5 laboratoriya ishi fazaviy rotorli asinhron dvigatelning dvigatel rejimlarida mehanikaviy tavsiflarini tadqiq qilish

Ishga tush irish tartihi:

1. 
   1YUM va 2YUM yuklash mashinalarini manbaaga ulang, (buni o’qituvchi bajaradi).
   
2. 
   LATR-1 va LATR-2 laming dastasini chapdagi eng chetki holatiga qo’ying.
   
3. 
   Shcho’tlardagi AB1, AB2, AB3 avtomatik uzgichlarni ulang.
   
4. 
   T_b T₂, T₃ tumblerlarini ulang.
   
5. 
   Stenddagi AB4, AB5, AB3 avtomatik uzgichlarni ulang.
   
6. 
   R_B potensiometri yordamida sinalayotgan dvigatelning qo’zg’atish cho’lg’amida qo’zg’atish tokining nominal qiymatini o’rnating.
   
7. 
   T₄, T₅, T₆ tumblerlarini ulang.
   

Stend ishga tayor.
“G-D” sistemasining berilganlar
Dvigatel

Tipi	Pn	U	n	I	2a	2p
	KVt	V	ayl/min	A	-	-
PN=85	5,5	220	1000	30	2	4

τя+τqo’sh	τket	τpar	ωω par	ik	Ф	J
Om	Om	Om	o’ram	A	Vb	Kg.m^2
0,48	0,04	228	1750	0,78	8,1.10	0,16

Generator

Tipi	Pn	Un	Iyan	P1	2p	2a	ωya	τя+τ	τket	ωpar	τpar
	kVt	V	A	KVt	-	-	o’r	Om	Om	o’r	Om
P51	5	230	21,7	6,2	4	2	434	0,78	0,112	1300	120

Qisqa nazariy та ’lumotlar
Generator -dvigatel (G-D) sistemasida ijro mehanizmlarining tezligini keng chegarada (diopozonda) rostlash imkoniyatini ta’minlaydigan elektr yuritmalarda qo’llanadi:
G-D sistemasida dvigatelning elektrmehanikaviy va mehanikaviy tavsiflarning tenglamalari quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi.
ω=E_r/KФ-R_Σ/KФI, (7.1)
ω=E_r/KФ-R_Σ/K²Ф²М, (7.2)
Bu erda:
E_r- generatoming e.yu.k., R_Σ=R_yag⁺R_yad⁺R_c- G-D sistemasida yakor zanjirining yig’indi qarshiligi. Bunda R _yag, R_yad -yakor cho’lg’amlari qarshiligi, qo’shimcha va kompensasion cho’lg’amlar va shuningdek, cho’tka kontaktlarining qarshiliklari bilan aniqlanadigan generator va dvigatel yakorining qarshiliklari. R_c- ulagich simlarining qarshiligi. Olingan (7.1) va (7.2) ifodalardan “G-D” sistemasida dvigatelning elktrmehanikaviy va mehanikaviy tavsiflari ordinata o’qini kesadigan ma’lum masofada joylashgan, bir nechta bir-biriga parallel to’g’ri chiziq ko’rinishida bo’ladi. G-D sistemasida dvigatelning mehanikaviy tavsiflarini grafiklari 7.2- rasmda keltirilgan.

7.2 rasm G-D sistemasida mustaqil qo’zgatishli uzgarmas tok dvigatelining mexanikaviy
O’zlashtirishni tekshirish uchun savollar
7-1. Sinalayotgan dvigatel yakorining kuchlanishi va magnit oqimi o’zgarganda mehanikaviy tavsiflarining qattiqligini solishtiring. Tezlik ushbu usullarda rostlanganda mehanikaviy tavsiflar qattiqligining turlicha bo’lishi qanday tushuntiriladi?
7-2. “G-D” sistemasida mustaqil qo’zg’atishli o’zgarmas dvigatelining qanday ishlash rejimlari sizga ma’lum?
7-3. O’zgarmas tok dvigatellarining tezligini rostlash diopozonini kengaytirishga nima imkon beradi?
7-4. “Generator -dvigatel” sistemasida tormozlashning qanday usullari qo’llanadi?
7-5. Dvigatel generator rejimida va dvigatel rejimida ishlaganda energiya oqimlarining yo’nalishini ko’rsating.
7-6. “G-D”sistemasi qanday afzalliklarga va kamchiliklarga ega?
7-7. Generator qo’zg’atish cho’lg’amining elektrmagnitaviy vaqt doimiysi nima va u qanday kattaliklarga bog’liq?
8- LABORATORIYA ISHI
“Generator -Dvigatel” sistemasida mustaqil qo’zg’atishli
o’zgarmas tok dvigatelining rostlash tavsiflarini tadqiq qilish
Laboratoriya ishidan maqsad: “Generator dvigatel” sistemasida mustaqil qo’zg’atishli o’zgarmas tok dvigatelining rostlash tavsitlarini M=ƒ(ω) va P=ƒ(ω)ni tajribadan olingan ma’lumotlar asosida qurishni o’rganish.
Laboratoriya ishining dasturi:

1. 
   Qurilmaning elektr jihozlari, tekshirish o’lchov asboblari va boshqarish apparatlari bilan tanishish (7.1a va b rasmlar).
   
2. 
   Quyidagilarni generatorning va dvigatelning qo’zg’atish toklariga bog’lanishlarini olish va qurish:
   

1. 
   rostlanayotgan dvigatelning tezligini,
   
2. 
   genarator va yuklash mashinasining kuchlanishini,
   
3. 
   sinalayotgan dvigatel va yuklash mashinasining yakorlari toklarini,
   
4. 
   sinalayotgan va yuklash mashinasining quvvatini.
   

Yuqorida ko’rsatilgan bog’lanishlar rostlashning birinchi va ikkinchi zonalarida ya’ni: i_Kd⁼iknom, i_Kr⁼(0-M) iknom; M=const bo’lganda; va i_Kg=const; i_Kd=(1-Ю,7) i_knom; P=const bo’lganda tartib bilan olinaadi. Yuk momentining qiymati o’qituvchi tomonidan beriladi. Olingan ma’lumotlar bo’yicha rostlashning birinchi va ikkinchi zonalarida quvvat va momentning tezlikka bog’lanishini quring.

8.1-rasm. M=f(w) va P=(w) bog’lanishlari.

8.1 rasmda mustaqil qo’zg’atishli dvigatelning tezligi o’zgaradigan diopozonda ya’ni tezligi nominal qiymatidan kichkina va katta bo’lganda M=ƒ(ω) va P=ƒ(ω) bog’lanishlar keltirilgan. Yakor zanjiri kuchlanishini o’zgartirish yordamida tezlikni 0÷ω_nom chegarasida rostlash moment o’zgarmas bo’lganda va to’g’ri chiziq bo’yicha o’sib boruvchi quvvatda amalga oshiriladi. Magnit oqimining kamayishi ω>ω_nom zonasini qamraydi va quvvat o’zgarmas ya’ni P=P_nom=const bo’lganda va tezlikka teskari mutonosib o’zgaruvchan yo’l qo’yiladigan momentda amalga oshiriladi
M_yqo’y=U_nom-I_nomR_яΣ/ω_nom I_nom=P_enom/ω,
Bu erda:
P_e.nom- dvigatelning nominal elektrmagnit quvvati.
Laboratoriya qurilmasining bayoni: Laboratoriya qurilmasining
prinsipial elektr shemasi 7.1-a va 7.1-b rasmlarda keltirilgan.
G-D sistemasi bo’yicha laboratoriya stendi murakkab konstruksiya hisoblanadi. Tadqiq qilinayotgan (CD) mashina (PN-85 tipidagi O’TD) payvandlangan romdao’rnatilgan. Tezlikni tekshirib turish uchun DT-100 markali tohogenerator ular bilan bir valda mahkamlangan.
Tadqiq qilinayotgan dvigatel ham yuklash mashinasi ham G-D sistemasi bo’yicha ta’minlanadi. Generator sifatida o’qi uni aylantiruvchi AO-51-4 markali qisqa tutashtirilgan rotorli asinhron dvigatel bilan mahkam bog’langan P-51 tipdagi o’zgarmas tok mashinasi qo’llangan.
Katta tokli zanjirda ulash va uzish ishlari PME-211 magnitli yurgizgich yordamida; boshqarish zanjiri esa – boshqarish panelining old tomoniga chiqarilgan tumblerlar yordamida bajariladi. Elektr mashinalari zanjirlarining turli qismlarida tok va kuchlanish qiymatlarini tekshirib turish uchun A1÷A6 ampermetrlar va V1-V4 voltmetrlarni tekshiruv – o’lchov asboblari ulangan. Generatorning qo’zg’atish tokining qiymati laboratoriya avtotransformatori- ATR-1 yordamida o’zgartiriladi.