Ялпи ички махсулот статистикаси

Бу индексни ҳисоблашда баҳо ўрзгаришсиз олинади.Яъни ,хар иккила давр учун ҳам базис даврдаги баҳо (P0) қатнашади.

• Бу индексни ҳисоблашда баҳо ўрзгаришсиз олинади.Яъни ,хар иккила давр учун ҳам базис даврдаги баҳо (P0) қатнашади.
• ЯИМнинг физик жажми индекси иқтисодий ўсиш,ёки конъюнктурадаги тебранишларни тавсифловчи муҳим кўрсаткичи бўлиб ҳисобланади.Айнан шу кўрсаткич ЯИМ ҳажмининг ҳақиқий ўзгаришини , ишлаб чиқарилган ёки истеъмол қилинган маҳсулот (товарлар ва хизматлар)ҳажмини ифодалайди.
• ЯИМни ва унинг айрим унсурларни ўзгармас баҳода ҳисоблашнинг қуйидаги усуллари мавжуд, баҳо индекси ёрдамида ЯИМ дефляторини ҳисоблаш, икки марталаб дефляторни ҳисоблаш, ЯИМнинг физик ҳажми ёрдамида базис даврдаги кўрсаткичларни экстраполяция қилиш,харажат унсурларини қайта бахолаш.
• Бу усулларни қўллаш ёрдамида ЯИМ нинг номинал ва реал қийматлари аниқланади.

Номинал ЯИМ деганда пулда ифодаланган ва жорий бозор нархларида ҳисобланган маҳсулот ва хизматлар тушунилади.Номинал ЯИМ жорий даврдаги қиймати қуйидагича ҳисобланади.

• Номинал ЯИМ деганда пулда ифодаланган ва жорий бозор нархларида ҳисобланган маҳсулот ва хизматлар тушунилади.Номинал ЯИМ жорий даврдаги қиймати қуйидагича ҳисобланади.
• Бу ерда.
• ЯИМн -наминал ЯИМ.
• q1 –жорий даврда ишлаб чиқарилган маҳсулот ва хизматларнинг ҳажми(сони,миқдори).
• p1 - жорий даврда ишлаб чиқарилган маҳсулот ва хизматлар бирлигининг жорий баҳоси.

ЯИМн=∑q1p1

Номинал ЯИМнинг ҳажмини ўзгармас баҳода ҳисоблаш учун баҳонинг умумий индексидан фойдаланамиз.

• Номинал ЯИМнинг ҳажмини ўзгармас баҳода ҳисоблаш учун баҳонинг умумий индексидан фойдаланамиз.
• Буерда.
• ∑q1 p1 –жорий даврда истеъмол қилинган ЯИМ (жорий баҳоси).
• - баҳониннг умумий индекси(Jp)
• ∑q1p0 –жорий даврда истеъмол қилинган ЯИМ (ўзгармас баҳоси).

•  

Iq=Iqp:Ip

• Iq=Iqp:Ip
• яъни
• Индкесларнинг ўзаро боғланиши ёрдамида хоҳлаган индексларимизни ҳисоблашимиз мумкун.
• Iqp=Iqp*Ip
• Iq=Iqp:Ip