Yaqubbayeva Sarvinozning inson havfsizligi va taksiqologiya

2. Kasbiy o‘tkir zaharlanishlarda vrachlik mehnat ekspertizasining umumiy tamoyillari

O 'tkir kasbiy zaharlanishda vaqtinchalik mehnatga layoqatsizlik m uddati, intoksikatsiya darajasi va asoratlari bilan belgilanadi. Zaharlanish yengil yoki o'rta darajada kechganda va bemor butunlay tuzalib, kasallikning asoratlari bo'lmagan holda hodimlar dastlabki ish joyiga qaytishi mumkin. Ushbu bemorlar keyinchalik ham albatta shifokorning dinamik kuzatuvi ostida bo'lishi va ish joyida mehnat sharoitining gigiyenik qoidalariga amal qilishi lozim.

O 'tk azilg an o g 'ir o 'tk ir zaharlanishdan so'ng vaqtinchalik mehnatga layoqatsizlik muddati uzoq davom etishi mumkin. Bunday hollarda ekspertiza masalalarini hal qilishda kasallikning kechishi xususiyatlari, asoratlarning mavjudligi va kasallik prognozini hisobga olish zarur.

O 'tkazilgan og'ir o 'tkir zaharlanishdan so'ng hattoki buzilgan funksiyalar va mehnat qobiliyati to'liq tiklangan holda keyinchalik zararli m ehnat sharoitida ishlashni to 'x tatish va shifokorning dinam ik kuzatuvida bo'lish tavsiya qilinadi. Buzilgan funksiyalaming qisman tiklanishi, asoratlarning rivojlanishi va umumiy kasallikning mavjudligi nogironlik guruhi yoki kasb kasalligi bo'yicha mehnat qobiliyatini yo'qotish foizini aniqlashga asos bo'lib xizmat qiladi.

Ko'pincha kasallikning og'irlashishiga yo'l qo'ym aslik uchun bemorlar ishlab chiqarishning vaqtinchalik zararli ta’siri bilan bogiiq bo'lmagan ishga o'tkaziladi.

3. Kasb kasalliklarining asosiy profilaktik tamoyillari

Ishlovchi aholining sog'lig'ini muhofaza qilish va mustahkamlash davlat ahamiyatiga molik bo'lgan muhim vazifadir.

Sihat-salomatlik nafaqat kasalliklaming bo'lmasligi, balki yuqori darajadagi jismoniy va ruhiy bardamlikdir. Sog'liqni saqlashda mehnat faoliyatining holati muhim o'ringa egadir. shuning uchun ham mehnat sharoitlarini yaxshilash va kasb kasalliklarining oldini olish Respublikamizda iqtisodiy rivojlanishga muhim ta’sir ko'rsatadi: sanoat, transport va qishloq xo'jaligining barcha sohalarida m ehnat sharoitlarining xavfsizligini ta ’minlash va sog'lom lashtirishga yo'naltirilgan huquqiy muhim hujjatlar - O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, «O'zbekiston Respublikasida sanitariya nazorati» haqidagi Qonun, «O'zbekiston Respublikasida aholining sog'lig'ini muhofaza qilishning asosiy qoidalari» va boshqalar fikrimizni tasdiqlaydi.

Respublikam izda sanoat va qishloq xo'jaligi korxonalarida ishlovchilarga tibbiy-sanitar xizmat ko'rsatish ikki yo'nalishda olib boriladi:

1 .Mehnat sharoitlarini muhofaza qilish va yaxshilash

2.Tibbiy-profilaktika yordamini ko'rsatish.

Sanoatda va qishloq xo'jaligida ishlovchilarning sog'lig'ini muhofaza qilish va yaxshilash sanitariya-epidemiologiya nazorat markazlarining vazifalaridan biridir. Kasbiy zararli omillarning ta’sirida ishlovchi shaxslarni dispanser kuzatish kasb kasalliklarining oldini olishda muhim ahamiyatiga ega.

Ishlovchi xodim larning tibbiy k o ‘riklari bu - xodim larning salomatligidagi o'zgarishlami va melmatga qarshi tibbiy ko‘rsatmalami aniqlash, shuningdek, aholi salomatligini himoya qilish, kasalliklaming paydo bo'lishi va tarqalishi oldini olish maqsadida o'tkaziladigan davolash-profilaktika tadbirlaridir.

Ishchi va xizmatchilarning tibbiy ko'riklari quyidagi turlarga bo'linadi: I. Dastlabki - kasbga nisbatan tibbiy reglamentni aniqlash maqsadida o'tkaziladigan tibbiy ko'riklar. II. Davriy - mehnat faoliyati jarayonida olib boriladigan tibbiy ko'riklar. Davriy ravishda tibbiy ko'rik o'tkazishdan maqsad: - ishchi va xizmatchi xodimlar salomatligining ular bajaradigan ishiga mosligini aniqlash; - ishlovchi xodimlar salomatligini kasbiy zararlar ta’siri sharoitida dinamik kuzatish; - kasb kasalliklarining oldini olish va ulaming boshiang'ich belgilarini o'z vaqtida aniqlash; - ishlab chiqarishdagi zararli va xavfli omillar bilan ishlashni davom ettirishga to'sqinlik qiluvchi umumiy kasalliklami aniqlash; - baxtsiz hodisalaming oldini olish; - davolash-profilaktika chora-tadbirlarini belgilash va o'tkazish