1. Lorens almashtirishlari. Relyativistik mexanikada tezliklarni qo’shish qonuni

Sistemaning to`la energiyasi uning massasining yorug’likning bo`shliqdagi tezligining kvadratiga ko`paytmasiga teng.

Yoki

Istalgan jismga, u harakatdami (massasi m) yoki tinchlikdami (massasi m₀) ma’lum energiya mos keladi.

Agar jism tinch holatda bo`lsa, uning tinchlikdagi energiyasi

kabi aniqlanadi. Jismning tinchlikdagi energiyasi uning xususiy energiyasidir. Klassik mexanikada tinchlikdagi energiya E₀ hisobga olinmaydi, chunki da tinchlikdagi jismning energiyasi nolga teng deb hisoblanadi. 

Relyavistik mexanikada jismning to`la energiyasi qu`yidagicha aniqlanadi

Kinetik energiyasi E_k esa jismning harakatdagi energiyasi E va tinchlikdagi energiyasi E₀ larning farqlari sifatida aniqlanadi.

kinetik energiyaning klassik mexanikadagi ifodasiga o`tadi.

Xulosalar: u<c da esa manfiy son bo`lib, Lorents almashtirishlari o`z ma’nosini yo`qotadi. Shuning uchun ham yoruglikning bo`shliqdagi tezligi eng katta tezlik va unga erishish mumkin emas deb e’tirof etiladi.

Uyga vazifa: O’tilgan mavzuni o’qish, ko’rgazmali qurollar tarqatma materiallar (referat, boshqotirma, modellar yasash, plakatlar) tayyorlash:

Mavzuga oid didaktik jihozlar va texnik vositalar: slaydlar, plakatlar, krossvord

O’qitish uslublari: og’zaki bayon qilish, savol-javob, darslik bilan ishlash, tadqiqot metodlari.

Adabiyotlar:

A.G’.G’aniev, A.K. Avliyoqulov, G.A. Almardonova “Fizika” I –qism 94-99 bet

X.Axmedov, M.Doniyev,Z.Husanov.Fizikadan ma’ruza matni 2004 yil

Sinov savollari

1.