Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим

Тадқиқот натижаларининг амалий аҳамияти ва тадбиқи. 
Корхонадаги ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулот сифатини ошириш, авариясиз 
ишни ташкил қилиш, иш унумдорлигини орттириш, электр уланиш 
схемаларини техник─иқтисодий ҳисоблашлар йўли билан танлашни 
амалга ошириш, электр тармоғининг авария режимларини ҳисоблаш, 
электр ускуналарининг номинал иш режимларидан келиб чиққан ҳолда, 
рационал кучланиш миқдорини назарий ҳисоблаш. 
Иш тузилиши ва таркиби. Диссертация 
кириш, тўрт боб, 
хулосалар, фойдаланилган ҳамда ўрганилган адабиѐтлар рўйхати, 
иловалардан ташкил топган.
Бажарилган ишнинг асосий натижалари. Тадқиқот натижаси 
сифатида қуйидагиларни кўрсатиш мумкин:
1. Фарғона “АЗОТ” ОАЖ корхонасидаги мавжуд мамлакатимиз ҳамда чет 
эт мамлакатлари томонидан ишлаб чиқарилган электр ускуналар 
устидан назарий ҳисоблашлар амалга оширилган; 
2. Ҳар бир ускунанинг иш режимлари ва энергетик параметрлари таҳлил 
қилинган; 
3. Истеъмолчиларга берилаѐтган электр энергиясини кучланишини 
ростлаш жараѐни назарий жиҳатдан ҳисоблаб чиқилиб, амалга тадбиқ 
этиш учун тавсия этилган; 
4. Нормал иш режимини таъминлаш мақсадида, реле ҳимояси аппаратлари 
ўрганилиб, сезгирлик ва танловчанлик бўйича юқори аниқлиликда 
ишловчи аппаратлар танланган; 
Хулоса ва таклифларнинг қисқача умумлаштирилган ифодаси. 
Фарғона “АЗОТ” ОАЖ корхонаси ишлаб чиқариш технологияси таҳлили, 
корхона электр истеъмолчилари ҳисоб қувватларининг ҳисоби, куч 

---

6
трансформаторларни назарий тадқиқоти, техник─иқтисодий ҳисоби 
натижалари, электр таъминоти схемаларини танлаш усуллари,

---

7
КИРИШ
 
Диссертация мавзусининг асосланиши ва унинг долзарблиги. 
Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримовнинг 2012 йилда 
мамлакатимизни ижтимоий–иқтисодий ривожлантириш якунлари 
маърузасида 2012 йилдаги ижтимоий–иқтисодий ривожланиш якунларини 
муҳокама этиш ва 2013 йилга мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг 
муҳим устувор йўналишларни тасдиқлаб олиш масаласини кенг ѐритиб 
берди. 
2013 йил ва ундан кейинги йилларда дастурий вазифаларимизни 
амалга оширишда йўл–транспорт ва коммуникация инфратузилмасини 
жадал ривожлантириш устуворлиги гапирилиб, бунда мамлакатимизни 
модерниза–ция қилиш ва янгилаш, иқтисодиѐтимизнинг сифат жиҳатидан 
янги, замона–вий таркибий тузилмасини шакллантириш, худудларимизни 
комплекс ривожлантириш бўйича барча режаларни, инфратузилмани 
ривожлантириш бўйича қабул қилинган дастурларда яқин истиқболда янги 
энергетика қувватларини, электр энергиясини узатиш тармоқларини барпо 
этиш ва мавжудларини реконструкция қилиш бўйича 26 тадан ортиқ 
инвестиция лойиҳаларини амалга оширилиши таъкидланди. 
Булар авваломбор, Таллимаржон иссиқлик электр станциясида 
умумий қуввати 900 мегавольт бўлган 2 та буғ–газ қурилмасини, Тошкент 
иссиқлик электр станциясида қуввати 370 мегавольтни ташкил этадиган 
буғ–газ қурилмасини, Ангрен иссиқлик электр электр станциясида қуввати 
130–150 мегавольтдан иборат энергоблокни, Фарғона в одийсида янги 
энергетика қувватларини барпо этиш, Сирдарѐ ва Янги Ангрен иссиқлик 
электр станцияларини бир–бири билан боғлайдиган юқори вольтли электр 
узатиш тармоғини қуриш, Устюрт газ–кимѐ мажмуасининг ташқи энергия 
таъминотини ташкил этиш каби муҳим стратегик лойиҳалар эканлиги 
айтиб ўтилди.
Мазкур объектлар қурилишининг якунланиши ва ишга туширилиши 
мамлакатимиз бутун энергия тизимини, авваломбор, техник жиҳатдан 

---

8
тубдан қайта жиҳозлаш, ўз энергия ресурсларимизни ҳисобидан 
мамлакатимизнинг барча худудларини ишончли таъминлаш иконини 
яратиш, шу билан бирга, мазкур тизим фаолияти самарадорлигини 
ошириш, электр энергия ишлаб чиқариш ва узатиш жараѐнида сарф–
ҳаражатлар ва техник йўқотишларни сезиларли даражада қисқартириш, 
энергетика ресурслари таркибини оптималлаштириши кўрсатиб ўтилди. 
Юқоридаги дастурларга қўшимча қилиб, электр таъминоти
тизимидаги бир чизиқли схемаларни модернизациялаш ҳолатларини 
самарали ҳал этиш муаммолари ҳам долзар масалалардан биридир. 
Чунки бир чизиқли схемаларни ҳолатларини таҳлил қилиш ишлаб 
чиқарилган электр энергияни сифатли ва узликсиз истеъмолчиларга 
етказиб бериш алоҳида аҳамиятга эга шунинг учун ҳам “электр
таъминоти тизимидаги бир чизиқли схемаларни модернизациялаш
ҳолатларини самарали ҳал этиш муаммолари”диссертация мавзуси 
сифатида танлаб олинди.