|
Asinxron moment hususiyatlari.
Turbina momentini tezda pasaytirishi uchun turg‘un asinxron rejimi ishlatiladi. Kechiktiruvlarsiz pasaytirishni amalga oshirishni soddalashtirish uchun quyidagi taxminni olib boramiz. Yana bir marta 2,3 va 4 hususiyatlarga to‘xtalamiz. "C" nuqtagacha generator rotori tezlashdi. Turbina momentining favqulodda pasayishi "C" nuqtadan "D" nuqtaga o‘tdi. "D" nuqtaga o‘tish jarayonida ortiqcha moment ishorasini o‘zgartiradi va generator rotori to‘xtashni boshlaydi. Shuning uchun turg‘un asinxron rejim "B" nuqtada prinsipial o‘tishi joiz. Shuningdek, moment pasayishi etmasligi va sirpanishi uzoq vaqt oshirishi kuzatilmog‘i mumkin. Shubxasiz ertami kechmi bunday o‘tishni barqaror asinxron rejimda ko‘proq yuzaga keltirish mumkin.
Pasaytirilgan moment hususiyati ertaroq boshlanishiga erishish uchun sirpanish qiymati Skr etishi kerak. "m" va “n” nuqtadagi hususiyatlar (2)dan (4) hususiyatga o‘tishi, oldingi ko‘rilgan holatgaqaraganda maqulroq. Erishilgan vaqt mobaynida sirpanish qiymatini baholab, 1 va 2 agregat husuiyatini yo‘naltiramiz. Generator qo‘zg‘atishi butunlay yo‘q bo‘lgan va shu paytdan boshlab generatorning sinxron momenti nolga teng bo‘lgan deb hisoblaymiz. Bu holda ortiqcha moment t=0 ga teng bo‘lganida turbina momentiga teng. Sirpanish oshishi bilan asinxron moment oshadi, lekin ortiqcha moment kamayadi. Sirpanish S = Sa ga bo‘lganda ortiqcha moment nolga tenglashadi. Agregat harakati tenglamasi quyidagi ko‘rinishda :
=
Tj – agregat doimiy vaqti ;
– aylanish chastotasi;
- moment nisbiy birlikda;
Qanchalik asinxron moment chiziqli qonun bo‘yicha o‘zgarsa sirpanishi diapozoni S = 0dan S=Sa gacha u holda soddalashgan hisobda = const = 0.5 Mt deb hisobga olamiz va berilgan sirpanishning ma’lum vaqtni quyidagi formula bilan hisoblaymiz:
t= ;
Mt =1 ; Tj =10 S; a=s=0,005 buholda T= 0,1s keltirib chiqarish mumkin. Odatda Sa 0,005, shuning uchun turbinaga ta’siri barqaror asinxron rejimni olishda 0,1S kech boshlamasligi kerak. Shuning uchun asinxron rejim boshlanishi iloji boricha kam bo‘lishi kerak.
Qo‘zg‘atilgan generatordagi asinxron rejimning kelib chiqish sabablari.
Energotizimdagi ekvivalent generatorning ishlashini ko‘rib chiqamiz. (2-rasm). Bu ekvivalent generator o‘zida butun energotizimni qamrab olishi mumkin. Bu holatda tahlil va hulosalar barcha energotizim uchun o‘rinlidir.
2-Rasm. Energotizim sxemasi.
Normal rejimda generator energotizimda sinxron ishlaydi.
Generator barqarorligining statik va dinamik buzilishida asinxron rejim amalga oshiriladi.
a) sinxronlovchi quvvat: normal rejimda generator ko‘tarilish qismi hususiyatida P(δ) (3-rasm "a nuqta") ishlaydi. Qanchalik Pt =Pt , bu rejim barqarordir. O‘rnatilgan generator surilish burchagi = . Qanchalik kichkina bo`lsa, u o‘zining quvvatini quyidagi qiymatga o‘zgartiradi.
Pr= .
Bu quvvat o‘zgarishi mashinaning oldingi rejimga qaytishiga olib keladi.
3-rasm Sinxronlash quvvat ma’nosini tushuntirishga
sinxronlovchi quvvat deyiladi,
nlovchi quvvatqoeffitsienti;
Ayon qutibsiz mashinilar uchun:
Sinxronlovchi quvvatxarakteristikasi 3-rasmda 2-egri chiziq xolatlarida ko‘rsatilgan. 0 bo‘lganda sinxronlovchi quvvat maksimal. Agar . 90 teng bo‘lsa sinxronlovchi quvvat nolga tenglashadi, keyiin o‘zining ishorasini o‘zgartiradi va manfiy bo‘lib qoladi.
Bu faktlar asosida barqarorlik ishi burchakda 0 -90 va kelgusidagi o‘sish burchagining barqarorsizligi aniqlanadi. Aytilganlardan kelib chiqib burchak tarqalishi pasaytirish, zaxira barqarorligini oshirishdan kelib chiqadi. Shuningdek chiziq bo‘ylab jo‘natiladigan quvvat qiymati qisqartiriladi. Bilib qo‘yish joizki nominal rejimda zaxira barqarorligi 20 % dan kam emas. Xalokat rejimi uchun elekrt tizimdagi burchak δb ning qiymati qo‘rsatiladi.
1-JADVAL
Generator turi
|
Liniyadagikuchlanish, kV
|
Liniya uzunligi, km
|
Uzatilayotgan quvvat, MVt
|
Burchak, rad
|
δg
|
δt
|
δl
|
δs
|
Turbogenerator
|
220
|
150
250
350
|
120
|
35
|
5
|
9
15
21
|
54
60
66
|
Gidrogenerator
|
220
|
150
250
350
|
120
|
20
|
5
|
9
15
21
|
39
45
51
|
b) Energotizm barqarorligini oshirishda chora-tadbirlar.
Energotizim uchun statik va dinamik barqarorligini oshirish uchun bir nechta chora-tadbirlar o‘tkazamiz:
1. Generator rotorining kichkina burchak surilishiga bog‘liq bo‘lgan normal rejim tanlash kerak. Normal rejimda barqarorligi 20 % kam bo‘lmagan zaxiraga ega bo‘lishi kerak.
2. Generatorda QAR - K tipdagi zamonaviy qo‘zg‘atuv rostlagichni o‘rnatmoq. Rostlagichlar katta koeffitsienli kuchaytirishi bilan ta’minlab bermog‘i lozim.
3. Avariya avtomatikasiga qarshi va tez ta’sir qiluvchi rele ximoyasi bo‘lishi kerak. Elekr tarmog‘idagi shikastlangan liniyani tez o‘chirishini va uning takroran tezda qo‘shishini ta’minlab berishi lozim.
4. Avtomatik chastotaviy yuksizlantirishni sozlash
Do'stlaringiz bilan baham: |
