16-ma’ruza. Geoekologik kartalashtirish

Kartaning ahamiyati va vazifasi
– Atrof tabiiy muhitni optimallashtirish chora-
tadbirlarini geoekologik vaziyatdan kelib chiqib tabaqalashgan holda amalga 
oshirishni aks ettirish.
Ushbu karta devoriy kartalar toifasiga kirib, Tabiatni muhofaza qilish qo„mitasi 
idoralari; mahalliy hokimiyatlar va huquqni muhofaza qilish organlari; ekologik 
yo„nalishdagi xalqaro va nodavlat tashkilotlar; xalq ta‟limi, oliy va o„rta maxsus 
ta‟lim muassasalari, ishlab chiqarish korxonalari xodimlariga mo„ljallangan. 
Shuningdek, 
bu 
kartadan 
oliy 
ta‟lim tizimida geoekologiya, tabiatdan 
foydalanishning geografik asoslari, ekologiya asoslari kabi o„quv predmetlaridan 
ma‟ruza va amaliy mashg„ulotlar o„tishda foydalanilsa bo„ladi.

Ushbu karta Toshkent viloyati tabiiy resurslaridan oqilona foydalanish, atrof 
muhitni muhofaza qilish va buzilgan geotizimlarni qayta tiklash borasidagi ilmiy-
amaliy, ma‟naviy-ma‟rifiy tadbirlarni rejalashtirish va amalga oshirishda muhim 
ilmiy asoslangan ishlanma bo„lib xizmat qiladi.
Kartaning matematik asosi:
Karta 1:200000 masshtabda, to„g„ri silindrik 
proeksiyada tuziladi. Davlat va viloyat chegaralari to„liq ko„rsatiladi. Karta 
komponovkasi ishlab chiqiladi. Legendaning joyi aniqlanadi. Karta-kesmalar, 
geoekologik vaziyatga salbiy ta‟sir etuvchi tabiiy va antropogen omillarning suratlari 
tasvirlanadi. 
Kartaning geografik asosida
– 
gidrografik ob’ektlar:
daryolar, yirik soylar, 
yirik kanal va kollektorlar, ko„llar, suv omborlari; 
aloqa yo‘llari
– qattiq qoplamali 
yirik avtomobil yo„llari (xalqaro, davlat va mahalliy ahamiyatga ega bo„lgan 
avtomobil yo„llari), temir yo„llar; 
aholi punktlari
– shaharlar, shaharchalar, tuman 
markazlari, qishloqlar (aholi punktlarining belgisi va nomi maydaroq shriftda 
beriladi.); 
chegaralar
– O„zbekiston Respublikasi, Toshkent viloyati va tumanlarning 
ma‟muriy chegaralari, geoekologik rayonlar va alohida muhofaza etiladigan 
hududlarning chegaralari tasvirlanadi. Asosiy mazmun esa ularning “ustida”, imkoni 
boricha to„liq tasvirlanadi.