Z., Akbaraliyev. M ilmiy rahbar: Muxtorova. U

4-rasm. Dunyo mamlakatlarining jami davlat qarzi YaIMga nisbatan foizda, 2019 yil 1 yanvar holatiga[8]
Eng yuqori ko’rsatkich 238,2 % bilan Yaponiyaga to’g’ri kelmoqda. Keyingi o’rinlar Gretsiya-176,9 foiz, Sudan-165,1foiz hamda Veneseula-162,4 foizni tashkil etmoqda. Rivojlangan mamlakatlarda ham davlat qarzlari YaIMga nisbatan ancha yuqori bo’lib, bu ko’rsatkich AQSHda 106,6 %ni, Singapurda 112,2 %ni, Hindistonda 68,3 % ni, Germaniyada 61,9 % ni, Xitoyda esa 50,5 % ni tashkil etmoqda. Eng past ko’rsatkich Rossiya (13,5%), O’zbekiston (29,4%), Indonesiya (29,8%) va Gonkong (0%) davlatlariga mos kelmoqda.
Mamlakatimizda investitsion chanqoqlik kuchaygan bir sharoitda bizning davlat qarzimiz nafaqat davlat byudjeti defitsitini qoplashga, balki investitsion loyihalarni moliyalashtirish, ijtimoiy soha va infrastrukturani rivojlantirish, davlat korxonalarida energetika sohasidagi infrastruktura, qishloq joylaridagi aholini toza ichimlik suvi va elektrenergiya bilan ta’minlash dasturlarini amalga oshirishga yo’naltirilmoqda.
Xulosa va takliflar
Yuqoridagi tahlillarga tayanib xulosa qilish mumkinki, bugungi kunda yuz berayotgan jahon miqyosidagi o’zaro integratsiyalashgan iqtisodiy jarayonlarda qarz munosabatlari bo’lishi tabiiy hol hisoblanadi. Shunday ekan, jalb qilingan mablag’lardan maqdsadli foydalanish, ularni to’g’ri boshqarish orqali davlat qarzining YaIMga nisbatan 3 foizdan oshib ketmasligiga erishish asosiy maqsad va vazifalardan biridir. Ushbu maqsadlarga erishish uchun quyidagilarni amali jihadan taklif qilish mumkin:

• 
  mamlakatimizda makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlash, mo’tadil qarz yukini saqlab turish maqsadida jalb qilinadigan tashqi qarz mablag’larining yuqori chegarasini belgilash;
  
• 
  tashqi qarz hisobiga amalga oshiriladigan loyihalar natijadorligini nazorat qilish va baholash bo’yicha ta’sirchan chora-tadbirlarni amalga oshirish;
  
• 
  davlat qarzini diversifikatsiyalash, unga xizmat ko’rsatish xarajatlari oshib ketish xatarlarini pasaytirish;
  
• 
  davlat ichki va tashqi qarziga o’z vatida va to’liq xizmat ko’rsatilishini ta’minlash; jalb qilingan mablag’larning maqsadli ishlatilishi ustidan Parlament va jamoatchilik nazoratini o’rnatish;
  
• 
  oshkora va barqaror qarz siyosatini amalga oshirish, qisqa va uzoq muddatli istiqbolli loyihalarni moliyalashtirish hamda moliya-bank muassasalari to’lov qobiliyatini oshirish orqali mamlakatimiz iqtisodiyotini rivojlantirishdir.
  

Asosiy maqsadimiz respublikamiz hukumatining qarz jalb qilishga bo‘lgan ehtiyojini imkon qadar kam xarajat va xatarlar evaziga moliyalashtirish, davlat qimmatli qog‘ozlar bozorini rivojlantirish, moliyalashtirish manbalarini diversifikatsiya qilish, turfa xilligini ta’minlashdan iborat.