Замонавий қурилиш материаллари, буюмлари ва технологиялари


СОПОЛ МАТЕРИАЛЛАР ВА БУЮМЛАР



Download 14,42 Mb.
bet2/37
Sana08.04.2022
Hajmi14,42 Mb.
#538161
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   37
Bog'liq
2 5213445090176930857

1. СОПОЛ МАТЕРИАЛЛАР ВА БУЮМЛАР

Ватанимизда жуда кўп тарқалган каолин, гилтупроқларнинг ўзи ва қўшимчалар билан ишлатиладиган гилтупроқлар сопол буюмлар ишлаб чиқариш учун зарур хом ашёдир. Гилтупроқ сув билан аралаштирилганда у хохлаган шакл бериш мумкин бўлган пластик лойга айланади. Ундан юқори ҳароратда пишириб ва турли қурилиш буюмлари, рўзғор анжомлари ҳамда меъморчилик буюмлари ишлаб чиқариш мумкин. У пиширилгандан сўнг қаттиқ ва сув таъсирига чидамли пишиқ сунъий тош материал ҳосил бўлади.


Ўзбекистон худудида сопол материал ва буюмлар ишлаб чиқариш эрамиздан 2-3 минг йил аввал кенг қўлланилган. Пишиқ ғиштдан II –III асрларда колонна асоси ва дераза эшиклар ўрнатиладиган жойларнинг перемичкаларини қуришда, IX асрдан бошлаб деворбоп материал сифатида фойдалана бошланган. Бу борада ота-боболаримизнинг эришган ютуқлари қай даражада бўлганлиги хақида Самарқанд, Бухоро, Хива ёдгорликлари далолат бериб турибди.
Деворбоб сопол буюмлар
Деворбоб сопол буюмлар қурилишда ишлатиладиган деворбоб буюмларнинг 50% ни ташкил этади. Зичлигига кўра деворбоб сопол буюмлар (ғишт, сопол тош) 3 қисмга бўлинади:

  1. Эффектив — зичлиги 1400 - 1450 кг/м3 дан кўп эмас, иссиқни яхши ушлаб тура оладиган;

  2. Шартли эффектив - 1450 - 1600 кг/м3;

  3. Оддий — 1600 кг/м3 дан катта.

Оддий пишиқ ғиштнинг ўлчамлари 250x120x65 мм бўлиб, қирралари тўғри, аниқ, юзаси силлиқ ва текис бўлиши керак. Томонлари 3 мм гача фарқ қилиши мумкин.
Модулли ғиштлар ўлчамлари 250x120x88 мм ва думалоқ ёки тўртбурчак ковакли бўлади. Мустаҳкамлигига қараб ғишт қуйидаги маркаларга бўлинади: 75; 100; 125; 150; 200; 250; 300.
Энг кўп тарқалган деворбоп материалларнинг турлари 3-5-расмларда келтирилган.



3-расм. Оддий пишиқ ғишт.


4-расм. Деворбоп материалларнинг янги турлари.



5-расм. Пардозбоп ғиштлар




Гилли черепица лойдан қолипга қуйилган, сўнгра пиширилган тўғри бурчакли плиткалар ёки новлар кўринишидаги қурилиш материалидир (6 – расм). У билан том ёпилади. Арзонлиги, чидамлилиги ва меъморий сифатлари жиҳатдан бошқа томбоп материаллардан қолишмайди.
Штампланган черепица, кўп новли тасмасимон черепица, тасмасимон ясси черепица ва том ўркачига ёпиладиган новсимон черепица кўп ишлатилади.
6-расм . Гилли черепица

Download 14,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish