1-топшириқ Тўғри ва нотўғри жараёнларни ифода этувчи жараёнларни ажратиб кўрсатинг!

4. Қуйидаги тушунчаларни диққат билан ўқиб чиқинг. Улардан қайси бири гуруҳга тааллуқли бўлмаган тушунчалар еканлигини аниқланг. Уларни рўйхатдан чиқаринг. Сабабини изоҳланг. Тушунчалар: Илмий абстраксия, индуксия, дедуксия, тажриба ўтказиш, тарихийлик, мантиқийлик, иқтисодий-математик моделлаштириш.
Bu so’zlardan tajriba o’tkazish va iqtisodiy-matematik modellashtirish so’zlari guruhga tegishli emas. Chunki bu ikki so’zda ish harakatini sinab ko’rish, modelni qurish va uni o’rganish nazarda tutilmoqda. Qolgan so’zlarda hodisaning mohiyati, mantiqiyligini o’rganish nazarda tutilmoqda
5. Таниқли классик ёзувчи А. Қодирийнинг ўғли Ҳ. Қодирий «Отам ҳақида» китобида А. Қодирий кўрсатган қуйидаги мисолни келтиради: «Қарға ўлади. Қарға қушлар туркумига киради. Демак, қушларнинг ҳаммаси ўлади». Аксинча, «Қушлар ўлади. Қарға қушлар туркумига киради. Демак, қарға ҳам ўлади».1 Атоқли ёзувчимиз юқоридаги парчада шундай содда мисол билан қайси методни тушунтириб берган? Уни иқтисодиётга қиёслаб тушунтириб бера оласизми?
Қуйидаги билдирилган фикрлар тўғри (Т) ёки нотўғри (Н)лигини аниқланг (Т/Н) 2
1. Назария амалиётда қўлланиши учун ҳар бир аниқ ҳолатда, воқеликда ўз исботини топиши керак. To’g’ri.
2. Иқтисодиёт назарияси аниқ фан емас, лекин у статистик маълумот таҳлилидан фойдаланиб, жуда кўп аниқ муаммоларни тадқиқ етади. To’g’ri.
3. Маълум бир шароитда ижобий натижа берган иқтисодий сиёсат, бошқа бир шароитда хато бўлиши мумкин. To’g’ri.
4. Агар иқтисодчилар иқтисодиётнинг асосий тамойилларини бир хил шарҳласалар, демак, улар албатта вазиятни баҳолашда ҳамфикр бўлишади. Noto’g’ri.
5. Агар гипотеза практикада тасдиқланса, у ҳолда фойдаланилаётган назарий асос бўла оладиган хулоса доимо тўғри. Noto’g’ri.
6. Иқтисодий қонунлар табиат қонунларига ўхшаш обйектив характерга ега. Демак, иқтисодий қонунларни табиат қонунлари билан бир хил амал қилади, деб айта оламиз. Noto’g’ri.
7. Иқтисодиёт назарияси ижтимоий фан бўлиб, барча иқтисодий фанлар учун фундаментал асос бўлиб хизмат қилади. To’g’ri.
8. Иқтисодиётда аввал далиллар, маълумотлар тўпланади, улар ўрганилади. Сўнгра хусусий ва умумий хулосалар чиқарилади. To’g’ri.

1 H. Qodiriy. Otam haqida. T.: G‘. G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1985, 50-bet.