshilik, 12 – kuchlanish stablizatori


Spektral pirometrlar eng oxirgi yaratilgan pirometrlar bo’lib, ularning o’lchash aniqligi juda yuqori.. Ishlash prinsipi qizdiralayotgan jisimlarni nurlanish spektiri temperaturaga bog’lik ekanligiga asoslangan. Temperatura ortishi bilan nurlanayotgan jismni spektiri kichik to’lqin uzunligi tomon suriladi. Xozirgi zamon spektral pirometrlar mikroprosessorli bo’lib, ularni xotirasiga qizdirilgan jisimlarning temperaturalarini spektrlari yozib qo’yilgan. Temperaturani o’lchashda kuzatilayotgan ob’ektni nurlanish spektiri xotiradagi spektriga solishtirilib mos qiymat aniqlanadi.
Turli tarkibdagi ob’ektlar bir hil temperaturada qizdirilganda turlicha nurlanish spektrini berganligi sababli, pirometrni kullanishida maxsus tug’irlovchi koeffisient kiritiladi. Bu koeffisientlar har bir pirometrni texnik xujjatlarida ko’rsatiladi.
Xozirgi zamon ishlab chiqarish korxonalari texnologik jarayonlarni komp’yuterli avtomatlashtirish tizimlarida kuzatiladigan temperaturalarni tebranish oralig’iga qarab quyidagi tartibda birlamchi datchiklar tanlanmokda:

0 0C dan 150 0C gacha termoqarshiliklar;


0 0C dan 750 0C gacha termopara TXK(L) xromel’–kopelli;
0 0C dan 1300 0C gacha termopara TXA(K) nikelxrom–nikelalyuminiy;
600 0C dan 2500 0C pirometrlar.

Yuqorida ko’rib o’tganimizdek, birlamchi temperatura datchiklaridan olinayotgan signallar me’yoriy xujjatlarda o’z gradirovkalari bilan beriladi. Lekin datchiklarni ikklamchi raqamli o’lchash qurilmalariga ulanishining universalligini ta’minlash maqsadida datchiklarga maxsus elektron blok o’rnatilmokda. Bu elektron bloklar birlamchi datchikdan chiqayotgan elektr signallarini keltirilgan elektr signallari ÷ 5 mA, 4÷ 20 mA ga aylantirib bermoqda.


Turli tarkibdagi ob’ektlar birxil temperaturada kizdirilganda turlicha nurlanish spektrini berganligi sababli, pirometrni kullanishida maxsus tugirlovchi koyefitsient kiritiladi. Nurlanish spektiri xotiradagi spekirga solishtirilib mos kiymat aniklanadi Bu koyefitsientlar xar bir pirometrni texnik xujjatlarida kursatiladi.


Xozirgi zamon ishlab chikarish korxonalari texnologik jaraenlarni kompьyuterli avtomatlashtirish tizimlarida kzatiladigan temperaturalarni tebranish oraligiga karab kuydagi tartibda birlamchi datchiklar tanlanmokda:



termoprofil’ 50 (Infraqizil skaner)
Download 208,66 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish