3-mavzu: jahon mamlakatlari ta’limi taraqqiyotining ayrim masalalari

Kasb-hunar ta‘limi (1-2 yil) – 10 yillik ta‘limni bitirganlar qabul qilinadi.

• Kasb-hunar ta‘limi (1-2 yil) – 10 yillik ta‘limni bitirganlar qabul qilinadi.
•  Oliy ta‘lim – universitet va institutlarda beriladi.
•  Uqituvchilar – boshlang’ich sinflar uchun litseylarda (4 yillik) va yuqori sinflar uchun universitetlarda amalga oshiriladi.

CHexoslavakiya

• CHexoslavakiya – aholisi 15 mln., yer maydoni 127,9 ming km.kv., poytaxti – Praga. 1990 yildan Chexiya va Slovakiyaga bulinib ketdi. 1948 umumiy majburiy ta‘lim haqida Qonun qabul qilindi.
•  Bolalar bog’chalari (3-5 yosh, 80 %), 1 yillik tayyorlov guruhlari.
•  Maktab ta‘limi (6-16 yosh); asosiy maktab – 8 yillik (ikki bosqichli) bulib, boshlang’ich (I-IV) va tuliqsiz urta (V- VIII) sinflardan iborat. Uzoq tumanlarda internatlar mavjud.
• Tuliq umumiy ta‘lim – usmirlarning 20 % ini qamrab oladi. Bu maktabda 4–yillik gimnaziya bulib, differentsialta‘lim beriladi. Gimnaziya imtihon bilan tugaydi va VUZ ga kirish huquqini beradi.
•  Kasb-hunar ta‘limi (4 yil) – urta ma‘lumot va kasb-hunar beradi (95 %). Shuningdek, kasb-hunar shogirdligi (1-3 yil) uquvi ham mavjud.

 O’zbekiston ta`lim tizimi keng qamrovli islohatlarni hamda qayta qurish ishlarini amalga oshirishdek murakkab jarayonni boshidan keshirmoqda. Ulardan ko’zda tutilgan maqsad - maktab faoliyatini demokratlatlashtirish, uning insonparvarlik tamoyillarnini rivojlantirish, shu asosda o’quv tarbiya ishlari mazmunini uning shakl va uslubini kompleks yangilash va yanada takommillashtirishdan iboratdir. Bu vazifalarni muvofaqqiyatli hal qilishning muhim shartlaridan biri shet el maktabi va pedagogikasi tajribalariga munosabatni tubdan o’zgartirishdan iborat ekanligini hayotning o’zi ko’rsatmoqda.

•  O’zbekiston ta`lim tizimi keng qamrovli islohatlarni hamda qayta qurish ishlarini amalga oshirishdek murakkab jarayonni boshidan keshirmoqda. Ulardan ko’zda tutilgan maqsad - maktab faoliyatini demokratlatlashtirish, uning insonparvarlik tamoyillarnini rivojlantirish, shu asosda o’quv tarbiya ishlari mazmunini uning shakl va uslubini kompleks yangilash va yanada takommillashtirishdan iboratdir. Bu vazifalarni muvofaqqiyatli hal qilishning muhim shartlaridan biri shet el maktabi va pedagogikasi tajribalariga munosabatni tubdan o’zgartirishdan iborat ekanligini hayotning o’zi ko’rsatmoqda.
•  Bu tajribalarni o’rganish orqali biz ta`limda xato va yangilishishlardan, shubxali xulosalarda o’zimizni saqlashimizdan tashqari ta`lim tarbiyada qotib qolgan, eskirgan, o’z dolzarbligini yo’qotib borayotgan ish shakllari va uslublarda tezroq xolos bo’lish bilan birga, uni munosib tarzda yangilashda qo’shimsha boy manbalarga ham ega bo’lamiz.
•  Ta`lim- tarbiyada samarali islohotlarni amalga oshirish talab etilayotgan hozirgi davrda esa ilmiytexnika taraqqiyoti, yangi texnologik revolyusiya sharoitida muvaffaqiyatli faoliyat ko’rsata oladigan jamiyat a`zolarini yetishtirib berish, yosh avlodni kasb – xunarga yo’naltirishda davlat xizmatini xamda o’rta ta`limning ko’p variantli ushinshi bosqishini joriy etish, ta`lim mazmunini yaxshilashda pedagogik vositalarni qo’llash, ta`limda tashabbuskorlik va ijodkorlikka keng yul oshish, uning muxim tizimlarini yaratish kabi shet el tajribalarini o’rganish ayni muddaodir.