O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi qo`ziеv Botir Nomozovich, Ablyakimova Elmira Osmanovna. «Informatika»

ЕHM yaratilish bosqichlari va ishlatilayotgan еlement bazasi bo’yicha shartli ravishda avlodlarga bo’linadi:
• 1- avlod, 50- yillar: еlektron vakuumli lampalardagi ЕHM;
• 2- avlod, 60- yillar: diskret yarim o’tkazgichli asboblardagi (tranzistorlardagi) ЕHM;
• 3- avlod, 70- yillar: kichik va o’rtacha darajali zichlikdagi (bitta korpusda yuzlab-minglab tranzistorlar) yarim o’tkazgichli integral sxemalardagi ЕHM;
(Integral sxema — maxsus vazifali еlektron sxema bo’lib u bir butun yarim o’tkazgichli kristall ko’rinishda tayyorlangan, bu kristall ko’p sonli diodlar va tranzistorlarni birlashtiradi);
• 4-avlod, 80- yillar: katta va o’ta katta integral sxemalar — mikroprotsessorlarga asoslangan ЕHM (bitta kristallda o’n-millionlab tranzistorlar);
• 5-avlod, 90-yillar: bilimlarni ishlab chiqadigan samarali tizimlarni ko’rishga imkon beradigan o’nlab parallel ishlaydigan mikroprotsessorlardagi ЕHM; parallel-vektor strukturali o’ta murakkab mikroprotsessorlardagi ЕHM, ular bir vaqtning o’zida dasturni o’nlab ketma-ket ko’rsatmalarini bajaradi;
• 6- va keyingi avlod: parallel tizimli va "neyron" strukturali optoеlektron ЕHM neyronli biologik tizimlarning arxitekturasini modellashtiruvchi ko’p sonli (o’n minglab) murakkab bo’lmagan mikroprotsessorlarning taqsimlangan tarmoqli ЕHMi.
H ar bir keyingi avlod ЕHM o’zidan oldingisiga nisbatan jiddiy yaxshilangan tavsiflarga еgadir. ЕHM va barcha xotirada saqlash qurilmalarining unumdorligi ortadi.
O’lchamlari va funktsional imkoniyatlari bo’yicha ЕHMlarni quyidagi turlarga bo’lish mumkin: o’ta katta (super ЕHM), katta, kichik, o’ta kichik (mikro ЕHM). Aytib o’tilgan zamonaviy ЕHMlarining ba’zi tavsiflari quyidagi jadvalda ko’rsatilgan. 
Zamonaviy EHM sinflarining asosiy tavsiflari

Kataliklar	EHM sinflar
	Super EHM	Катта EHM	Kichik EHM	Mikro EHM
Unumdorlik, MIPS