4-mavzu. Kredit riski

Qisqa valyuta mavqei

• barcha turdagi chet el valyutalari bo‘yicha ochiq valyuta mavqelarining jami yig‘indisi.

Ochiq valyuta mavqelarining jami summasi

• Talab=majburiyat

Yopiq valyuta mavqei

• Uzun (T>M)
• Qisqa (T

Ochiq valyuta mavqei

Agarda valyuta bozori ishtirokchisining talablari majburiyatlaridan ko‘p bo‘lsa, unda valyuta mavqei “uzun” mavqe bo‘yicha ochiq hisoblanadi. Agarda valyuta bozori ishtirokchisining majburiyatlari talablaridan ko‘p bo‘lsa, unda valyuta mavqei “qisqa” mavqe bo‘yicha ochiq hisoblanadi. Valyuta bozori ishtirokchisining talab va majburiyatlari o‘zaro teng bo‘lsa, unda valyuta mavqei yopiq hisoblanadi.

Agarda valyuta bozori ishtirokchisining talablari majburiyatlaridan ko‘p bo‘lsa, unda valyuta mavqei “uzun” mavqe bo‘yicha ochiq hisoblanadi. Agarda valyuta bozori ishtirokchisining majburiyatlari talablaridan ko‘p bo‘lsa, unda valyuta mavqei “qisqa” mavqe bo‘yicha ochiq hisoblanadi. Valyuta bozori ishtirokchisining talab va majburiyatlari o‘zaro teng bo‘lsa, unda valyuta mavqei yopiq hisoblanadi.

Ochiq valyuta mavqelarini hisoblash uchun valyuta bozori ishtirokchisining chet el valyutasidagi majburiyatlari summasi uning chet el valyutasidagi talablari summasi bilan taqqoslanadi. Bunda, qisqa valyuta mavqei “-” belgisi bilan, uzun valyuta mavqei “+” belgisi bilan ko‘rsatiladi.

Masalan, bank 1,2 kurs bo‘yicha 1,0 mln. yevroni AQSh dollariga sotish orqali, bankda 1,0 mln. yevro miqdorida qisqa va 1200000 AQSH dollar miqdorida uzun mavqe yuzaga keladi. Mazkur mavqelar quyidagicha aks ettirilishi mumkin:

-1000000 EUR		+ 1200000 USD
Aktivlar		Passivlar
Vakillik hisobraqami	1200000 USD	Mijoz hisobraqami	1000000 EUR
Bino	1000000 EUR	Ustav kapitali	1000000 EUR

Bank balansi
Taxmin qilaylik, bir qator omillar ta’sirida yevroning dollarga nisbatan kursi kutilmaganda 1 yevro uchun 0,1 AQSH dollariga ortib, 1,3 AQSH dollarini tashkil etdi. Ko‘rinib turibdiki, yevro bo‘yicha qisqa mavqe zararga olib keladi. Biroq bu hali haqiqiy emas, potensial zarar hisoblanadi, chunki mavqe hali yopilmagan. Agar bank mijozi kutilmaganda 1,0 mln. yevroni o‘tkazishga buyruq berib qolsa, bank korrespondentlik hisobraqamida yevroning yetishmasligi muammosi bilan to‘qnash keladi. Bu holda u 1200000 AQSH dollarni sotib, uning evaziga qimmatlashgan yevroni sotib olishga to‘g‘ri keladi – 1200000 USD1,3  923076,92 EUR, ya’ni bunda uning haqiqiy zararlari miqdori quyidagiga teng bo‘ladi: