Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий



Download 5,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/84
Sana03.07.2022
Hajmi5,51 Mb.
#737399
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   84
Bog'liq
ФИЗИОЛОГИЯ ФАНИДАН ЛАБОРАТОРИЯ




 
 
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ 
 
МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ 
УНИВЕРСИТЕТИ 
 
Биология факультети 
 
 
 
 
ОДАМ ВА ҲАЙВОНЛАР ФИЗИОЛОГИЯСИ 
 
 
 
 
Джаббарова Г.М.-К., Маматова З.А., Юсупова У.Р., Мирзақулов С.О. 
 
 
 
ФИЗИОЛОГИЯ ФАНИДАН ЛАБОРАТОРИЯ 
ИШЛАРИ УЧУН ЎҚУВ-УСЛУБИЙ ҚЎЛЛАНМА 
 
 
 
 
Тошкент – 2021 



Мазкур ўқув услубий қўлланма 5140101 – Биология (таълим йўналиши
талабалари учун ―Физиология‖ фанининг ўқув ва ишчи дастурларига 
мувофиқ тузилди. 
 
Тузувчилар: 
 
 
Джаббарова Г.М.-К. - ЎзМУ Биология факультети физиология ва
биофизика кафедрасидоценти, б.ф.н., доц. 
 
Маматова З.А.
-
ЎзМУ Биология факультети физиология ва
биофизика кафедраси мудири, б.ф.н., доц. 
Юсупова У.Р. - ЎзМУ Биология факультети физиология ва
биофизика кафедраси катта ўқитувчиси 
 
Мирзақулов С.О. - ЎзМУ Биология факультети физиология ва
биофизика кафедраси ўқитувчиси 
 
 



МУНДАРИЖА 
1-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Ички органлар топографияси ....................................................... 6
 
2-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Қўзғалувчан тўқималар микроструктурасини кузатиш .......... 13
 
1-иш. Мушак тўқимаси турлари билан танишиш ................................................................. 14
 
2-иш. Асаб тўқимаси билан танишиш .................................................................................... 16
 
3-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Бақада нерв-мушак препаратини тайѐрлаш. Биотокларни 
кузатиш: Гальванининг 1- ва 2-тажрибалари (тинчлик токи), Маттеучи тажрибаси 
(ҳаракат токи). .......................................................................................................................... 25
 
1-иш. Бақанинг асаб-мушак препаратини тайѐрлаш ......................................................... 26
 
2-иш. Гальванининг биринчи тажрибаси ........................................................................... 27
 
3-иш. Гальванининг иккинчи тажрибаси ........................................................................... 28
 
4-иш. Маттеучининг иккиламчи тетанус тажрибаси ........................................................ 29
 
4–ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Орқа мия рефлексларини кузатиш. Турли қўзғаткичлар 
таъсирида орқа мия рефлексларини кузатиш. Рецептив майдон ҳақида тушунча. 
Рефлектор ѐйининг таркиби ва турлари. Рефлектор ѐйи бутунлигининг аҳамияти .......... 30
 
1-иш. Спинал бақа тайѐрлаш ............................................................................................... 32
 
2-иш. Кимѐвий, механик ва термик таъсирлагичларга нисбатан орқа мия ҳаракат 
рефлексларини кузатиш. ...................................................................................................... 32
 
3-иш. Орқа мия рефлексининг рецептив майдони ............................................................ 33
 
4-иш. Рефлектор ѐй бутунлигини таҳлил қилиш ............................................................... 34
 
5-иш. Тюрк бўйича рефлекс вақтини аниқлаш .................................................................. 36
 
5-ЛАБОРАТОРИЯ 
ИШИ. Рефлектор фаолиятнинг қонуниятлари. Суммация, 
иррадиация, индукция ва координация қонунлари. Бўсаға кучини аниқлаш. Парабиоз 
ҳолатини ўрганиш. ................................................................................................................... 37
 
1-иш. Бир вақтда бўлувчи манфий индукцияни кузатиш ................................................. 39
 
2-иш. Кетма-кет мусбат индукцияни кузатиш ................................................................... 40
 
3-иш.
 
Орқа мия рефлексларининг координацияси ............................................................ 40
 
6-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Марказий нерв тизимининг анатомик ва гистологик 
тузилишини ўрганиш. .............................................................................................................. 41
 
7-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Инсонда турли шартсиз рефлексларни кузатиш. ОНФ 
типларини аниқлаш. Хотира ҳажмини аниқлаш. .................................................................. 41
 
1-иш. Инсонда турли шартсиз рефлексларни кузатиш. .................................................... 41
 
2-иш. ОНФ типларини аниқлаш (тейпинг-тест) ................................................................ 43
 
3-иш. Хотира ҳажмини аниқлаш. ........................................................................................ 44
 
8-ЛАБОРАТОРИЯ 
ИШИ. Вегетатив асаб тизимининг тузилиши: симпатик, 
парасимпатик ва метасимпатик асаб тизими. Вегетатив рефлекс ѐйининг тузилиши. ..... 47
 
9-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Вегетатив рефлексларни кузатиш. Ашнер, Гольц, Геринг 
тажрибалари. ............................................................................................................................. 53
 
1-иш. Даньини-Ашнернинг кўз-юрак рефлекси ................................................................ 53
 
2-иш. Гольц тажрибаси......................................................................................................... 54
 
3-иш. Герингнинг нафас-юрак рефлекси ............................................................................ 54
 
10-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Марказий тормозланиш ҳодисаси (Сеченов тажрибаси) ...... 55
 
11-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Анализаторларнинг тузилиши (кўз, қулоқ). Кўзнинг кўриш 
ўткирлигини аниқлаш. Кўзнинг кўр доғини аниқлаш (Мариотт тажрибаси). ................... 57
 
1-иш. Кўз соққасининг тузилишини ўрганиш ................................................................... 57
 



2-иш. Кўзнинг кўриш ўткирлигини аниқлаш. .................................................................... 58
 
3-иш. Кўз қорачиғи рефлексларини кузатиш ..................................................................... 58
 
3-иш. Кўзнинг тўр қаватида кўр доғ борлигини аниқлаш ................................................ 59
 
(Мариотт тажрибаси) ............................................................................................................ 59
 
4-иш. Адреналиннинг бақанинг кўзига таъсирини аниқлаш............................................ 60
 
5-иш. Қулоқнинг тузилишини ўрганиш ва эшитиш даражасини аниқлаш .................... 60
 
6-иш. Тери рецепторларининг тузилиши ва бажарадиган вазифасини ўрганиш ........... 60
 
7-иш. Таъм билиш рецепторларининг тилда жойлашиши ўрганиш ва бажарадиган 
вазифасини аниқлаш ............................................................................................................. 61
 
12-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Эндокрин безларининг макро-ва микротузилиши ................. 62
 
13-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Қон морфологияси. Изо-, гипо- ва гипертоник эритмалар 
тайѐрлаш ва улар таъсирида эритроцитлар ҳолатини аниқлаш. Қон ивишини кузатиш. . 75
 
1-иш. Қон морфологиясини ўрганиш ................................................................................. 75
 
2-иш. Изо-, гипо- ва гипертоник эритмалар тайѐрлаш ва улар таъсирида эритроцитлар 
ҳолатини аниқлаш. ................................................................................................................ 75
 
3-иш. Қон ивишини кузатиш ............................................................................................... 78
 
14-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Қонни тадқиқ қилиш услублари. Қон гуруҳлари, резус-омил
гемоглобин миқдори, эритроцитларнинг чўкиш тезлиги, лейкоцитар формулани 
аниқлаш. Эритроцитлар сонини Горяев камераси ѐрдамида санаш. .................................. 80
 
1-иш. Одам қон гуруҳларини аниқлаш ............................................................................... 83
 
2-иш. Резус омилини аниқлаш ............................................................................................. 84
 
3-иш. Сали усули билан гемоглобинни аниқлаш усули ................................................... 85
 
4-иш. Эритроцитларнинг чўкиш тезлигини аниқлаш ....................................................... 87
 
5-иш. Лейкоцитар формулани аниқлаш .............................................................................. 89
 
6-иш. Эритроцитлар сонини санаш ..................................................................................... 92
 
15-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Қон айланиш тизимининг морфофункционал хусусиятлари. 
Қон томирлари деворининг тузилиши. Артериал босим ва пульсни аниқлаш .................. 94
 
1-иш. Артериал босим ва пульсни аниқлаш ....................................................................... 97
 
2-иш. Артериал босимни ўлчаш .......................................................................................... 98
 
17-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ ..................................................................................................... 100
 
Юрак фаолиятига турли кимѐвий моддалар (калий, натрий, кальций, алкоголь
адреналин, ацетилхолин)нинг таъсири. Бақа органларининг капиллярларида қон 
айланишини кузатиш (бармоқлар, панжалар, тил, ичак тутқичи ва ўпкаларда). ............ 100
 
1-иш. Юрак фаолиятига турли кимѐвий моддалар (калий, натрий, кальций, алкоголь, 
адреналин, ацетилхолин)нинг таъсири. ............................................................................ 100
 
2-иш. Юрак фаолиятига ҳароратнинг таъсирини кузатиш ............................................. 101
 
3-иш. Бақанинг турли аъзоларида қон ҳаракатини кўриш (бармоқлар, панжалар, тил, 
ичак тутқичи ва ўпкаларда). .............................................................................................. 101
 
18–ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. ................................................................................................... 102
 
Жисмоний юкламани нафас ва юрак ҳаракатига таъсири. Ўпканинг тириклик сиғимини 
аниқлаш. Спирометрия. Нафас олиш ва нафас чиқариш механизмини Дондерс 
тажрибаси ѐрдамида кузатиш. .............................................................................................. 102
 
19-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Асосий моддалар алмашинувини жадвал ва Рид формуласи 
ѐрдамида аниқлаш. ................................................................................................................. 108
 



1-иш. Асосий моддалар алмашинувини жадвал ѐрдамида аниқлаш ............................. 108
 
2-иш. Асосий алмашинувни нормадан оғишлик катталигини Рид формуласи ѐрдамида 
аниқлаш ................................................................................................................................ 110
 
20-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Буйрак анатомияси. Сийдик сифат таҳлилини аниқлаш .... 111
 
1-иш. Буйрак анатомияси ................................................................................................... 111
 
2-иш. Сийдик сифат таҳлилини аниқлаш ......................................................................... 113
 
21-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Сўлакда ферментлар фаоллигини аниқлаш. ......................... 115
 
22-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Ошқозон ости бези α-амилазасини аниқлаш. ....................... 116
 
1-иш. Меъда тузилишини ҳайвон препаратида ўрганиш ................................................ 116
 
2-иш. Меъда ширасида пепсин миқдори Туголуков усули билан аниқлаш ................. 117
 
23-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Ўт суюқлигининг ѐғларга таъсирини ўрганиш. Қуѐнлар, 
товуқ ва балиқда ингичка ичак шиллиқ қаватининг морфофункционал ҳолатларини 
текшириш ................................................................................................................................ 118
 
1-иш. Ўт суюқлигининг ѐғларга таъсирини ўрганиш. .................................................... 118
 

Download 5,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish