6-Mavzu: Eritmalar. Eritmalar konsentratsiyasini ifodalash usullari

Mustaqil ish:
2. NaOH ning 200 g 25% li eritmasini to’la neytrallash uchun 500 ml sulfat kislota eritmasi sarflangan bo’lsa, shu kislotaning molyar konsetratsiyasini aniqlang?
2. 136 g suvda qanday massali moddani eritish natijasida 72% li eritma olish mumkin?
3. 87 g 20% li eritmaga 10 g shu moddadan qo’shildi. Hosil bo’lgan eritmaning massa ulishini aniqlang?
4. Sodaning 250 g 15 % li eritmasiga 57.2 g kristall soda qo’shilsa, hosil bo’lgan eritmaning massa ulishini aniqlang?
Normal konsentratsiya.
Eritmaning hajm birligida erigan moddaning ekvivalent miqdori shu eritmaning normalligini ko’rsatadi. Cn – bilan belgilanadi. Birligi – g/ekvi/l, mol ekvi/l, ekvi/l ga teng.

Normal konsentratsiya 1 l eritmada necha ekvivalent erigan modda borligini ko’rsatadi. Ekvivalentni avvalgi mavzularda topganimizdek topiladi.
Cn, W, C_m lar o’rtasida quyidagicha bog’lanish mavjud.


Misollar:
1. 14.8 g Ca(OH)₂ tutgan 500 ml eritmaning normal konsentratsiyasini aniqlang?

Berilgan: m(Ca(OH)2)=14.8 g Mr(Ca(OH)2)=74 g/mol V=500 ml= 0.5 l Cn=?

Yechish: li eritma ekan.

2. Zichligi 1.64 g/ml bo’lgan 90% li sulfat kislotaning normal konsentratsiyasini aniqlang?

Berilgan: ρ=1.64 g/ml W=90 % Mr(H2SO4)=98 g/mol Cn=?

Yechish: li eritma ekan.

3. H₃PO₄ ning 2 M li eritmasining normal konsentratsiyasini aniqlang?

Normal konsentratsiya va molyar konsentratsiya o’rtasidagi bo’liq fo’rmuladan foydalanamiz.
dan Cn ni topamiz.
Mr(H₃PO₄)= 98 g/mol
E(H₃PO₄)=32.67

4. Sulfat kislotaning 200 ml 6 N li eritmasini to’la neytallash uchun natriy ishqorining 24% li eritmasidan ( zichligi 1.32 g/ml) qancha hajm olinishi kerak?
1- usul.
Yechish:
a. dan qancha massa sulfat kislota borligini aniqlaymiz.
H₂SO₄ bo’lgan.
b. Shuncha sulfat kislota qancha massadagi NaOH eritmasini neytrallash uchun yetarli bo’lishini aniqlaymiz.

98 g 80g
58.8 g x=?


NaOH sarflanadi.
NaOH ning massa eritmasini aniqlaymiz.

Keyin hajmini aniqlaymiz.


NaOH eritmasidan kerak.
2-usul.
Agar ikkita modda reaksiyaga kirishayotgan bo’lsa, ularning normaligi va hajmi berilsa ikkinchi eritmaning

dan V² ni aniqlaymiz.
NaOH eritmasidan darflangan.

5. Agarda 250 ml alyuminiy sulfat eritmasida 8,57 g tuz erigan bo’lsa, uning ekvivalent konsentratsiyasi yoki normalligini aniqlang. Bu eritma almashinish reaksiyasi bo’yicha qancha massa bariy sulfatni olishga mumin?

Yechish. Masala shartiga ko’ra alyuminiy sulfatning ekvivalent soni (Al₂SO₄)₃ = 6 ga teng bo’lsa, uning ekvivalent massasi:
бўлади.

Mustaqil ishlash uchun:

1. 
   500 ml eritmada 49.5 gr H₂SO₄ erigan bo’lsa, normalligini aniqlang/ J:2.02 N
   
2. 
   3 l eritmada 600 gr HNO₃ bo’lsa, Cn=? J:5 N
   
3. 
   400 ml 2.5 N li H₃PO₄ eritmasidagi kislota massasini aniqlang? J;32.67 gr
   
4. 
   500 gr 30% li H₂SO₄ kislota eritmasining ρ=1.2 g/ml bo’lsa, Cn=? J:7.4 N
   
5. 
   6 M li H₃PO₄ eritmasining Cn=? J: 18 N
   
6. 
   3 L 2 N NaOH eritmasining ρ=1.14 g/ml bo’lsa, C% = ? J: 7%
   
7. 
   25 % li ρ=1.16 /ml bo’lgan sulfat kislotasi eritmasining molyar va normal konsentratsiyasini aniqlang? J: Cm=2.96 M, Cn=5.92 N
   
8. 
   Ρ=1.28 g/ml 6 M Ca(OH)₂ eritmasining normal va foiz konsentratsiyasini aniqlang? J; C%=34.68%, Cn=12N