Xitoyning xalqaro mehnat taqsimotidagi roli va o‘rni

	Ulchov birliklari	1990 yil	2008 yil	Rivojlanish istiqboli
				2010 yil	2020 yil
Aholi	mln.kishi	1143,3	1326	1380	1480
YaIM	mlrd.AQSh doll.	1854,8	4294,2	9989,3	17061,2
Energiya tashuvchilar	mln. tonna	1310,0	1775,5	2308,2	2777,9
ko‘mir	mln.tonna	1082,0	1500,0	1963,0	2277,.0
neft:	mln.tonna	276,0	365,0	484,0	576,0
Jumladan, -iste’mol	mln.tonna	138,0	203,0	284,0	355,0
-qazib olish	mln.tonna	138,0	165,0	200,	221,0
-import	mln.tonna	-	38,0	84,0	135,0
Gaz	mlrd.kub.m	31,6	60,0	100,8	189,2
Jumladan, -iste’mol	mlrd.kub.m	15,8	30,0	59,9	119,3

-qazib olish	mlrd.kub.m	15,8	30,0	49,9	79,9
-import	mlrd.kub.m	-	-	10,0	39,.4
Elektro energiya	mlrd.kvatt/s	661,6	1330,9	2269,7	3241,5
Po‘lat	mln.tonna	66,4	120,0	140,0	170,0
Plastmassa	mln.tonna	2,3	4,2	10,0	16,0
Avtomobillar:	ming dona	524,0	2500,0	6000,0	-
Jumladan -yuk tashishuvchi	ming dona	289,7	800,0	2000,0	-
-engil mashinalar	ming dona	224,3	1700,0	4000,0	-
sement	mln.tonna	290,7	550,0	850,0	-
mineral ug‘itlar	mln.tonna	18,8	32,0	38,2	-
Don yetishtirish	mln.tonna	446,2	500,0	560,0	595,0
suv xo‘jaligi mahsulotlari	mln.tonna	12,4	38,0	45,0	-
Tashqi savdo aylanmasi	mlrd. AQSh dollarida	55,6	474,3	980,0	1400,0
jumladan: -Eksport	mlrd. AQSh dollari	29,9	249,2	500,0	800,0
-Import	mlrd. AQSh dollari	25,7	225,1	480,0	600,0

Xitoyning “ochiqlik siyosati” ni asosiy yo‘nalishlaridan biri, uning boshqa davlatlar bilan savdo va texnik- iqtisodiy hamkorlik olib borishi sohasidir.

Xitoy o‘zining rivojlanishida texnik-iqtisodiy xamkorlikni, asosan, 3 ta yo‘nalishda olib bormoqda:

Xitoy o‘zining rivojlanishida texnik-iqtisodiy xamkorlikni, asosan, 3 ta yo‘nalishda olib bormoqda:

• Boshqa davlatlarga texnik -iqtisodiy yordam ko‘rsatish;

2. Xorijdagi qurilish ob’ektlarida pudrat ishlarini bajarish, ularga ishchi kuchini yetqazib berish va xorijiy davlatlarga o‘zining kapitalini qo‘yish;

3. o‘z navbatida, boshqa davlatlardan ikki tomonlama va ko‘p tomonlama, xalqaro bitimlar asosida, texnik-iqtisodiy yordam olish.

Hozirgi davrda, Xitoy hukumati informatsion texnologiyani rivojlantirish zarurligini tushunib, bu borada dadil qadamlar qo‘ymoqda. Bu yo‘nalishda, hukumat markazlashtirilgan rejalashtirish va bozor tomonidan tartibga solish tadbirlarini birgalikda olib bormoqda

Xitoy kompyuterlar bozorida xorijiy kapitallar ulkan rolni o‘ynaydi. Xorijiy investorlarning bu sohaga qiziqish sabablaridan biri, Xitoyda shaxsiy kompyuterlarni ishlab chiqaruvchi xorijiy kompaniyalar, har doim ham kompyuter komponentlarini import qilish uchun, boj to‘lamasligidir.

Xorijiy sarmoyadorlar kompyuterlar ishlab chiqaruvchi qo‘shma korxonalarga, nafaqat, o‘zining sarmoyasini, balki, korxonalarni boshqarish sohasidagi bilimlariniini va texnologiyalarini jalb qiladi. Xitoy tomon esa, o‘z navbatida, xorijiy sheriklariga yer (fabrika-zavodlari maydonlari), arzon ishchi kuchi va kerakli hom ashyolarni, Xitoy qonunlari va mahalliy bozor talablaridan kelib chiqib, taklif etadilar.

Xitoy hukumati, g‘arb davlatlarida ishlab chiqarilgan zamonaviy texnologiyalarni o‘ziga jalb etishga qiziqadi. Shu bilan birga, ko‘p hollarda, Xitoy qo‘shma korxonalarida ishlab chiqarilgan shaxsiy kompyuterlar xorijga, faqatgina, hukumatning eksportni qo‘llab-quvvatlash talabini qondirish uchungina olib chiqiladi va keyinchalik esa, u ayrim hollarda, import mahsuloti sifatida legal va nolegal holatda mamlakatga qaytib olib kelinadi (reeksport)

Xitoy hukumati o‘zining savdo siyosatida, mahalliy texnologiyalar asosida ishlab chiqarilgan mahsulotlarni himoyalash (Proteksionizm) siyosatini olib bormoqda