Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети Олмалиқ филиали “Металлургия ” кафедраси “Металлургияда хом-ашёдан комплекс фойдаланиш ” фанидан мустакил иш

Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети Олмалиқ филиали “Металлургия ” кафедраси “Металлургияда хом-ашёдан комплекс фойдаланиш ” фанидан мустакил иш

Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети Олмалиқ филиали “Металлургия ” кафедраси “Металлургияда хом-ашёдан комплекс фойдаланиш ” фанидан МУСТАКИЛ ИШ

Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети Олмалиқ филиали “Металлургия ” кафедраси “Металлургияда хом-ашёдан комплекс фойдаланиш ” фанидан МУСТАКИЛ ИШ

Бажарди : 9“Б”-18 мет гурух

Navruzov S.

 

 Қабул қилди : Худойкулов Р.Б

Sulfidli oltin saqlovchi rudalarni tudada bakterial tanlab eritish

Reja:

• 
  Oltini gidrometalurgig usulda ajratib olish.
  
• 
  Sianlash usullari va dastgohlari.
  
• 
  Oltin rudalarni bakteryal tanlab eritish.
  
• 
  Xulosa.
  
• 
  Foydalanilgan adabyotlar.
  

Oltini gidrometalurgig usulda ajratib olish

Sanoatda oltin gidrometallurgik jarayonlar yordamida ishlab chiqariladi. Tarkibida oltin mavjud rudalarni gidrometallurgik usullarda qayta ishlashning mohiyati, shundan iboratki ruda tayyorlov jarayonlaridan song, ishqoriy va ishqoriy yer metallarning sian tuzlarining (KCN, NaCN) suyultirilgan eritmalarida, havo kislorodi

ishtirokida tanlab eritiladi.

Eritmaga otgan oltin turli usullarda eritmada ajratib olinishi mumkin, masalan: rux kukuni bilan choktirish, ionalmashuvchi qatronlar bilan sorbsiyalash, aktivlangan komir bilan sorbsiyalash.

Sianlash usullari va dastgohlari

Quyuqlashtirish (suvsizlantirish) jarayoni – yanchish jarayonidan chiqqan bo’tanadagi ortiqcha suvdan xalos bo’lish maqsadida qo’llaniladi.

Ko’p hollarda quyuqlashtirgich tubiga cho‗kkan mahsulotda 50 % - gacha suv qoladi. Quyuqlashish darajasi yanchilgan mahsulotning yirikligiga, zichligiga va fizik-kimyoviy xususiyatlariga bog’liq.

Kerakli metallni keraksiz moddalardan gidrometallurgiya usuli bilan ajratib olish uchun kon mahsuloti maxsus sharoitda, maxsus kimyoviy modda (reagent)ning suvdagi eritmasi bilan aralashtiriladi. Bunda kerakli metall yoki uning birikmasi reagent bilan reaksiyaga kirishib, suvda yaxshi eriydigan modda hosil qiladi va metall eritmaga o’tadi. Keraksiz birikmalar esa o’z holicha qoladi. Bu jarayon – tanlab eritish deb ataladi

Tanlab eritish dastgohlari:

a) b) v)

Tanlab eritish dastgohlari:

a – mexanik aralashtirgichli agitator;

b – pnevmomexanik aralashtirgichli agitator;

v - pnevmatik aralashtirgichli agitator.

Bakterial tanlab eritish jarayonining texnologik sxemasi

Sianli jarayonda ionalmashuv ionitlarni qo’llash uch xil usulda olib boriladi:

• 
  nodir metallarni tindirilgan sianli eritmalardan sorbsiyalash;
  
• 
  tanlab eritish jarayonidan chiqqan bo’tanadan sorbsiyalash;
  
• 
  tanlab eritish paytida sorbsiyalash.
  

Bakterial tanlab eritish jarayonini amalga oshirish dastgohining (pachukning) sxematik chizmasi:

Sorbsion tanlab eritish maxsus sorbsion «pachuklarda» boэtana va ionitning qarama-qarshi harakatlanishida amalga oshiriladi

Ionit oxirgi pachukka yuklanadi va birinchi pachukdan oltinga toэyingan ionit chiqariladi.

Sorbsion tanlab eritish jarayonida ishlatiladigan pachuklarda ionitni boэtanadan ajratib olish uchun, pachukda maxsus elak (gэalvir) oэrnatilgan

xulosa

Eritmaga otgan oltin turli usullarda eritmada ajratib olinishi mumkin, masalan: rux kukuni bilan choktirish, ionalmashuvchi qatronlar bilan sorbsiyalash, aktivlangan komir bilan sorbsiyalash.

Sianlash jarayonida kislorod oksidlovchi bo’lib chiqadi. Oltinni sianlash jarayoni muvaffaqiyatli otishi uchun eritmalarda sianidning miqdori kam bolishi kerak. Tanlab eritish jarayonida sianidning miqdori 0,05 - 0,15 %. Sianidning kam miqdorini quyidagicha tushuntirsa boladi: sianid miqdori oshgani bilan tanlab eritish jarayonida oltindan tashqari eritmaga rudadagi boshqa nodir emas metallar otadi.

Sianlash jarayoni bir maromda o’tishiga va oltinni chiqindilar bilan yoqolishini kamaytirishda, qayta ishlanadigan rudadagi oltin zarrachalarining olchamlari va ko’rinishi katta rol oynaydi, buni quyidagicha tushuntirsa boladi: birinchidan bo’sh togjinslaridan yirik bolishi kerak; ikkinchidan tanlab eritish jarayoni bir me‘yorda borishi uchun, oltin zarrachalari mayda va bir olchamda bolishi kerak, chunki yirik olchamli oltin donachalari eritmaga otishni ulgurmaydi va tashlandiq mahsulotlar bilan chiqindixonaga tashlanadi.

Foydalanilgan adabyotlar.

• 
  Толстов Е.А. Физико-химические геотехнологии освоения месторождений урана и золота в Кызылкумском регионе. МГУ. 1992
  
• 
  Под редакцией Д.И.Скороварова. Кучное выщелачивание при разработке урановых месторождений. М.: «Энергоатомиздат» 1988 г.
  
• 
  www.arxiv.uz
  
• 
  www.hems.student.uz
  

http://fayllar.org