6-Mavzu: Eritmalar. Eritmalar konsentratsiyasini ifodalash usullari

Mustaqil ishlash uchun:
1. KOH ning 200 g 18 % li eritmasiga qanday massali
a. KOH qo’shilganda 70% li
b. K2O qo’shilganda 40% li eritmalar olinadi?
2. NaOH ning 120 g 20 % li eritmada qanday massali Na eritilishidan 50% li eritma olish mumkin?
Takrorlash uchun:

1. 
   200 ml 20% li ρ=1.12g/ml bo’lgan NaOH eritmasiga
   

1. 
   200 gr 60% li eritma
   
2. 
   80 gr NaOH
   
3. 
   120 gr suv
   
4. 
   31 gr Na₂O
   
5. 
   46 gr Na solimganda hosil bo’lgan eritmaning massa ulushini % aniqlang?
   

2. 
   500 gr 30% li CuSO₄ eritmasiga
   

1. 
   50 gr CuSO₄
   
2. 
   75 gr CuSO₄*5H₂O
   
3. 
   250 gr 40% li eritma
   
4. 
   60 gr suv
   
5. 
   200 ml ρ=1.16 g/ml 28% li eritma qo’shilganda yangi eritmada tuzning massa ulushini aniqlang?
   

Molyar konsentratsiya.
Eritmaning hajm birligida erigan moddaning miqdori shu eritmaning molyar konsentratsiyasi yoki malyarligi deyiladi.Uning birligi mol/l, mol·l^-1, M .


C_M -molyar konsentratsiya ( M, mol/l)
n-modda miqdori ( mol )
V-hajm ( l )
m-massa ( g )
M_r-malyar massa ( g/mol )
C%-foiz konsentratsiya (%)
d (ρ)-zichlik


Masalalar ishlash:
1. 5 l eritmada 3 mol erigan modda bo’lsa, shu eritmaning molyar konsentratsiyasini aniqlang?

Berilgan: V= 5 l n= 3 mol CM=?

Yechish:

2. NaOH ning 240 g miqdoridan joydalanib tayyorlangan 500 ml eritmaning molyar konsentratsiyasini aniqlang?

Berilgan: m= 240 g V=500 ml Mr(NaOH)=40 g/mol CM=?

Yechish:

3. Narmal sharoitda 14 l HCl, 75 ml H₂O da erishidan hosil bo’lgan eritmaning molyar konsentratsiyasini aniqlang? Bunda hajmning o’zgarishini hisobga olmang.

Berilgan: V=14 l V= 75 ml Mr(H2O)=18 g/mol Mr(HCl)=36.5 g/ml CM=?

Yechish: a) modda miqdorini aniqlaymiz. b) eritmaning hajmi suvning hajmi teng deb olamiz.

4. KOH ning 100 ml , 1.5 M li eritmasining tarkibidagi KOH ning massasini aniqlang?

Berilgan: V=0.1 l CM=1.5 M Mr(KOH)=56 g/mol m=?

Yechish: fo’rmuladan foydalanib m ni aniqlaymiz. KOH bor ekan.

5. 240 g NaOH dan foydalanib qanday hajmdan, 1 M li eritmasini olish mumkin?

Berilgan: m=240 g CM=1 M V=?

Yrchish: dan foydalangan holda V ni topamiz. eritma linadi.

6. Zichligi 1.84 g/ml bo’lgan sulfat kislotaning 98% li eritmasining molyar konsentratsiyasini aniqlang?

Berilgan: ρ = 1.84 g/ml W= 98% Mr(H2SO4)= 98 g/mol CM=?

Yechish: Foiz konsentratsiya berilganda quyidagi fo’rmuladan foydalanamiz. eritma.

7. Agar 250 ml eritmada 68,4 g Al₂(SO₄)₃ erigan bo’lsa, eritmaning molyar konsentratsiyasini aniqlang?

Yechish: Veritma=250 ml mtuz=68.4 g Mr(Al2(SO4)3)=342 g/mol Cm=?

Yechish: Bu fo’rmuladan foydalanamiz. li eritma ekan.

2-usul. 68,4 г ga teng bo’lgan alyuminiy sulfat moddasining miqdorini topamiz.

Eritmaning molyar konsentratsiyasini aniqlaymiz.

Demak, eritmasining molyar konsentratsiyasi 0,8 mol/l ga, molyarligi 0,8 M ga teng bo’ladi.