1. Пуркагич ишида эритмани парчалаш даражасининг самарадорликка таъсири

Сегмент-бармоқли қирқиш аппаратларининг таснифи (1.4-расм): т - қирқиш қисмининг қадами (ёндош сегментлар ўқ чизиқлари ора- сидаги масофа); т_о - қарши қирқиш пластиналарининг қадами (ёндош бармоқлар ўқ чизиқларининг орасидаги масофа); С - пичоқ йўли (ю- ритма кривошипи ярим айланага бурилганда сегментнинг бир чекка ҳолатдан иккинчи чекка ҳолатга силжиш масофаси). Бу кўрсаткичлар- нинг қийматлари ўртасидаги нисбатга қараб, уч хил: нормал (баланд), паст ва ўртача қирқиш аппаратлари ўзаро фарқланади.
Баланд қирқиш аппаратлари ўз навбатида пичоғи бир йўл ўта- диган, пичоғи икки йўл ўтадиган ва пичғи каррали бўлмаган йўл ўтадиган хилларга бўлинади. Буларнинг барчасида сегментлар ва бар- моқлар қадами ўзаро тенг (т = то) бўлади.
Пичоғи бир йўл ўтадиган баланд қирқиш аппарати (1.4-а расм) геометрик кўрсаткичларининг ўзаро нисбати т = то= С = 76,2 мм ёки 90 мм. Қадами 76,2 мм ли аппаратлар ўт ва ғалла ўриш машинала- рида, С = 90 мм ли аппаратлар эса, маккажўхори ўришда ишлатилади.
Пичоғи икки йўл ўтадиган баланд қирқиш аппарати (1.4-б расм) учун 2т = 2 т о= С = 152,4 мм ёки 101,6 мм. Пичоқ йўли 152,4 мм ли аппарат барча ўт ва ғаллаўргичларда, пичоқ йўли 101,6 мм ли аппарат эса, дашт ўтларини ўрадиган ўтўргичларда ишлатилади.
Пичоғи каррали бўлмаган йўл ўтадиган баланд қирқиш аппа- ратида кт=кто = С, бунда 1 < к < 2. Ғаллаўргичларда т = то = 76,2 мм, С = 140 мм, к = 1,84. Паст қирқиш аппаратида (1,4-д расм) т = 2то = С = 76,2 мм ёки 101,6 мм. Биринчиси ўтўргичларда, иккинчиси эса ғалла йиғиштириш комбайнларида қўлланилади.
Ўртача қирқиш аппаратида (1.4-э расм) т = кто = С = 76,2 мм ёки 101,6 мм, С = 76.2 мм, к = 3/2. бўлган қирқиш аппаратлари хорижий ўтўргичларда ишлатилади. С = 101,6 мм, к = 4/3 аппаратлар оддий ўтўргичларда қўлланилади.
КС-1,2 тезкор ўтўргичнинг сегмент-бармоқли қирқиш аппарати (1.5 -расм) икки асосий қисмдан - пичоқ ва қўзғалмас бармоқлар брусидан иборат. .Қирқиш жуфти қўзғалмас брус 14 га болтлар билан қотирилган пўлат бармоқ 8, унинг перосимон қисмига парчин михлар билан бириктирилган пластина 9 ва пичоқ сегменти 10 дан иборат. Экил- ган ва табиий ўсган ўтларни 12 км/соат гача тезликда ҳаракатланиб

1.4-расм. Сегмент-бармоқли қирқиш аппаратларининг турлари: а - пичо- ғи бир йўл Ўтадиган; б - пичог'и икки йўл Ўтадиган баланд қирқиш аппа- рати; д - паст қирқиш аппарати; э - ўртача қирқиш аппарати

ўради. Қамраш кенглиги 2,1м. Иш вақтида ички 2 ва ташқи 5 бош- моқларга таянади. Ўнг томондаги ташқи бошмоққа дала тахтаси 7, тахтага эса, ички томонда сим чивиқлар 1 бириктирилган. Чивиқлар ўрилган пояларни чап томонга) четлатади. Навбатдаги ёнма-ён ўтишида ички бошмоқ тоза (ўт поялари йўқ) жойдан сирпаниб ю- ради ва аввал ўрилган ўтларни шикастламайди. Ўтўргич ҳаракатлан- ганда ўрилган ўтлар бармоқлар бруси 14 устидан ошиб, далага туша- ди. Ички ва ташқи бошмоқларга бириктирилган пўлат сирпангичлар 6 пояларни қирқиш баландлигини ростлаш учун хизмат қилади.
Ташқи бошмоқ 5 тумшуғи ички бошмоқ 2 нинг ёнидаги бармоқнинг тумшуғи орқали, трактор кетинги ғилдиракларининг ўқига параллел ўтказилган чизиқдан 35...55 мм олдинда бўлиши керак.
Аппарат каллаги 4 ва бунга бириктирилган сегментли пичоқ КШМ ёрдамида илгариланма-қайтма ҳаракатга келтирилади. Кривошип вали бир йўл ўтувчи пичоқ учун 900...1150 мин^-1, икки йўл ўтувчи пичоқ учун эса 450...550 мин^-1 частота билан айланади.
Пичоқ илгариланма-қайтма ҳаракатланади ва аппаратнинг фаол қис- ми вазифасини бажаради. Пичоқ каллак 4, пўлат полосадан тайёрлан- ган елка 12 ва унга ҳар қайсиси иккита парчин мих билан бириктирил- ган сегментлар 10 дан ташкил топган. Сегментларнинг пастки кенг асоси елкадан 5 мм ташқарига чиқарилган бўлади.

1.5-расм. КС - 2,1 тезкор ЎтЎргичнинг сегмент-бармоқли қирқиш ап- парати: 1 - айиргич; 2 ва 5 - бошмоқлар; 3 ва 16 - олд ва кетинги ё'нал- тиргичлар; 4 - пичоқ каллаги; 6 - сирпангич; 7 - дала тахтаси; 8 - бармоқ; 9 - қарши қирқиш пластинаси; 10 - сегмент; 11 - босиш панжаси; 12 - пичоқ елкаси; 13 - ишқаланиш пластинаси; 14 - брус; 15 ва 17 - чув