5 -mfvzuyarim o’tkazgichli asboblar yarim o’tkazgich asboblar hosil qilishning fizik asoslari

V. BOB. YARIM O’TKAZGICHLI DIODLAR

5.1. Yarim o’kazgichli diodlarning tuzilishi, tasnifi va va belgilanish tizimi
Yarim o’tkazgichli diod deb, mavjud texnologik usullaridan biri qo’llanilib, n-po’tish hosil qilingan yarim o’tkazgich kristallga aytiladi.
Kristallda bu n-po’tish hosil qilingan ikki soha chegaralarida tok o’tkazuvchi simlardan tayyorlangan chiqiqlar eritilib yoki kovsharlab ulanadi. Diodning hamma sistemasi shisha, metall, sopol yoki maxsus preslangan smoladan tayyorlangan korpusga joylashtiriladi.
GOST 10862-72 ga muvofiq, diodlar quyidagicha markalanadi: birinchi element (harf yoki raqam) foydalanilgan yarim o’tkazgich materialni bildiradi. Agar G yoki I - germaniy; K yoki 2 - kremniy; A yoki 3 - galliy arsenid. Ikkinchi element (harf) diodlarning klassini ko’rsatadi. TS - to’g’rilagich ustunchalari; S - stabilitronlar; V - varikaplar; I - tunnelli diod; A - yorug’lik diodlari; OD - optronlar va hokazo.
Uchinchi element (son) diodning xususiyatini aniqlaydi. To’rtinchi va beshinchi elementlar (sonlar) diodlarning texnologik ishlab chiqarish tartibini (0,1 dan 99 gacha) belgilaydi. Oltinchi element (harf) diodning parametrik gruppasini aniqlaydi (parametrlar malumotnomalardan olinadi).
Masalan: "D226B" quyidagicha tushuntiriladi: germaniy kristallidan tayyorlangan (G) yarim o’tkazgichli nuqtaviy (D), o’rtacha quvvatli (2), 26 ishlab chiqarish tartib nomeri (26), "B" gruppa (to’g’ri tok  10 A, to’g’ri kuchlanish 1B, teskari tok  0,02 A teskari kuchlanish  15B) ga xos diod yoki "GD107A" germaniy kristallidan tayyorlangan (G) yarim-o’tkazgichli nuqtaviy (D), kichik quvvatli (1), 7 ishlab chiqarishda (07), "A" gruppa (to’g’ri tok  0,02 A, to’g’ri kuchlanish 1B, teskari tok  0,02 teskari kuchlanish  15B) ga xos diod.
"3 0 D I 0 I A"-arsenid galliy yarim o’tkazgichli materialidan tayyorlangan optoelektron juftli diod, birinchi ishlab chiqarilishi, parametrik gruppasi "A" (o’tkazish koeffitsienti I%, kirish kuchlanishi - 1,5V) va h.z. 6.1- rasmda «p-n» - o’tish ega bo’lgan yarim o’tkazgichli diodning volt –amper tavsifi keltirilgan.