1 Tarmoq va tarmoq arxitektura tushunchasi

Mavzu Tarmoq arxitekturasinin’ tu’snikleri, kompyuter tarmoqlarinin’ qollaniliwi tarawlari kompyuter tarmaqlarinin’ rawajlaniw tariyxi, kompyuter tarmag’tusnigi kompyuter tarmag’nin’ qurami

Reja

• 1 Tarmoq va tarmoq arxitektura tushunchasi
• 2 tarmoq elementlari va pogonali arxitektura
• 3 tarmoq topologiyalari.

Tarmoq arxitekturasi deganda – bu kompyuter tarmog’ini loyihalash va ishlab chiqish jarayoni tushunialadi. Arxitektura tushunchasi tarmoqning fizik tarkibiy qismlarni , ularning funktsional obektlari, konfiguratsiyasini , printsiplari va ishlash tartiblarini va foydalaniladigan aloqa protokollarini aniqlashni ifodalaydi.

Shuningdek, tarmoq arxitekturasi aloqa tarmog’ orqali taqdim etiladigan xizmatlar va ularning batafsil tavsiflarini, taqdim etiladigan xizmatlarni hisob- kitob qilish va hisob-kitob tuzilmalarini o’z ichiga oladi.

Kompyuter tarmoqlari arxitekturasi deganda kompyuterlarni o’zao bog’lanishi jaryonida qollaniladigan texnolagiyalar, ularning xususyatlari standartlari, kompyuterlar o’rtasida vazifalar qanday taqsimlanganligigi va boshqa ko’plab jarayonlar tushunliadi. Tarmoq arxitekturasining eng ko’p ishlatiladigan ikki tur mavjud peer-to-peer va mijoz –server.

Global miqyosidagi kompyuter tarmoqlarinining o’zora bog’lanishi natijasida Internet tarmog’I tashkil topadi.

• Internet tarmog’ining arxitekturasi, avvalambor, tarmoqdagi tugunlarni yoki tugunlarni ulash uchun malum bir modelda yoki apparat ulanishlarining malum turlarda foydalanishda emas balki Internet protokollari
• TCP IP arxitekturasidan foydalanishni. Shunday qilib har bir texnologiya orqali loyihalashtiriladigan tarmoq o’zining arxitekturasiga ega bo’ladi.
• Masalan OSI, TCP,IP umumfoydalanish telefon tarmog’I, mobil aloqa tarmoqlari va boshqalari.

Internet
Server
Clients

Tarmoq arxitekturalsri ko’plab standartlar asosida ishlab chiqiladi, masalan, matnni formati , matni raqamli ko’rnishga o’zgartirish, raqamli matnni signal ko’rnishga o’zgartirsh yoki aksincha , signalli axboratlarni simsiz muhitda uzatish, qabul qilish jarayonlari alum standartlar asosida ishlab chiqladi

Boshqa turdagi tarmoqlar muhandislar tomonidan qurilgan va ta’minlangan bo’lsa- da, uy tarmoqlari oddiy uy- joy mulkdorlariga, ko’pincha texnik jihatdan kam yoki texnik jihatdan kam bo’lga odamlardir. Turli ishlab chiqaruvchilar uy tamoqlarini sozlashni soddalashtirish uchun mo’ljalangan keng polosali router apparatini ishlab chiqaradilar. Uy rauteri turli xonalardagi fayllar va printerlarni yanada osonroq almashtirishga yordam beradi va umumiy tarmoq xavfsizligini oshiradi.

Dunyoda ko’plab kompyuter tarmoqlari ishlab turibdi. 1957 yil ARPA Advanced Resarch Projects Agency tashkiloti tuzildi .1960 –yilar oxirda DARPA Defense Advanced Research Projects Agency 1969- yilda AQSHning Mudofaa ministrligi tomanidan tashkil qiligan eng Ktlari hisoblanadi ARPANet Advanced Research projects Agency Network tajriba tarmog’ini

Tashkil etish haqida qaror qabul qildi. Ilk bor TARMOQ 1972 yilda nomayish etidi. U 40 ta kompyuterdan iborat bo’lib asosiy tuzilish tajirba tarmog’I maqomini harakatidag amaliy TARMOQ maqomiga o’zgartiradi 1989 yil ARPANet mustaqil TARMOQ sifatida tugatildi .

Uning afzalligi- tarkibda turli turdagi bilan birlashtirlib, Internet ning qismi sifatda ishlatila boshlanadi . Xozirda u MILNET- Military NET xarbiy TARMOQ CSNET – computer science NETWORK kompyuter ilmi tarmog’ sifatda Interneda ishlatiladi.

BITNET 1981 Because its Time Network bugungi kun tarmog’ KT Nьyu-York yel unversitetlari tomonidan ishlab chiqilgan Evropa,qitasi Meksika va boshqa mamlakatlarni birlashtruvchi TARMOQ bo’lib,u alohida ajratilgan kanallar bilan aloqa bog’laydi.