bajarmaslik baxtsiz hodisalarga olib kelishi mumkin. Shuningdek,
ishchi-
xizmatchilarlarning tartib-qoidalarga amal qilmasligi ish rejimining buzilishiga,
kasallik, baxtsiz hodisa, zaharlanish va boshqa hodisalarning sodir bo‟lishiga olib
kelishi mumkin. Ular uchun intizom javobgarligi ta‟sis etilgan.
Hodimga mehnat intizomini buzganligi uchun ish beruvchi quyidagi
intizomiy jazo choralarini qo‟llashga haqli:
1) hayfsan;
2) o‟rtacha oylik ish haqining o‟ttiz foizidan ortiq bo‟lmagan miqdorda
jarima.
Ichki mehnat tartibi qoidalarida xodimga o‟rtacha
oylik ish haqining ellik
foizidan ortiq bo‟lmagan miqdorda jarima solish hollari ham nazarda tutilishi
mumkin. Xodimning ish haqidan jarima ushlab qolish mehnat kodeksining 164-
moddasi talablariga rioya qilingan holda ish beruvchi tomonidan amalga oshiriladi;
3) mehnat shartnomasini bekor qilish (100-modda ikkinchi qismining 3 va 4-
bandlari).
Ushbu moddada nazarda tutilmagan intizomiy jazo choralarini qo‟llanish
taqiqlanadi.
Intizomiy jazolar ishga qabul qilish huquqi berilgan shaxslar (organlar)
tomonidan qo‟llaniladi (82-modda).
Intizomiy jazo qo‟llanilishidan avval xodimdan yozma ravishda tushuntirish
xati talab qilinishi lozim. Xodimning tushuntirish xati
berishdan bosh tortishi
uning ilgari sodir qilgan nojo‟ya xatti-harakati uchun jazo qo‟llashga to‟siq bo‟la
olmaydi.
Intizomiy jazoni qo‟llanishda sodir etilgan nojo‟ya xatti-harakatning qay
darajada og‟ir ekanligi, shu xatti-harakat sodir etilgan vaziyat,
xodimning oldingi
ishi va xulq-atvori hisobga olinadi.
Har bir nojo‟ya xatti-harakat uchun faqat bitta intizomiy jazo qo‟llanishi
mumkin.
Intizomiy jazo bevosita nojo‟ya xatti-harakat aniqlangandan keyin, ammo bu
xatti-harakat aniqlangandan boshlab, xodimning kasal yoki ta‟tilda bo‟lgan vaqtini
hisobga olmasdan, uzog‟i bilan bir oy ichida qo‟llaniladi.
Nojo‟ya hatti-harakat sodir etilgan kundan boshlab olti oy o‟tganidan, moliya-
xo‟jalik faoliyatini taftish etish yoki tekshirish natijasida aniqlanganda esa, - sodir
etilgan kundan boshlab ikki yil o‟tganidan keyin jazoni qo‟llab bo‟lmaydi. Jinoiy
ish bo‟yicha ish yuritilgan davr bu muddatga kirmaydi.
Intizomiy jazo berilgani to‟g‟risidagi buyruq (farmoyish) yoki qaror xodimga
ma‟lum qilinib, tilxat olinadi.
Intizomiy jazoning amal qilish muddati jazo qo‟llanilgan kundan boshlab bir
yildan oshib ketishi mumkin emas. Agar xodim shu muddat ichida yana
intizomiy
jazoga tortilmasa, u intizomiy jazo olmagan deb hisoblanadi.
Intizomiy jazoni qo‟llagan ish beruvchi o‟z tashabbusi bilan,
xodimning
iltimosiga binoan,
mehnat
jamoasi
yoki xodimning
bevosita
rahbari
iltimosnomasiga ko‟ra jazoni bir yil o‟tmasdan oldin ham olib tashlashga haqli.
Intizomiy jazo ustidan yakka mehnat nizolarini ko‟rish uchun belgilangan
tartibda shikoyat qilinishi mumkin.
Mehnat nizosini ko‟rib chiqayotgan organ sodir etilgan nojo‟ya xatti-harakat
qanday vaziyatda yuz berganligini, xodimning oldingi xulq-atvorini,
mehnatga
bo‟lgan munosabatini, intizomiy jazoning sodir etilgan nojo‟ya xatti-harakatning
og‟irlik darajasiga qanchalik mos kelishini, ish beruvchining intizomiy jazo berish
tartibiga rioya qilganligini hisobga olib, xodimga nisbatan qo‟llanilgan intizomiy
jazoni g‟ayriqonuniy deb topish va uni bekor qilish to‟g‟risida qaror chiqarishga
haqli.
Rahbar shaxslar uchun javobgarlik xayfsan e‟lon qilish, bir yilgacha
lavozimini pasaytirish, ishdan bo‟shatish yo‟li bilan olib boriladi.
Ishchilar korxona rahbarlari, tsex va bo‟lim boshliqlari
tomonidan intizom
javobgarligiga tortilishi mumkin. Rahbar xodimlar esa yuqori rahbarlik xodimlari
tomonidan intizom javobgarligiga tortilishi mumkin.
Rahbar xodimlar jamoa bitimida ko‟rsatilgan talablarni, yuqori tashkilot
buyruqlarini bajarmaganliklari
va asosan xavfsizlik texnikasi, sanoat gigienasi-
sanitariyasi talab-qoidalariga amal qilinmaganligi uchun javobgarlikka tortiladilar.
Do'stlaringiz bilan baham: