7. Mavzu: Agrobiosenozda entomofaglarni ahamiyati

7.Mavzu:Agrobiosenozda entomofaglarni ahamiyati
O‘simliklar himoyasida entomo va akarifaglar qo‘llashning asosiy qonun-qoidalari Tabiatda fitofaglar sonini boshqarishda entom ofaglar va akarifaglar muhim ahamiyat kasb etadi. Fitofaglar miqdoriy sonini entom ofaglar tom onidan haqiqiy kam aytirishi ko‘p omillarga, jum ladan iqlim va ob-havo sharoitlariga, populatsiyaning fiziologik holatiga, turli-tum an biosenotik aloqalar va boshqalarga bog‘liq. Shuning uchun ham m a vaqt ham fitofaglar um um iy miqdoriy soni ko‘rsatkichlaii va entomofaglar orasidagi salbiy bogianishni aniqlashning imkoni boim aydi. Masalan, 0 ‘zbekiston sharoitida g‘o‘za bitlari va ularning yirtqichlari ijobiy bog‘liqligi aniqlangan. Shunga qaram asdan entom ofaglar tabiiy populatsiyalari zararli hasharotlar sonini sezilarli darajada kamaytirish qobiliyatiga ega b o iib , bu ko'pchilik holatlarda tabiiy kushandalarning samaradorlik mezonim (darajasini) o‘rnatishga. imkon berdi.
Entomofaglarning samaradorlik mezoni Zararlilik bo‘sag‘asini hisobga olgan holda entomofaglarning sam aradorlik mezoni yoki darajasi yirtq ich -o ija m iqdoriy soni nisbatida yoki parazitizm darajasida o‘z ifodasini topadi (Narziqulov, 254 1981). Bu mezonga (darajaga) yetganda zararkunandalar soni xo'jalik uchun zararsiz darajagacha pasayadi, natijada him oyalanayotgan ekinda insektitsidlar bilan ishlov berish m aqsadga muvofiq bo'lmaydi. Samaradorlik mezoni (darajasi)ni hisobga Qlgan holda kimyoviy ishlovlardan voz kechish o'sim liklar biologik him oyasining passiv yo'li hisoblanadi (bunda inson faoliyati kuzatishdan iborat bo'ladi). Samaradorlik mezoni ilk bor g'o'za zararkunandalari tabiiy kushandalarida qayd etilgan.

Entomofaglarning ahamiyati