2. umumiy qism

4.1-chizma Pavadokli patiron moslamasi eskizi

3.2. Moslamani ishlash tamoyilini ishlab chiqish.

Texnologik moslamalar ikkita bosqichda tayyorlanadi: loyixalash va konstruksiyalash. Birinchi bosqichda texnologik moslamani aloxida elementlari tanlanadi, asosiy parametrlari hisoblanadi va asoslanadi. Tanlanayotgan konstruksiya variantlari texnik va iqtisodiy jihatdan tahlil qilinadi. Ikkinchi bosqichda tanlangan elementlar asosida texnologik moslamani umumiy ko’rinishi va orginal detallari ishchi chizmalari ishlab chiqiladi.
Dastgox moslamasining asosiy va yordamchi ishchi kismlari tokarlik dasggoxi oldingi babkasiga tigizli utkazish yordamida biriktirluvchi tana 1 ga yigalgan. Ish jarayenida tanaga preslab o’tqazilgan vtulka ichida joylashgan markaz ishlov berilayutgan detalni urnatish bazasi sifatida uni markazlanishida foydalaniladi. Loyixalanayotgan dastgox, moslamasi o’rta seriyali ishlab chikarish sharoitida val detalining silindirik yuzasidagi yunish tokarlik dastgoxdda bir o’rnatishda bajarilishi uchun mo’ljanlangan..Moslamani uchta kulochoklari xam mavjudir ular detalni qisshda maxkamlab ushlab turish va burovchi momentni uzatishga yordam beradi.Xvastavik detaldagi yani xvastovikni ichida joylashgan purjina tarelkasi va purjina,vtulka ,shariklar xarakatlanadi . Xvastavik ichidagi purjina xarakatlanganda markaz xam xarakatlanadi.kulachoklar purjinalar tarang lashganda detalni maxkamlab boradi. Loyixdpangan dosgox moslamasining opravka va kiskich detallarini ishlov beriladigon detalning gabarit ulchamlariga mos ravishda uzgartirish mumkin. Unda ichki Ø50-70 mm uzunligi 100-300 mm gacha bulgan silindirik detallarga mexanik ishlov berish jarayonida

3.3. Texnologik moslamada maxkamlash kuchuni aniqlash.

Mahkamlash kuchlari hisobi zagotovkani tashqi kuchlar ta’sirida qo’zg’almasligini ta’minlash bo’yicha statik masalasi ko’rinishida bajariladi.
Zagotovkaga bir tomondan og’irlik kuchi va ishlov jarayonida xosil bo’ladigan kesish kuchlari, ikkinchi tomondan mahkamlash kuchlari va tayanchlardagi reaksiya kuchlari ta’sir etadi.Bu kuchlar ta’sirida zagotovka o’zining muvozanatini saqlashi kerak.
Hisoblash jarayonida siljitishga ta’sir etayotgan kuchlarni eng katta miqdori bo’lgan xolati aniqlanishi va ular bo’yicha maksimal mahkamlash kuchini aniqlash zarur.
Mahkamlash kuchlarini hisoblash uchun boshlang’ich ma’lumotlar: ishlov berish jarayonida xosil bo’ladigan kuchlar miqdori, yo’nalishi va ta’sir joyi; zagotovkani mahkamlash sxemasi, mahkamlash kuchini yo’nalishi va ta’sir joyini bilish zarur bo’ladi. Ushbu boshlang’ich ma’lumotlarni to’g’ri tanlanishi, mahkamlash qurilmalarini loyixalarini eng muxim bosqichi bo’lib, bu bosqichdagi xatolik zagotovkani ishonchli mahkamlanishini ta’minlaydi.

4.3-Maxkamlash kuchi sxemasi.
Kesish kuchlari metallarni kesib ishlash nazariyasi formulalari bo’yicha hisoblanadi yoki normativlaridan tanlanadi. Ammo yuqorida keltirilgan kesish kuchlarini o’zgaruvchanligini hisobga olgan xolda, mahkamlash kuchlarini hisoblash chog’ida kesish kuchlarini K extiyot koffisiyent kiritish bilan ko’paytirib olinadi. Bu bilan zagotovkani mahkamlash ishonchliligi oshiriladi. Bu koeffisiyent yuqorida keltirilgan kesish kuchlarini o’zgaruvchanligiga olib keluvchi omillarini hisobga oladi.
Buning uchun muayyan texnologik operasiya uchun K extiyot koeffisiyentini differensiallangan xolda aniqlanadi. K ni miqdorini quyidagi koeffisiyentlar ko’paytmasi ko’rinishida yozish mumkin.
K=K₀·K₁·K₂·K₃·K₄·K₅·K₆
bunda, K₀=1,5–kafolatlagan extiyot koeffisiyenti; K₁–texnologik bazalarni xolatini hisobga (qora bazalar bo’yicha K₁=1,2; toza bazalar bo’yicha K₁=1,0) oluvchi koeffisiyent; K₂–kesish asbobini o’tmaslanishini hisobga oladi; K₃–kesish asbobiga ta’sir etuvchi zarbiy kuchlarni hisobga oladi (uzilishli yuzalarga ishlov berishda K₃=1,2); K₄- kuch yuritmasidagi kuchlarni barqarorligini hisobga oladi (qo’lda mahkamlanganda K₄=1,3, mexanizasiyalangan mahkamlashda K₄=1,0); K₅-qo’lda mahkamlash mexanizmini xarakterlaydi (qulay mahkamlashda K₅=1, noqulay mahkamlashda K₅=1,2); K₆- zagotovkani burovchi moment kuchlari ta’sirida, tayanch nuqtalarini joylashuvini aniqligini hisobga oladi. Kontakt yuzasi chegaralangan xolda o’rnatilganda (shtoklar, plastinalar) K₆=1,0 kontakt zonasi chegaralanmagan bazaviy yuzaga o’rnatilganda (tayanch-shaybalar) K₆=1,5. Yuqoridagi K₃,K₄,K₅,K₆ koeffisiyentlarni konkret aniqlash 1-ilovada keltirilgan.