ayrim guruhlari (10 kishi va undan ortiq) yo‘lga chiqishini ta’minlash
uchun
yuridik shaxslardan joylarga yozma buyurtmanomalar, yo‘lovchi tashish poyezdlar
jo‘nashidan 20 kun oldin tashuvchi tomonidan qabul qilinadi.
Buyurtmanoma yuridik shaxs rahbari va bosh hisobchisi tomonidan
imzolangan hamda muhr bilan tasdiqlangan (tadbirkorlik subyektlaridan muhr
bilan tasdiqlash talab qilinmaydi) bo‘lishi kerak. Unda yuridik shaxs nomi, talab
qilinadigan
joylar soni, yo‘lovchi tashish poyezdi tartib raqami, jo‘nash sanasi
hamda jo‘nash va yetib kelish stansiyasi ko‘rsatiladi.
Yo‘lovchi tashish poyezdlari va vagonlarida buyurtmanomada ko‘rsatilgan
joylarning yetishmasligi holatlarida, yuridik shaxs roziligi bilan boshqa yo‘lovchi
tashish poyezdlari yoki boshqa toifa vagonlarida joylar berilishi mumkin. Guruhiy
buyurtmanomalarga, jo‘nayotgan guruh a’zolarining familiyasi, ismi,
otasining
ismi, pasport seriyasi va raqami, tug‘ilgan yili ko‘rsatilgan ro‘yxati 2 nusxada ilova
qilinishi kerak.
Agar buyurtmanomada yo‘lovchi tashish poyezdlarida alohida vagon taqdim
qilinishi ko‘rsatilgan bo‘lsa, vagon joylari soniga muvofiq ravishda vagondagi
barcha joylarga yo‘l haqi to‘lanishi kerak. Yuridik shaxs joylar qismiga yo‘l haqi
to‘lashni rad etganda, bu joylar chipta kassalariga
umumiy sotish uchun
belgilangan muddatlarda beriladi.
Yo‘lovchilar guruhi yo‘lda boshqa poyezdga o‘tish bilan ketayotganlarida,
jo‘nash stansiyasi unga chiptalarni o‘tish stansiyasigacha rasmiylashtirishi shart.
Yuridik shaxs yoki alohida shaxslar telegrammalariga binoan yo‘lovchi
tashish poyezdlarida joylarni taqsimlash va foydalanish bo‘yicha birlashgan yo‘l
byurosi va stansiya (vokzal) boshlig‘i tomonidan yo‘lovchi tashish poyezdlarida
joylarni zaxiraga qo‘yishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Yo‘lovchi tashish poyezd jo‘nashidan 10 kun oldin yuridik shaxs buyurtma
qilingan chiptalarni to‘liq yo‘l haqi to‘lagan holda sotib olishi kerak.
Agar jo‘nash oldidan belgilangan muddatda chiptalar sotib olinmagan bo‘lsa,
buyurtmanoma bekor qilinadi va joylar sotishga beriladi.
Yuridik shaxslar tomonidan sotib olingan jamoaviy chiptalar uchun pullar,
vokzallardagi chipta kassalari tomonidan qaytarilmaydi.
Yuridik shaxslarga
foydalanilmagan chiptalar uchun to‘lovlarni qaytarish masalasi, tashuvchi
tomonidan da’vo tartibida chiptalarni sotish avtomatlashtirilgan tizimidan
foydalanish texnologik jarayoniga muvofiq ko‘rib chiqiladi.
Yo‘lovchi, yo‘lovchi tashish poyezdi yo‘nalish bo‘yicha har qanday
stansiyagacha, har qanday toifadagi vagon va yo‘lovchi tashish
poyezdiga chipta
sotib olish huquqiga ega. Manzil stansiyasigacha to‘g‘ridan to‘g‘ri poyezd
bo‘lmaganda, yo‘lovchiga yo‘lovchi tashish poyezdida joylar mavjud bo‘lganda
hamda bu stansiya shakllantirish punkti va tarkib (vagon) aylanishi punkti
hisoblangan shartlarda ikkinchi chipta rasmiylashtirilishi mumkin.
Boshqa poyezdga o‘tish bilan ketayotgan va imtiyozlar huquqqa ega bo‘lgan
yo‘lovchiga yurish rasmiylashtirilganda, dastlabki jo‘nash stansiyasi chipta kassiri,
bunday yo‘lovchining imtiyozli yoki bepul chiptasida dastlabki stansiyadan oxirgi
stansiyagacha, o‘tishni hisobga olgan holda to‘liq yo‘nalishda yetib borishi
to‘g‘risida belgi qo‘yadi. Bunda poyezdga o‘tirish yo‘lovchi tashish poyezdlari
borishining eng qisqa yo‘nalishi bo‘ylab uchtadan ortiq bo‘lmagan o‘tish mavjud
bo‘lgan yo‘nalish bo‘yicha rasmiylashtiriladi. O‘tish punktida keyingi jo‘nash
yo‘liga
imtiyozli yoki bepul chipta, o‘tish punktigacha foydalanilgan imtiyozli
yoki bepul chipta o‘rniga rasmiylashtiriladi.
Yo‘lovchi o‘zi bilan birga yo‘lovchi tashish poyezdida yo‘l haqi to‘lamasdan
5 yoshgacha (jo‘nash vaqtiga yoshi to‘lgani ham) bitta bolani alohida joy
berilmasdan olib yurish huquqiga ega. 5 yoshgacha bolaga chipta rasmiylashtirish
yo‘l haqi to‘lamasdan ota-onalar birining chiptasiga asosan amalga oshiriladi.
Yo‘lovchi bilan bittadan ortiq 5 yoshgacha (jo‘nash vaqtiga yoshi to‘lgani
ham) bolalar ketayotgan bo‘lsa, ulardan biri yo‘l haqi to‘lanmasdan, qolganlari –
tarif qiymatidan ellik foiz chegirma bilan alohida joy taqdim qilinib tashiladi.
5 yoshdan 10 yoshgacha (jo‘nash vaqtiga yoshi to‘lgani ham) bolalarga ham
tarif qiymatidan ellik foiz chegirma bilan alohida joy beriladi.
10 yoshdan oshgan bolalar uchun chiptalar kattalar sifatida sotib olinadi.
5 yoshgacha (jo‘nash vaqtiga yoshi to‘lgani ham) ikkinchi bolani yo‘l haqi
to‘lamasdan yurishiga, alohida joy taqdim qilinmasdan,
poyezdda yurish ikkala
ota-ona tomonidan amalga oshirilayotganda yo‘l qo‘yiladi. Bunday holatda bolaga
yo‘l haqi to‘lanmaydigan chipta har bir ota-ona chiptasiga bittadan
rasmiylashtiriladi.
10 yoshgacha (jo‘nash vaqtiga yoshi to‘lgani ham) bolalar poyezdda
yurishlari uchun bolalar chiptalari beriladi.
16 yoshgacha bolalarning ota-onalari hamrohligisiz yo‘lovchi tashish
poyezdlarida yurishlariga yo‘l qo‘yilmaydi, maktab, litsey, kollejga borish uchun
temir yo‘l transportidan foydalanuvchi o‘quvchilar bundan mustasno.
O‘tirish joylariga ega umumiy vagonda, bolalar chiptasiga ega bo‘lgan har bir
bolaga katta yoshdagi yo‘lovchilar kabi joy taqdim qilinishi kerak.
Shaharlararo qatnov yo‘nalishlariga quyidagi chiptalar sotiladi:
a) bir tomonga (“borish”) va qaytish uchun (“borish” va “kelish”) bir martalik
yurishlar uchun;
b) turli
xildagi abonement chiptalari, shu jumladan imtiyozli va yuridik
shaxslarga — abonement chiptalar.
Abonement chiptalari tashuvchi tomonidan belgilangan tartibda sotiladi.
Shaharlararo yo‘lovchi tashish poyezdlariga imtiyozli-abonement chiptalari sotish
amalga oshiriladigan stansiya va to‘xtash punktlari ro‘yxati tashuvchi tomonidan
belgilanadi.
Ichki temir yo‘l yo‘nalishlarida qatnovchi yo‘lovchi tashish poyezdlarida
yo‘lovchi iltimosiga binoan yo‘qotilgan yoki yaroqsiz holga kelgan chiptalar
o‘rniga dublikat taqdim etiladi. Dublikat faqat O‘zbekiston Respublikasi hududida
qatnovchi yo‘lovchi tashish poyezdlariga va tashuvchining
shakllantirilgan
yo‘lovchi tashish poyezdlariga beriladi. Xalqaro yo‘nalishlarda rasmiylashtirilgan
chiptalar qayta tiklanmaydi.
Dublikat taqdim etilgani uchun Qo‘shimcha ishlar va xizmatlar ro‘yxatiga
muvofiq belgilangan miqdorda yig‘im undiriladi, tashuvchi aybi bilan yo‘qotilgan
va yaroqsiz holga kelgan holatlar bundan mustasno. Yig‘im miqdori tashuvchi
tomonidan chiptalarni sotishning avtomatlashtirilgan tizimidan foydalanish
texnologik jarayoniga muvofiq belgilanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
