Xotira qurilmasi

O’yin kompyuterlari
Hozirgi zamonaviy o’yin kompyuterlari yuqori darajadagi xarakteristikalarga ega bo’lishi kerak. Kompyuter protsessori kuchli, katta miqdorda operativ xotira va video xotiraga ega bo’lishi kerak bo’ladi. 2014 yil boshida zamonaviy o’yin kompyuterlari quyidagicha tavsiflangan edi

GTX 780 GPU:
CUDA Cores	2304
Base Clock (MHz)	863
Boost Clock (MHz)	900
Texture Fill Rate (billionG’sec)	160.5
GTX 780 Memory Specs:
Memory Speed	6.0 Gbps
Standard Memory Config	3072 MB
Memory Interface	GDDR5
Memory Interface Width	384-bit
Memory Bandwidth (GBG’sec)	288.4

Protsessor.
Chiqarilgan vaqti	2 chorak 2013 yil
Processor nomeri	i7-4770
Yadrolar soni	4
Patoklar soni	8
Chastotasi	3.4 GHz
Maksimal Turbo chastotasi	3.9 GHz
Intel® Smart Cache	8 MB
DMI2	5 GTG’s
Arxetikturasi	64-bit
Tranzistorlari kattaligi	22 nm
Quvvat sarfi	84 W
Narxi	BOX : $312.00TRAY: $303.00

Quyida hozirgi kundagi eng kuchli deb tan olingan o’yin kompyuteri keltirilgan. Bu kompyuter 2014 yilning 1 – choragidagi mavjud eng zo’r texnologiyalarni o’z ichiga olgan. Lekin shunga yarasha uning narxi xam juda yuqori. Bu turdagi kompyuterlarning boshlang’ich narxi 10000$ ni tashkil etadi.

Protsessor:

Intel Core i7-4960X Extreme Edition 3600MHz Garantirovanno’y razgon 4300Mhz

Sistema oxlajdeniya:

Vodyanoe oxlajdenie Corsair Hydro Series H80i

Materinskaya plata:

ASUS RAMPAGE IV EXTREME, Intel X79

Operativnaya pamyat:

32Gb (4 x 8Gb) DDR3 2133Mhz Corsair Dominator Platinum

Videokarta igrovaya:

3-Way SLI NVIDIA GeForce GTX 780 Ti

Blok pitaniya:

Corsair AX1200i 1200W

Tezkor xotira (rus. Operativnaya Pamyat, ingl. RAM-Random Access Memory)- kompyuterni elektr manbaga bogʻliq boʻlgan xotirasi hisoblanadi. Protsessor qisqa vaqt ichida koʻp ishlatiladigan jarayonlarni tezkor xotiraga yuklab oladi va bu kompyuterni ishlashini tezlashtirish uchun xizmat qiladi. Tezkor xotirani asosiy oʻlchov birligi uning xotira hajmi boʻlib, kilobayt, megabayt, gigabaytlarda oʻlchanadi. Tezkor xotira chastotasi — tezkor xotira shinalaridan maʼlum vaqt ichida oʻtadigan maʼlumotlar potoki soni. Kompyuterdagi operativ(tezkor) xotira(RAM, ОЗУ) nimaga kerak?
Hozirgi kunda asosan katta hajmdagi dasturlar, o’yinlar bilan kompyuterni band qilganda, kompyuterga tushayotgan yuklama asosan operativ hotira(RAM - Random Access Memory, оперативное запоминающее устройство, ОЗУ) deb ataluvchi xotira turiga tushadi. Bu xotiraning o’lchami dastur va o’yinlarning ishlash tezligiga katta ta’sir ko’rsatadi. Bu xotira turi o’zi nima? Хo’sh bo’lmasa kettik.. Bu xotira turi vaqtinchalik axborotni o’zida saqlaydi. Dastur yuklanganda dastlab operativ xotiraga yuklanadi va u yerdan ishga tushadi. Bundan kelib chiqadiki operativ xotiraning hajmi qancha katta bo’lsa, bir paytning o’zida bir necha dasturlarni yuklab, ish olib borishingiz mumkin bo’ladi (misol uchun ashula eshitib, o’yin o’ynash mumkin). Biror dasturni ishga tushirib(dastlab operativ xotiraga yuklab), so’ng bu dasturdan chiqib ketib, ya’na shu dasturni ishga tushirsangiz, dastur yuklanishi biroz tezroq amalga oshiriladi. Chunki kompyuter dastlab operativ xotiraga murojaat qiladi, agar u yerda mavjud bo’lsa, o’sha yerdan dasturni yuklaydi, aks holda dasturni izlashni boshlaydi. Hozirgi zamonaviy o’yinlar operativ xotiraning katta bo’lishini talab qiladi. Agar operativ xotira talab darajasida bo’lmasa o’yin o’ynash jarayoni sekinlashadi(lekin o’ynasa bo’ladi). Shu sababli diskda sotib olingan o’yin talablarini bir ko’zdan kechirish lozim. Operativ xotira 2 ta asosiy xarakteristikaga ega va bu xotirani sotib olishda shu xarakteristikalarga qaraladi. Operativ xotira hajmi va shu xotira ishlaydigan chastota miqdori. Operativ xotira hajmi megabaytlarda o’lchanadi(lekin ko’pchilik gegobaytlarga ham o’tib ketishdi) 128, 256, 512, 1024, 2048... Dastlab yuklangan dasturlar shu hajmda saqlanadi. Agar hajm to’lib qolsa, birinchi yuklangan ma’lumotlar o’chiriladi. Operativ xotira chastotasi ishlash tezligini aniqlab beradi. Chastota bu vaqt birligidagi jarayndir. Misol uchun, 600 megagerst(MGЦ) chastotali operativ xotira 100MB ma’lumotni 10 sekunda yuklasa, 1000MGЦ li operativ xotira bu jarayonni 5 sekundda amalga oshiradi.
Operativ xotira ko’rinishi va plataga(materinskiy plata, motherboard) ulanishi bo’yicha bir necha turlarga bo’linadi. Hozirgi zamon operativ xotiralar DDR1, DDR2, DDR3 turlarga bo’linadi. Soni kottasi yangirog’i hisoblanadi. DDR1 eskiroq hisoblanadi va bu turi hozirda kamdan kam foydalanuvchilarda mavjud bo’lib, kam bo’lgani sababli qimmatroqdir. Maksimal ishlash chastotasi 400 MGЦ gachadir. DDR2 keng tarqalgan turi hisoblanadi. Maksimal chastotasi 800 MGЦ gacha. DDR3 zamonaviy, yangi chiqgan operativ xotira turi hisoblanadi. Maksimal ishlash chastotasi 1800 MGЦ gacha. Har bir operativ xotira turi o’zining platasiga ega, ya’ni platadagi slot faqat bir turdagi operativ xotirani qabul qiladi. Misol uchun, DDR1 uchun mo’ljallangan plataga DDR2 ni o’rnatib bo’lmaydi. Chunki har bir operativ xotira turi o’zgacha ulanish tishlariga ega. O’lchami bir xil bo’lishi mumkin lekin tishlari o’rtasida farq bor. Ularni ajrata olmay kuch ishlatib operativ xotirani ham platani ham buzib qo’ymang. Muhim ma’lumotlardan biri shuki, plata shinasini ham operativ xotrani ulashda e’tiborga olish, uning chastotasini ham bilib qo’yish zarur. Bu ma’lumotni siz kompyuter platasi xujjatidan topishingiz mumkin. Misol uchun, agar siz 800 MGЦ da ishlaydigan DDR2 operativ xotirasini 533MGЦ shinada ishlaydigan plataga ulasangiz, operativ xotirangiz ham 533 MGЦ da ishlaydi. Siz 800 MGЦ da ishlash shunaqa sekin bo’lar ekan deb yuraverasiz. Ya’na bir muhim ma’lumot. Agar siz har xil chastotada ishlaydigan 2 ta operativ xotirani bir plataga ulasangiz, umumiy ishlash chastotasi kichik bo’lgan chastota bilan bog’liq bo’ladi. Misol uchun 1000 MGЦ va 600 MGЦ chastotada ishlaydigan operativ xotirani bitta plataga uladingiz, shunda operativ xotira 600 MGЦ chastota bilan ishlaydi.

Doimiy eslab qoluvchi xotira

“BIOS” BIOS-bu termin kiritish-chiqarish sistemalaridan ba’zaviy asosidir. BIOS 2 ta programma va apparat simlari o’rtasidagi bog’lovchi hisoblanadi. Kiritiah-chiqarish sistemalarda ba’zaviy asiosi bu kombinattsiyalash bioslar va qiymatlar uchun yuklanadiga drayverlardir. Biosning bir qismi ona platadagi mikrosxemaga joylashadi va u Firm ware deb nomlanadi. (Aynan mana shu mikrosxemalar foydalanuvchi biosni kompyuterdan apparat qismiga kiritadi. Quydagi keltirilgan rasmda PS ning bo’limlar bog’lamasi keltirilgan.
Ko’plab yillar davomida bu dastur hamkor etaloni hisoblanib ko’plab firmalar maxsulati bilan tenglamalardi. Toza xotira uyi ”va” qoramshiq metodi bo’yicha IBM BIOS ni PH firmasi birinchi bo’lib ishlab chiqargan. 
 Bu rasm 2 ta har xil Kompyuter chizilgan ularga Bios ishlatiladi. Ular ikki xil variantda o’rnatilgan. Ular ikki kompyuterga ikki xil qurilmalr o’rnatish mumkin. (Protsesor ,qattiq disk, peonitor va hk) . Lekin ularning ikkalasiga ham, bir xil sistemani ishlatish mumkin. (ARG) yordamida Arleuski on Proor. Interfeys operasion istema qoshimcha darslar o’rtasidagi bog’lanish qabul qilinadi. Operatsion sistema o’z o’rnida BiOS orqali apparat ta’minotiga murojat qiladi. Bu bog’lanish drayver qurilmalar ko’rinishida amalga oshadi. Aynan bir qurilmalar uchun drayverlar turli operatsion mavjud.