2. umumiy qism

3.4. Texnologik moslamani aniqlikga xisobi

Texnologik moslama aniqlikga hisoblash, moslamani xatoligini topishdan iborat bo’ladi. Moslamaning xatoligi quyidagi formuladan foydalanib aniqlash mumkin.


bu yerda, Ye_t – moslama detallarining o’rnatish elementlarini tayyorlash va yig’ish xatoliklarini yig’indisi, mm.
Ye_t = (1/3…1,5) δ det;
Ye_o’ – moclamani dastgohda o’rnatish xatoligi.
Ye_tir – konstruktiv oraliqlar oqibatidagi xatolik, mm;
Ye_qiysh – boshqaruvchi elementlarini tayyorlash xatoliklaridan kelib chiquvchi kesuvchi asboblarini qiyshayishi yoki siljishi xatoligi, mm;
Moslamada boshqaruvchi element bo’lmaganda Ye_qiysh = 0 bo’ladi.
Moslamalarda aniqlik tavsiflari bo’yicha ishlov berish mumkinligi quyidagi tengsizlik bo’yicha tekshiriladi.

bu yerda, δ – chizma bo’yicha berilgan zagotovkani ishlov berilayotgan yuza o’lchamiga ruxsat etilgan chetlanishi, mm;

k₁ = 0,8...0,85 ga teng bo’lgan koeffisent;
Ye_b – zagotovkani moslamada bazalash xatoligi, mm;
Ye_m – qisish kuchi ta’siri ostida moslama elementlari va zagotovkani deformasiyaga uchrashidan kelib chiqadigan mahkamlash xatoligi, mm;
k₂ = 0,6…1,0 ga teng bo’lgan koeffisent;
w – ishlov berish xatoligi.

3.5 Texnologik moslamani yig’ish sxemasini ishlab chiqish

Texnologik moslamani yig’ma chizmasini o’rganish va tahlil qilish natijasida moslama tarkibiga kiruvchi alohida elementlarning o’zaro bog’liqligini, hamda ularni biriktirish ketma-ketligini belgilovchi mantiqiy yig’ish sxemasi tuziladi.
Yig’ish sxemasi asosiy detaldan boshlanadi, qaysiki bu detal boshqa detallarni moslamadagi o’rnini belgilaydi. Bazaviy detalning to’rt burchagidan to’g’ri chiziq o’tkaziladi va chiziqqa yig’ish ketma-ketligiga mos ravishda boshqa detallarni to’rt burchagining chiziqlari tutashtiriladi.
Yig’ish texnologik sxemasi yig’ma texnologik soslamani yig’ilgan holatini ifodalovchi to’rtburchak bilan yakunlanadi.
Murakkab tuzilishga ega moslamalar uchun va ularni tashkil etuvchi yig’ma birikmalar uchun alohida yig’ish sxemalari tuzilib, so’ngra texnologik moslamani yig’ishning umumiy sxemasi tuziladi. Bunday ko’rinishda yig’ish jarayonini tashkil qilish o’rta seriyali ishlab chiqarish sharoitida bajariladi.
Moslamani alohida yig’ma birikmalarga ajratish har bir mahsulotni tuzilishiga bog’liq bo’lib xususiy ko’rinishga ega bo’ladi. Bu ishni amalga oshirishda quyidagi umumiy tartib qoidalarga rioya qilgani ma’qul:

• 
  moslamani alohida birikmalarga ajratishda uning tuzilishi va yig’ish jarayonini amalga oshirishni texnologik nuqtai nazaridan maqsadga muvofiq ekanligiga e’tibor beriladi;
  
• 
  alohida birikma sifatida ajratilgan har bir birikma umumiy yig’ish jarayoniga texnologik ketma-ketlikda uzatiladi;