Xiv a`sirde do`retilgen a`debiy shig`armalardin` ishinde turkiy tilde jazilg`an. XIV a`sirde do`retilgen a`debiy shig`armalardin` ishinde turkiy tilde jazilg`an



Download 53,18 Kb.
bet3/5
Sana27.06.2022
Hajmi53,18 Kb.
#710262
1   2   3   4   5
Bog'liq
Yuldasheva

Qol jazba jaqsi saqlang`an, ko`lemi jag`inan 372 bet, ha`r bir betke 13 qatar jaziw jazilg`an. Birinshi betinde to`rt qatar qosiq Shahzada Axmettin` Egipetke keliw mu`na`sibetine baylanisli jazilg`an. Jalayir sultani Axmet Azerbayjan ha`kimlerinen biri bolg`an adam. Ol 1382-1410-jillari ha`kimlik etken. 1385-jili onin` a`skerleri A`mir Temur menen bolg`an urista jen`iledi. A`mir Temurdan jen`ilisten keyin shahzada Axmet Egipetke ketedi; Gulistan-bit turkey din` birinshi betinde jazilg`an qosiq a`ne usi da`wirlerge sa`ykes keledi. Qol jazbanin` to`rtinshi betinen awdarma baslanadi. Turk ilimpazi Taymas Battal Ankarada &Turk dili arashtirmalari yillig`i[ jurnalinda &Seyf Sarayinin` Gulistan terjumesin go`zden keshirish degen maqalasin ja`riyaladi. Taymas Battal esteliktin` tilin izerlew barisinda onin` qipshaq tilinde jazilg`anin aniqlaydi.bTili tuwrali aytatug`in bolsaq, tili a`piwayi ha`m xaliqqa tusinikli. Orinsiz tu`rde arab-parsi so`zleri ha`m so`z dizbekleri jumsalmag`an.

Sayfi Sarayinin` Gulistan-bit-turkiy[ sh7g`armasinin` keynine tu`rkiy tilde jazilg`an segiz g`a`zzel ha`m olardin` avtorlari berilgen. Ma`selen, usi waqitqa shekem belgisiz bolip kelgen shayirlar Mavlan Kadi, Muxsin, Mavlan skax, Abdulmajit, Tog`li Xoja Xasan og`li h.t.b. So`zlik quram7nda 1136 tu`rkiy so`zleri jumsalg`an. Bul estelik boyinsha arnawli ilim izertlew jumisin alip barg`an prof. A`. Nadjip bolip tabiladi: XIV a`sir esteligi Sayfi Sarayinin` Gulistan shig`armasi ha`m onin` tili degen miyneti Alma-Ata qalasinan 1975 jili basilip shiqti.

Abilg`azi Bahadirxannan miyras bolip eki tariyxiy miynet qaldi. Birinshisi Shajaraiy Tarakima[ shig`armasi 1658-1661-jillari jazilg`an. Bul miynette tu`rkmen xalqinin` kelip shig`iwi xaqqinda bahali mag`liwmatlar beriledi. Bul miynette ati a`psanag`a aylang`an Og`uzqag`an ha`m onin` a`wladlari tu`rkmen uriwlari-salir, bayandir, teke, yawmit, tevashi, xizr eli, sariq, er sari h.t.b. kelip shig`iw tariyxi bayanlang`an. Bul miynet Abilg`azi Baxadirxannin` o`zinin` ko`rsetiwine qarag`anda tu`rkmen mollalari , shayixlari, beklerinin` o`tinishine baylanisli jazilg`an. Miynettin` kritikaliq teksti, rus tiline awdarmasi 1958-jili akademik A.N.Kononov ta`repinen tayarlanip Sankt-Peterburgta basip shig`arildi. Abilg`azinin` ekinshi miyneti Shejireyi tu`rk dep ataladi, 1663-1664-jillari jazilg`an.


Download 53,18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish