Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази



Download 9,76 Mb.
bet4/70
Sana25.02.2022
Hajmi9,76 Mb.
#274677
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   70
Bog'liq
болаларни овкатлантириш

1. Лактогенез - ацинус секрециясини кучайиши фазаси (голомерокрин секрецияси) эпителиал ҳужайраларни парчаланиши билан давом этади. Бунда ҳужайраларнинг апикал қисми ажралади ва экскретор каналларга тушади. Ацинус эпителиал ҳужайраларида секретни тўпланиши ҳомиладорликни 4 ойидан бошлансада, бироқ ҳужайра апикал қисмлари ажралиши яъни сутни сут йўлларига тушиши бола туғилгандан сўнг содир бўлади.
2. Галактапоэз ѐки секретланган сутни тўпланиши, бир томондан ацинус эпителиал ҳужайраларидан секреция ажралиши ва секретни сут йўлларига ўтиши, иккинчи томондан сўриш акти билан таъминланади.
3. Сут безини автоматик функцияси (бола туғилгандан кейинги давр). Бу даврда она организмида қатьий гормонал ўзгаришлар содир бўлади. Гипаталамо-гипофизар тизим лактацияни бошқаради, бунда биринчи навбатда сўриш актининг рефлектор аҳамияти ўз таъсирини кўрсатади. Ацинус сут секрециясини стимулловчи омил ҳисобланади.
Лактация жараѐннинг тўла шаклланган давридан бошлаб, сут эмаѐтган бола эҳтиѐжига
6
мос равишда доимо ажралиб туради. Сут эпителиал хужайраларда ҳосил бўлиб, сут бези
альвеолалари, сут йўлларида йиғилиши ва бола эмиши билан ажрала бошлайди. Бу жараѐннинг сут ҳосил бўлиши ва ажралишдаги ўрни ниҳоятда катта. Эмиш жараѐнида нейроэндокрин рефлекс ҳосил бўлиб, бунинг натижасида сўрғичдан гипоталамусга афферент импулсация жўнатилади. Натижада гипоталамуснинг паравентрикуляр, субтропик ядролардаги магиоцеллюляр нейронлари қўзғалиб, гипофизнинг орқа бўлагига тарқалади ва окситоцин гормонини ажралишига олиб келади. Бу гормон сут безларига қон орқали тушиб, майда сут йўллари, альвеолалар атрофидаги миоэпителиал хужайраларининг қисқаришини, ҳамда шунинг ҳисобга, сутнинг альвеолалардан сут йўлига чиқишни таминлайди. Юқорида келтирилган, сутни альвеолаларидан сут йўлларига оқиб чиқишини, фақатгина нейроэндокрин йўл билан келишини назардан четда қолдирмаслик ва бунда эмиш жараѐнининг энг муҳим омил эканлигини доимо эсда тутиш лозим. Чунки, сут бези альвеолаларидан сутни сут йўлларига келиб тушишини бузилиши, доимо секреция қилинаѐтган сут микдорини камайишига олиб келади.
Она сути бола учун муҳим овқат омилидир. Кўкрак сути таркибидаги компонентлар миқдори ва уларнинг ўзаро нисбати шундай тизимдаки, бу тизим интенсив ўсиб, ривожланиб бораѐтган боланинг талабини тўла қондира олади. Кўкрак сути билан овқатлантирилган боланинг гормоник ривожланиши, ҳамда унинг организми иммун таначаларининг етарлича миқдорда ишлаб чиқаришга қодир бўлмаган дастлабки ойларда, гўдакни юқумли касалликлардан асрашда асосий ўрин эгаллайди. Фақат она сути билан боқилаѐтган кўкрак ѐшидаги болаларнинг сунъий аралашма билан овқатлантирилаѐтган болаларга нисбатан 2,5 марта камроқ касалланиши, меъда-ичак тизими касалликлари билан эса 25 баробар кам касалланиши бунга аниқ далилдир. Бундан ташқари она билан боланинг доимий жисмоний мулоқоти янги туғилган чақалоқда доимий илиқлик туйғусини, онада эса меҳрни уйғонишига бу эса келгусида болани социал муҳитга, онани эса ҳомиладорлик даврида ҳомила туғилгандан кейинги даврга мослашишини енгиллаштиради.
Чақалоқ туғилгандан кейин дастлабки 3-4 кун ичида она кўкрагидан оғиз сутини, 6-7 кундан бошлаб эса етук она сутини олади.

Download 9,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   70




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish