A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

64-rasm. Doim yash il shamshod.

---

MDH da sham shod daraxtning bir necha turi uchraydi. Ko‘pincha 
oddiy yoki doim y a s h il 
shamshod (Vuxus sempervirens L.)
o ‘stiriladi. U 0 ‘rta y e r d e n g iz i hududlarida keng tarqalgan, bizda 
ko ‘kalamzorlashtirish m a q s a d id a ekiladi. Kavkazdagi tog‘ o‘rmonlarida 
qoraqayin, eman va b o sh q a tu rlar bilan aralash o ‘rmonzorlarda 
kolxida
shamshodi (Vuxus s o ls h is a ) va girkan shamshodi (Vuxus hyrcana
Poiark.) 
tarqalgan. S h a m sh o d daraxtining hamma turi deyarli soyasevar 
o ‘simlik. Shuning uchun u la r o‘rmonlarda ikkinchi yoki uchinchi 
yarusda o ‘sadi. Sham shod daraxti doim yashil, sovuqqa chidamsiz 
b o iib , ayrim vaqtlarda -2 0 °-2 2 <’sovuqqa chiday oladi. Qrimda va 
Ukrainaning janubida h am d a Karpatortida sovuq iqlimda o‘sayotgan 
shakllari bor. U tuproqning unumdorligiga va havoning namligiga 
talabchan. Shamshod d arax ti sekin o ‘sadi va uzoq yil yashaydi. 
T o ‘nkasidan hamda parxish y o i i bilal ko‘payadi, ildizidan bachkilaydi.
Shamshod daraxtining y o g ‘ochi qimmat baholanadi, uning rangi tiniq, 
po‘sti qalin, pishiq, qattiq b o iib , yaxshi yoriladi va ishlash qulay. Undan 
cholg‘u asboblari yasaladi, to ‘qish mashinalari uchun moki, o‘ymakorlik 
buyumlari ishlanadi. Shamshodni butab, har xil shakl berish oson. Shuning 
uchun joylami ko‘kalamzorlashtirishda muhim ahamiyatga ega.
Bu turlar Toshkent sharoitlarida havoning quruqligidan ancha zarar- 
lanmoqda. Shamshod yashil to ‘siq yaratishda juda q o i keladigan o‘simlik.
MIRTADOSHLAR (MYRTACEAE) OILASI
Bu oila tarkibiga 3500 ga yaqin tur kiradi, ular asosan daraxt va 
buta o ‘simliklar b o iib , subtropik va tropik mamlakatlarda keng 
tarqalgan. Ushbu oilada xalq xo‘jaligi uchun muhim ahamiyatga ega 
b o ig a n turkum