Toshkent tibbiyot akademiyasi farg‘ona filiali “ijtimoiy fanlar” kafedrasi

Тест саволлари:
1. Фуқаролик жамияти фанининг предмети қайси жавобда тўғри кўрсатилган?
А.Фуқаролик жамияти ижтимоий соҳасида амалга оширилаѐтган ислоҳотларни.
В.Давлатнинг ташқи сиѐсатини.
С.Фуқаролик жамиятида инсон ҳуқуқ ва эркинликлари ҳимоя қилинади.
D.Фуқаролик жамиятининг шаклланиш ва ривожланиш қонуниятларини.
2. Ўзбекистонда “Фуқаролик жамияти” фанини ўқитиш қачон таълим тизимига киритилди?
А. 2016 йилда
В. 2000 йилда
С. 2015 йилда
D. 1991 йилда
3. Фуқаролик жамияти тушунчаси қайси жавобда тўғри кўрсатилган?
А. Кишилик жамиятининг асрлар мобайнида шаклланган тафаккур маҳсули бўлиб инсон ҳуқуқлари ва эркинликларининг ҳолати билан белгиланадиган ижтимоий тизимдир.
В. Кишилик жамиятининг асрлар мобайнида шаклланган иқтисодий фаолиятининг маҳсули бўлиб, давлатнинг ривожланиш даражасини белгилайдиган муносабатдир.
С. Қадимги даврдан шаклланиб келаѐтган ҳуқуқий муносабатларидир.
D. Жамиятнинг ижтимоий муносабатлари тизимидир.
4. Фуқаролик жамиятининг шаклланиш босқичларини кўрсатинг?
А. IХ –ХV, ХVI-ХIХ асрлар.
В. IХ –ХV, ХVI-ХIХ, XX асрдан ҳозирги кунгач.
С. ХV-ХVI, ХVII-ХIХ асрлар.
D. ХVI-ХVII, ХVIII-ХIХ, XX асрдан ҳозирги кунгача.
5. Фуқаролик жамияти шаклланиши асослари қайси жавобда тўғри кўрсатилган?
А. Ҳуқуқий, маънавий.
В. Ижтимоий-сиѐсий, маънавий, ҳуқуқий.
С. Иқтисодий, ижтимоий-сиѐсий.
D. Иқтисодий, ижтимоий-сиѐсий, ҳуқуқий, маънавий.
6. Фуқаролик жамияти ҳолатини белгилаш асосий мезонни аниқланг?
А. Иқтисодий кўрсаткичлар.
В. Демократлаштириш кўрсаткичлари.
С. Инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг таъминланиши.
D. Инсонни камолатга эришиш даражаси.
7. Фуқаролик жамиятининг асосий белгилари нималардан иборат?
А. Эркин индивидлар уюшмаси; ўзаро ҳамкорликка асосланган ижтимоий тузилма;
В. Барча жавоблар тўғри
С. Мураккаб тузилишга эга бўлган плюратилстик тизим;
D. Ўзини ўзи ривожлантирадиган ва ўзини ўзи бошқарадиган тизим.
8. Фуқаролик жамиятининг энг муҳим омиллари нималардан иборат?
А. Иқтисодий эркинлик, мулк шаклларининг ранг-баранглиги, бозор муносабатлари; инсон ва фуқаронинг табиий ҳуқуқларини сўзсиз эътироф этиш ва ҳимоя қилиш; ҳокимиятнинг қонунийлиги ва демократик хусусияти;
В. Қонун ва одил суд олдида ҳамманинг тенглиги, ҳар бир шахснинг юридик жиҳатдан ишончли ҳимояланганлиги; ҳокимиятнинг учга бўлиниши ва ҳокимиятларнинг ўзаро алоқаси принципига асосланган ҳуқуқий давлат; сиѐсий ва мафкуравий плюрализм, конструктив мухолифатнинг мавжудлиги;
С. Сўз ва матбуот эркинлиги, оммавий ахборот воситаларининг мустақиллиги; фуқароларнинг шахсий ҳаѐтига давлатнинг аралашмаслиги, уларнинг ўзаро мажбуриятлари ва бурчлари; синфий ва миллий тотувлик, ижтимоий шерикчилик; одамларнинг муносиб турмуш даражасини таъминловчи самарали ижтимоий сиѐсат.
D. Барча жавоблар тўғри.
9. Фуқаролик жамияти қандай тамойилларга таяниб фаолият кўрсатади?
А. Сиѐсий соҳада ҳамма одамларнинг ҳуқуқ ва эркинликларининг тенглиги; бутун жаҳон ҳамжамиятида юридик кучга эга бўлган қонунлар асосида фуқаролар ҳуқуқ ва эркинликларини кафолатланган ҳуқуқий ҳимояси; индивидларни мулкка эга бўлиш ва ҳалол меҳнати учун адолатли ҳақ олиш ҳуқуқига асосланган иқтисодий мустақиллиги;
В. Қонун билан кафолатланган фуқароларни манфаатлари, касбий белгилари бўйича давлатдан ва партиядан мустақил ижтимоий бирлашмаларга бирлашиш имкониятлари; партия ва фуқаролик ҳаракатларини ташкил этишда фуқароларнинг эркинлиги; фуқароларни эркин, маданиятли, маънавий ва ижтимоий фаол, жамият аъзоларини қонун олдида маъсулиятли қилиб шакллантирадиган фан, маданият, таълим ва тарбия учун зарурий моддий ва бошқа шароитларни яратиш;
С. Фақат қонун билан чекланган давлат цензурасидан ташқари ОАВ яратиш ва фаолият юргизиш эркинлиги; давлат ва фуқаролик жамияти ўртасидаги муносабатни барқарорлаштирадиган механизмни (консенсус механизми) мавжудлиги, ҳамда фуқаролик жамиятини ишлашини давлат органлари томонидан хавфсизлигини таъминланиши. Бу механизм, расмий бўладими, норасмий бўладими, у ўз ичига қонуний актларни, халқ вакилларини демократик сайлов билан ҳокимиятнинг, ўз-ўзини бошқариштурли органлари ва ҳ.к. тайинлаш кабиларни олади.
D. Барча жавоблар тўғри
10. Фуқаролик жамияти қандай функцияларни бажаради?
А. Қонунчилик асосида у инсоннинг ва фуқароларнинг шахсий хаѐт соҳасини давлат ва бошқа сиѐсий структураларнинг асосланмаган қатъий мувофиқлаштиришидан ҳимоя қилишни таъминлайди; Фуқаролик жамияти уюшмалари асосида ижтимоий (жамоатчилик) ўзини – ўзи бошқариш механизмлари яратилади ва ривожлантирилади; Фуқаролик жамияти давлатнинг демократик органларини, унинг барча сиѐсий тизимини шаклланиши ва содда кўринишга келтиришга кўмак беради; бунинг учун у турли воситалардан фойдаланади: сайлов кампанияларидан ва референдумларда, норозилик ѐки бу ѐки у талабларини қўллаб-қувватлаш акцияларида, у ѐки бу масаладар бўйича жамиятни шакллантиришда фаол иштирок этиш.
В.Фуқаролик жамиятининг институтлари ва ташкилотлари инсонларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини реал кафолатлашларини давлат ва жамоат ишларида тенг иштирокини таъминлашга қаратилади; Фуқаролик жамияти ўз аъзоларига нисбатан ижтимоий назорат функцияларини бажаради: у давлатдан мустақил равишда восита ва санкциялар беришга эга бўлиши мумкинки, уларнинг ѐрдамида у индивидларнинг жамоа талабларига риоя қилишларига мажбурлаши, фуқароларнинг ижтимоийлашувини ва тарбияланишини таъминланиши мумкин.
С.Фуқаролик жамияти коммуникациявий вазифани бажаради. Бу жамият давлат органларига фуқароларнинг конкрет манфаатлари ҳақида хабардор қилиб туради,бу манфаатларни амалга ошириш эса фақат давлат органларига тегишли бўлади; Фуқаролик жамияти ўз институтлари ва ташкилотлари билан барқарорлаштирувчи вазифасини бажаради. У давлат олдида танг ҳолатлар юз бергапнида унга ѐрдам беради, жамият ҳаѐтини яшашини таъминлайдиган мустаҳкам структураларини яратади.
D. Барча жавоблар тўғри
11. “Мамлакат бошқарувида тўрт қоидага амал қилиш керак: машварат, муҳокама, қатъий қарор, тадбиркорлик, огоҳлик ва эҳтиѐткорликка” деган фикрни қайси аллома илгари сурган?
А. Амир Темур
В. Абу Али ибн Сино
С. Абу Райхон Беруний
D. Абу Наср Фаробий
12. “Ҳукумат бошлиғининг асосий вазифаси этиб аҳолининг турли қатламлари, кучлилар ва кучсизлар ўртасида сиѐсий ва ҳуқуқий адолат мезонини ўрнатиш” деб ким таъкидлайди?
А. Амир Темур
В. Абу Али ибн Сино
С. Абу Райхон Беруний
D. Абу Наср Фаробий
13. Қайси даврдан бошлаб фуқаролик жамияти ғояси демократия ривожланиши билан чамбарчас боғланиб келмоқда?
А. антик даврда
В. ўрта асрларда
С. янги даврда
D. ХХ аср бошларида
14. Янги даврда Европадаги фуқаролик жамияти концепцияси шаклланиши неча анъанаридан иборат?
А. икки
В. уч
С. тўрт
D. беш
15. “Давлат – фуқаролик жамият2 дихотомияси кузатилувчи концепциялар қайси даврда шаклланган?
А. антик даврда
В. ўрта асрларда
С. янги даврда
D. ХХ аср бошларида
16. “Охирги вақтларда пайдо бўлаѐтган, жамиятнинг, эркин эҳтиѐрий ассоциациялари, шунингдек, ҳуқуқий ва оммавий институтлари доирасида амалга оширилувчи жамоавийликнинг номумтоз шакллари, нафақат давлат доирасидан, балки капиталистик бозор иқтисодиѐти чегарасидан ҳам чиқиб кетмоқда” деган фикрни қайси замонавий ѐндошув илгари сурмоқда?
А. либерал анъана концепцияси
В. американча коммунитариз концепцияси
С. европача неоконсерватизми концепцияси
D. пост-марксистча концепция
17. Фуқаролик жамияти фақат мустақил мамлакат доирасида амалга ошиши, ҳақидаги хулосасини илгари сурган ғоявий оқим – бу ...
А. жаддидчилик
В. марксизм
С. консерватизм
D. либерализм
18. Фуқаролик жамияти замонавий концептуал дискурсининг норматив ѐндошуви вакилларини аниқланг.
А. Алексис де Токвиль
В. Эндрю Арато
С. Карл Маркс
D. Николо Макиавелли
19. Фуқаролик жамиятининг замонавий концепцияларининг қайси ѐндошуви фуқаролик жамияти аъанавий жамият урнини эгаллаган ѐки замонавий жамиятга хос бўлган белгиларни шакллантирадиган жамияти сифатида тушунилади?
А. формацион
В. цивилизацион
С. модернизация
D. тараққиѐт
20. Фуқаролик жамиятининг замонавий концепцияларининг қайси ѐндошуви фуқаролик жамияти капиталистик тизимга боғланади ва кенг ва тормаъноларда тушунилади?
А. формацион
В. цивилизацион
С. модернизация
D. тараққиѐт
21.Қуйидаги фикрлардан қайси бири Абу Наср Форобийга тегишли, деб ҳисоблайсиз?
A. *«С оциал структураларнинг яшаш мезони – бу социал табақалар ўртасида, шунингдек уларнинг давлат билан муносабатларда адолат принципига қилишдир».
B. «Социал структураларнинг яшаш мезони – бу социал табақалар ўртасида, шунингдек уларнинг давлат билан муносабатларда келишига ҳаракат қилишдир қилишдир».
C. «Социал структураларнинг яшаш мезони – бу социал табақалар ўртасида, шунингдек уларнинг давлат билан муносабатларда зиддиятларга киришишдир».
D. Фуқаролик жамияти социал структураларининг тизимли ва функционал хусусиятлари
22.«Структура» (тузилма) деганда нимани тушунасиз?
A. «Структура» (тузилма) тушунчаси умумий маънода жамиятнинг у ѐки бу даражадаги барқарорлиги ундаги одамларнинг ўртасидаги ўзаро алоқаларни англатади.
B. *«Структура» (тузилма) тушунчаси умумий маънода бир бутуннинг у ѐки бу даражадаги барқарор унсурлари ѐки улар ўртасидаги ўзаро алоқаларни англатади.
C. «Структура» (тузилма) тушунчасиумумий маънода бир бутуннинг бўлиниши унинг ѐки бу даражааги барқарорлиги мазмунини англатади.
D. «социал структураларнинг яшаш мезони – бу социал табақалар ўртасида, шунингдек уларнинг давлат билан муносабатларда зиддиятларга киришишдир».
23. “Жамиятнинг социал структураси (тузилмаси)” маъносини берувчи фикрни белгиланг:
A. У жамиятнинг (институтларнинг, одамларнинг) ички тузилишини ифодалаб, тартибга солинган социал муносабатлар, социал алоқалар ва уларнинг ўзаро алоқалари йиғиндиси демакдир.
B. У жамиятнинг (шунингдек давлатнинг) ички ва ташқи тузилишини ифодалаб, тартибга солинган социал сийсий институтлар, социал ҳаракатлар ва уларнинг ўзаро алоқалари йиғиндиси демакдир.
C. *У жамиятнинг (бирликнинг, гуруҳларнинг) ички тузилишини ифодалаб, тартибга солинган социал бирликлар, социал институтлар ва уларнинг ўзаро алоқалари йиғиндиси демакдир.
D. «социал структураларнинг яшаш мезони – бу социал табақалар ўртасида, шунингдек уларнинг давлат билан муносабатларда зиддиятларга киришишдир».
24.Қуйидаги таснифлардан қайси бири фуқаролик жамиятига тегишли?
А. Фуқаролик жамияти бозор иқтисодиѐти ва ҳуқуқий давлат шароитида давлат тасарруфида бўлган эркин ва тенг ҳуқуқли индивидларнинг ўзаро муносабатларидаги плюрализмдан ташкил топади.
B. *Фуқаролик жамияти бозор иқтисодиѐти ва ҳуқуқи йдавлат шароитида давлат тасарруфида бўлмаган эркин ва тенг ҳуқуқли индивидларнинг ўзаро муносабатларидаги плюрализмдан ташкил топади.
C. Фуқаролик жамияти бозор иқтисодиѐти ва ҳуқуқий давлат шароитида давлат билан ҳамкорлик қиладиган эркин ва тенг ҳуқуқли индивидларнинг ўзаро муносабатларидаги плюрализмдан ташкил топади.
D. Барча жавоблар тўғри.
25.Қуйидагилардан қайси бири фуқаролик жамияти структурасига киради?
А.*Нодавлат ижтимоий- иқтисодий муносабатлар ва институтлар (хусусий мулк, меҳнат, тадбиркорлик ва ҳоказо);
B. Давлат ижтимоий - иқтисодий муносабатлари ва институтлари (ижтимоий мулк, меҳнат тақсимоти, савдо- сотиқ ва ҳоказо);
C. Нодавлат ижтимоий- иқтисодий иқтисодиѐт, сиѐсий институтлар (ҳуқуқий органлар, турли хил меҳнат шакллари ва ҳоказо);
D. Барча жавоблар тўғри.
26. Фуқаролик жамиятининг ижтимоий- сиѐсий соҳаси ўз ичига қуйидагилардан қайси бирини олади?
А. Фуқароларнинг шахсий яшаш шакллари (маиший турмуш, дам олиш ва бошқ.); ижтимоий, сиѐсий органлар, (мудофаа ташкилотлари, ижтимоий ҳимоя тизими, парламент, депутатлар корпуси, маҳаллий ҳокимият органлари); маҳаллий ҳокимият органлари ва бошқ.
B. Фуқароларнинг ижтимоий, сиѐсий ва шахсий ҳуқуқлари, давлат олдидаги бурчлари, уларни сиѐсий жараѐнларда иштирок этиши, фуқароларнинг мол-мулклари.
C. *Фуқаролар ижтимоий- сиѐсий фаоллигининг турли шакллари (мажлислар, намойишлар ва бошқ.); ижтимоий, сиѐсий ташкилотлар ва ҳаракатлар (касаба уюшмалари, кам таъминланган қатламларларга ѐрдам уюштириш жамияти, ногиронлар жамияти, партиялар ва бошқ.); ўзини ўзи бошқариш органлари ва нодавлат оммавий ахборот воситалари.
D. Барча жавоблар тўғри.
27. Ривожланган мамлакатлардаги “янги ўрта синф” ѐки “менежерлар ва мутахассислар синфи” деб аталувчи социал бирлик неча фоизни ташкил этади?
А.*20-25 фоизни
B. 30 -35 фоизни
C. 40 -45 фоизни
D. Барча жавоблар тўғри.
28. ННТнинг фаолият турлари нечта йўналиш бўйича белгиланди:
А.*12 та
B. 15 та
C. 20 та
D. 30 та.
29. ННТнинг фаолият турлари нималардан иборат?
А. Маданият ва дам олиш; таълим ва тадқиқот; соғлиқни сақлаш; социал хизматлар;
B. Атроф-муҳитни ҳимоя қилиш; локал ҳамжамиятларни ривожлантириш; инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш; филантроплар учун воситачилик қилиш;
C. Халқаро; диний; касбий, уюшмалар бизнеси ва касаба уюшмалари; Филантроп [юнон. philanthropes] – филантропия билан шуғулланувчи, хайр- эҳсон қилувчи шахс.
D. Барча жавоблар тўғри.
30. Ғарб намунасидаги фуқаролик жамиятининг структураси нималардан иборат:
А. Жамиятнинг асосий бирлиги – сиѐсий қарамликдан ҳоли бўлган, ўз ҳуқуқларидан фойдаланишга қобил бўл ган шахс; турли туман манфаатларни ифодалаш ва амалга ошириш зарурияти асосида шаклланадиган жамоат ташкилотлари ва ҳаракатлар; нодавлат ижтимоий- иқтисодий муносабатлар ва институтлар (хусусий мулк, меҳнат, тадбиркорлик ва ҳоказо);
B. Давлатдан мустақил бўлган ишлаб чиқарувчилар (хусусий фирмалар ва бошқалар); жамоат бирлашмалари ва ташкилотлари; сайловчилар уюшмалари, турли клублар ва тўгараклар; муниципал, яъни ўзини ўзи бошқариш органлари; таълим ва тарбиянинг нодавлатсоҳаси; нодавлат оммавий ахборот воситалари;
C. Сиѐсий партиялар, қонун чиқарувчи ва вакиллик органлари атрофидаги давлат билан фуқаролик жамиятини (боғловчи бўғин» сифатидаги) турли лобби ташкилотлари; тадбиркорлар, фермерлар ташкилотлари, касаба, истеъмолчилар уюшмалари, илмий ва маданий ташкилотлар, спорт жамиятлари ва бошқалар; оила; диний ташкилотлар ва бошқ.
D. Барча жавоблар тўғри.
31. Фуқаролик жамиятининг иқтисодий асосида қайси омил муҳим ўрин тутади?
A. хусусий мулкчилик
B. инсон омили
C. мулкий муносабатлар
D. *барчаси тўғри
32. Мулкчилик муносабатлари нима?
A. * барчаси тўғри
B. мулкка эгалик қилиш ва фойдаланиш
C. мулкни ўзлаштириш\
D. мулкни тасарруф этиш
33. Жамоа манфаати нима?
A. *кишилар гуруҳи, корхона ва фирмаларга тегишли манфаатлар мажмуи;
B. жамиятнинг иқтисодий манфаати;
C. гуруҳ манфаати;
D. шахс ва оила манфаати.
34. Хусусий мулк инсонга қандай ҳис бахш этади?
A. муаммоларини енгиб ўтади
B. * ўзига ишонч ҳиссини уйғотади
C. ўз билимини синаб кўради
D. моддий имкониятини кучайтиради
35. Мулкдор ўз имкониятини тўлиқ ишга солиши учун нима зарур?
A. қонун устуворлиги
B. эркин бозор муносабатлари
C. адолатли судлов
D. *барчаси тўғри
36. Фуқаролик жамиятида давлатнинг иқтисодиѐтга таъсири қандай?
A. умуман аралашмайди;
B. тўлиқ назорат қииади;
C. бошбошдоқликнинг олдини олади;
D. *тартибга солишади.
37. Фуқаролик жамияти ривожи учун тадбиркорликнинг самараси қандай кучайтириш мумкин?
A. *фуқаролик институтларига уюшган ҳолда;
B. қонун воситасида;
C. моддий салоҳият билаан;
D. давлат воситасида.
38. Бозор муносабатларига ўтиш билан фуқаролик жамиятини барпо этиш қандай масала?
A. *турли хил масала
B. бир хил масала
C. бири иккинчисини тақозо этади
D. давлатга оид муаммо
39. Тартибга солинмайдиган бозор шароитида қуйидагилардан қайси бири рўй бериши мумкин?
A. бошбошдоқлик;
B. ижтимоий тартибссизлик;
C. иқтисодий инқироз
D. * а ва б
40. Бозор муносабатларининг ривожига фуқаролик жамияти қандай таъсир кўрсатади?
A. коррупцияга қарни курашда қўл келади;
B. тадбиркорларнинг имкониятларини кенгайтиради;
C. давлатга кўмак беради;
D. *барча жавоблар тўғри