2-mavzu. Qayta tiklanmaydigan avtomatlashtirilgan boshqaruv sistemalarning ishonchliligi, ishlash ehtimolligi, ularni ishdan chiqmaslik ko‘rsatkichlari va ishlash vaqtini hisoblash

Buzilishlar intensivligi
Buzilishlar intensivligi – bu ob‘yekt buzilishi sodir bo‘lish ehtimolining shartli ko‘rsatkichi bo‘lib, vaqt birligi ichida buzilish sodir bo‘lish sharti bilan ifodalanadi.
Buzilish intensivligining statik bahosi quyidagi ko‘rinishga ega:
Bu yerda: n () – intervalidagi bir tipli ob‘yektlarning buzilishlar soni;- interval o‘rtasida ishga yaroqli ob‘yektlar soni:
Buzilishdagi o‘rtacha ishlash vaqti
Buzilishda o‘rtacha ishlash vaqti tiklanuvchi ob‘yekt ishlash vaqtilari yig‘indisini buzilishlar soniga bo‘lish orqali topiladi
Bu yerda: - – 1 va – buzilishlar orasidagi ishlash vaqti; n(t) – t vaqt ichida buzilishlar soni summasi.
Qayta tiklash o‘rtacha vaqti Tiklanishning o‘rtacha qiymati – buzilishdan so‘ng ob‘yekt ishga yaroqlilik holatini tiklash vaqtining matematik kutilishi hisoblanadi. Shundan
Bu yerda: n – buzilishlar soniga teng bo‘lgan tiklanishlar soni; - tiklanishga sarflangan vaqt, soatlarda.
Sistemaning ishdan chiqish ehtimolligining turlari. Avtomatlashtirilgan boshqaruv sistemalari ekspluatatsiyasi jarayonida uning texnik holati sekin-asta yomonlashib boradi. Masalan: Elektr dvigatelining quvvati kamayadi. Boshqarish sistemalarining elementlari va qurilmalarining texnik holati o‘zgaradi, tezligi kamayadi, elektr energiya sarfi ortadi, yeyilish jadalligi oshadi, boshqaruv qulayligi pasayadi, ishonchliligi pasayadi. Texnik sistemada ishdan chiqishlar yuz berganda quyidagilar sodir bo‘ladi: ishlash sikli o'zgaradi, ishdan chiqishining tashqi belgilar paydo bo'ladi, butun bir sistemani to'liq ishlatish imkoniyati kamayadi, ishdan chiqishlarni bartaraf etish, ishdan chiqish sabablarini aniqlash va boshqalar.
Sistemaning ishdan chiqishi sabablariga ko‘ra ularni sistematik va tasodifiy turlaga bo‘lish mumkin. Tasodifiy ishdan chiqishida haddan tashqari yuklama bilan ishlashi, moddiy nuqsonlari, xodimlarning xatoliklari, uzilishlari sabab bo'lishi mumkin. Ko'pincha ular salbiy ishlash sharoitlarida namoyon bo'ladi. sistemaning sistematik ishdan chiqishi shikastlanishlar (vaqt, harorat,radiatsiya) asta-sekin to'planishiga olib keladigan sabablarga ko'ra yuzaga keladi. Bunda eskirish, buzilish, korroziya, yopishib, oqish, va boshqalar kiradi.