6-Ma’ruza. Konservalangan ovqatlar va yarim tayyor mahsulotlar. Reja

Sochiluvchan materiallar. Qand, tuz, un hamda ziravorlar, quritilgan sabzavot va qo‘ziqorin magnitli separatordan o‘tkaziladi.
Yarim tayyor mahsulot
Umumiy ovqatlanish uchun konservalar yarimtayyor mahsulot (YATM) hisoblanadi. Ulardan foydalanish ovqat tayyorlashni keskin osonlashtiradi. YATM ishlab chiqarish uchun sabzavot yuviladi, po‘stlog‘i archiladi, ularga issiq ishlov beriladi, aralashtiriladi va germetik taralarda konservalanadi.
Borshch to‘ldirgichi. Borshch to‘ldirgichi quyidagi tartibda tayyorlanadi. Eritilgan cho‘chqa yo mol yog‘i qozon yoki plitada 130–140⁰S yoxud bug‘-moy pechlarda 120 – 125 ⁰S temperaturagacha isitiladi. Qozonlarda kesilgan sabzi, oq ildizlar va piyoz, rangini saqlash uchun uksus kislotasida ivitilgan lavlagi passirovkalanadi. Pechlarda ishlov berishda ko‘rinar kamayish 11% ga, qolgan sabzavotlar uchun 15% ga teng. Moyning shimilishi, muvofiq ravishda, 5 va 6%, piyoz uchun 8%.
Barcha tarkibiy komponentlar – passirovkalangan sabzavotlar, osh tuzi, tomat-pasta, qand, ziravorlar va yog‘ (pechlarda passerovkalangan holda) – 60–80⁰S gacha isitilib aralashtiriladi, sig‘imi 3 l gacha bo‘lgan temir yoki shisha taralarga qadoqlanadi. Banka ostiga dafna bargi solinadi, tara berkitiladi va 30–80 daqiqa davomida 125⁰S temperaturada sterillanadi.
Borshch to‘ldiruvchisi 28% quruq moddaga ega. Jumladan, 9% yog‘, 2,8–3,3% osh tuzi, 100 g da 12 mg S vitamini bo‘lib, umumiy kislotaliligi 0,5–0,8% ni tashkil etadi. 100 g to‘ldiruvchining energetik qimmati 561 kDj.
100 porsiya borshch tayyorlash uchun 7,5–10,0 kg to‘ldiruvchi tavsiya etiladi. To‘ldiruvchi qaynayotgan bulon ustiga quyiladi. Bulon ichida maydalangan kartoshka va karam bo‘ladi, keyin esa qovurilgan un va dafna bargi solinadi. Borshchning turli navlariga ezilgan sarimsoq, cho‘chqa yog‘i shpigi, loviya, galushka va boshqa komponentlar solinishi mumkin. Tayyor bo‘lgan borshchga smetana va ko‘kat qo‘shiladi.