Юсуф Хос Ҳожибнинг «Қутадғу билик» асари туркий халқлар Маънавиятининг умумий жиҳатларини акс эттирувчи ёдгорлик сифатида

Ҳаёт ғилдираги

таълимоти

• Қадимий ҳинд диний-фалсафий таълимотлари асосида вужудга келган. Янги диний қоидалар ва расм-русумлар ишлаб чиқмаган.инсон
• Хаёли
• Ишлари
• Ўзини тутиши
• Самимий олийжаноблик ғояси бўлиши керак.
• Гунохсизлик
• Каста
• Ҳайвонларни қурбон қилиш
• Руҳонийлар устунлиги инкор этилди.
• Олий яратувчига ишончсизлик
• Энг муҳими-инсоннинг шахсий камолоти ва эзгу турмуш тарзи.

Будда фикри

• Ташналикдан меҳрибонлик келиб чиқади, меҳрибонликдан борлиқ юзага келади, борлиқдан туғилиш, туғилишдан қарилик ва ўлиш, бахтсизлик, ғам-ғусса, азоб-уқубат, хўрлик, умидсизлик пайдо бўлади. Ҳамма азоб-уқубатларнинг йиғиндисининг келиб чиқиши шундайдир.

таълимоти

• Борлиқ гирдобидан чиқиб олиш учун ғафлатдан уйғониш, дунё моҳиятини англаш, ҳаётга чанқоқликдан, турмуш кўнгилхўшликларидан, лаззатларидан, ҳокимиятга, бойликка интилишлардан батамом воз кечиш, ердаги барча ҳодисаларнинг барқарор ва ўткинчи эканини, фаҳмламоқ даркор.

Буддавийлик оқимлари

Хинаяна(кичик арава)
Махаяна(катта арава)

Олам босқичлари

нирвана
бодисатва
сансара

сансара

Унда одамлар ва хайвонлар яшайди
қафасдаги Рух юқори оламга интилади
Савобли ишлар орқали нирванага етади

Бодисатва

Руҳий мавжудотлар тўла жаннат
Руҳ гуноҳидан халос олий оламга етишмаган
Кишиларга тўғри йўл кўрсатиш таълимоти

Нирвана(ўчиш, сўниш )

Жон кўчиб юриши тўхташи
Мутлақ осойишталик
Барча турмуш ташвишларидан холи

китоби

трипитака
винояпитака
суттапитака
абхидхаммапитака

Руҳият дунёси

• Маданият
• Меъморчилик
• Тасвирий санъат
• Адабиёт
• Тафаккур шакли
• фалсафаси

медитация

Она будда

Саккиз нажот йўли