13-mavzu: Guruhlararo va guruh ichida o‘tkaziladigan loyihalar. (2 soat) Reja

---

13-mavzu:
Guruhlararo va guruh ichida o‘tkaziladigan loyihalar. (2 soat) 
Reja:
1. Guruh 
haqida tushuncha va guruh borasidagi ekperimentlar tarixi.
 
2. Guruh 
ichidagi va guruhlararo eksperimentiar tuzish.
 
3. Guruh 
ichidagi 
va 
guruhlararo 
eksperimentlaming 
yutuq 
va 
kamchiliklari.
 
Maqsad:
Talabalarda guruh va guruhlararo eksperirnentlarni tuzish va ularni o‘tkazish, 
ularning yutuq va kamchiliklarini o‘rganish hamda nazariy bilimlami 
shakllantirish.
 
Vazifalar:
Talabalarda 
o‘z ustida ilmiy izlanish olib borishda, guruh va guruhlararo 
eksperimentlaming etik tamoyillarini hamda ilmiy tadqiqotchilik ko‘nikmalarini 
tarbiyalash.
 
Talabalarda 
ihniy dunyoqarashni, ijodiy mustaqil tafakkurni, ma’iumotlarni 
tizimlashtirish, umumlashtirish malakalarini rivojlantirish.
 
Tayanch tushunchalar:
Konformizm effekti .Tashqi konformizm .Ichki konformizm,
 
Negativizm, 
Nonkonformizm. 
Mavzuning qisqacha bayoni 
 

Guruh - aniq chegaralangan kattalikdagi, (sotsiumdan) jamiyatdan ajralib 

chiqqan, biror bir maqsadda birlashgan, vazifasi va faoliyati bir bo‘lgan insonlar 
yig'indisi, jamlanmasi hisoblanadi. Guruhlar haqida gapirganimizda ko‘z 
oldimizga tabiiy sharoitda hosil bo'lgan guruhlarni keltiramiz: oila, sport guruhi, 
do‘stlar jamoasi, harbiy bo’linma, sinf, jinoyatchiiar uyushmasi, ishlab chiqaruvchi 
jamoa, kosmik kema ekipaji va hakozo. Bu qatomi uzoq davom ettirishimiz 
mumkin. Aynan shuning uchun guruhga nisbatan universal ijtimoiy - psixologik 
klassifikatsiyani keltira olmaymiz. Har qanday klassifikatsiya tuzilmasi qanchalik 
to‘liq va yaxshi ishlab chiqilgan bo‘lmasin barcha guruhlarga tegishli boimaydi. 
Shuning uchun guruhlarni klassifikatsiylashda dixotornik tamoyilga asoslanadi.
 

---

Bunga misol qilib, mavjud an'anaga aylangan klassifikatsiyalami keltirishimiz 
mumkin: katta va kichik, ochiq va yopiq, birlamchi va ikkilamchi, rasmiy (formal) 
va norasmiy
 
(noformal), uzoq va qisqa muddatli, referent va a'zolik guruhi, tashkil qiiingan 
va tashkil qilinmagan va hakozolardir.
 
Katta guruh - katta miqdordagi a'zolarga ega bo’lgan, turli aloqalai xiliariga 
asoslangan ijtimoiy guruh.
 
Kichik guruh
- nisbatan kichik hajmdagi a'zoiarga ega bo’lgan va faqat 
o‘zaro hal qiiinadigan muammolarga asoslanadigan ijtimoiy guruh.
 
Birlamchi guruh
- asosan individning birlamchi ijtimoiy jarayonini va uning 
boshqa guruhlarga tortilishini ta'minlovchi kichik guruhning (oila,o‘smirlar guruhi) 
ko‘rinishidan biri.
 
Ikkilamchi guruh
- birlamchi katta va undagi munosabatiar shakliangan. 
Masalan: basketbol klubi unda bir necha guruhlar mavjud. Bu ikkilamchi guruh. 
Agar bitta guruh boisa - birlamchi guruh bo’ladi.
 
Rasmiy (formal) guruh
- yuridik maqomga ega bo’lgan ijtimoiy guruh 
bo’lib,bunda guruhga a'zolik, vazifalar, maqsad va xulq - atvor qoidalari me’yoriy 
hujjatlarda qayd etilgan bo’ladi.
 
1-topshiriq
 
Guruh ichidagi eksperimentlar
Guruhlararo eksperiment
Yutuqlar
Kamchililar
Yutuqlar
Kamchiliklar
2-topshiriq
Psixolog Ash tomonidan keltirilgan guruh bosimi ostidagi tiplarni izohlang
Tashqi konformizm 
Ichki konformizm
Negativizm 
Nonkonformizm