А. А. Ашрабов, 10. В. Зайцев


-§. КОНСТРУКЦИЯГА ТАЪСИР ЭТУВЧИ НАГРУЗКАЛАРНИНГ



Download 11,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/232
Sana01.07.2022
Hajmi11,73 Mb.
#721816
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   232
Bog'liq
Qurulish Konstruksiyalari A.A. Ashrabov 1988

1.3-§. КОНСТРУКЦИЯГА ТАЪСИР ЭТУВЧИ НАГРУЗКАЛАРНИНГ
КЛА СС ИФ ИКА ЦИ ЯМ ВА ХАРАКТЕРИСТИКАСИ
Нагрузка кутариб турувчи курилиш конструкциялари асосан 
уларга таъсир этувчи эксплуатацион нагрузкаларни кабул ки- 
лишга м^лжалланган булади. Комструкцияларга таъсир этиш 
даврига караб нагрузкалар доимий ва вактинчалик нагрузкалар­
га булинади. Вактинчалик нагрузкалар уз навбатида, узок 
муд-
дат, киска муддат таъсир этиб турувчи ва махсус нагрузкаларга 
ажралади.
ю


Д о и м ий н а г р у з к а л а р г а бино ва иншоотлар цисмлари- 
нинг уз массасидан, шу жумладан нагрузка кутаряб турувчи ва 
туе и б турувчи курилиш конструкциялари массасидан тушадиган 
нагрузка; грунт массаси ва босимидан тушадиган нагрузка; ол- 
диндан зуриккан конструкцияларнинг таъсири киради.
У з о к м у д д а т т а ъ с и р э т и б г у р у в ч и н а г р у з к а л а р -
г а куйидагилар киради: стационар асбоб-ускуналар (станоклар, 
анпаратлар, электрдвнгагеллар, конвейерлар) массалари, щунинг- 
дек, суюцликлар массаси, газ ва тукилувчан жисмларнинг боси- 
ми; омборхоналар, холодильниклар, дон сацланадиган хоналар, 
архивлар, кутубхоналар ва шуларга ухшаган бино ва иншоотлар 
ёпмаларига тушадиган нагрузкалар, стационар асбоб-ускуналар- 
нинг узок муддатли температура таъсири замин грунти структу- 
расини тубдан узгартирмайдиган ногекис 
деформацияларнинг 
таъсир этиши; сув тулган ясси ёпмалардаги сув катлами масса­
сидан тушадиган нагрузка; бит га куприксимоцёки осма крандан 
тушадиган, коэффициентлар (иш режими уртача булган кранлар 
учун .
0 , 6
ва иш режимлари огир ва ута огир булганлари учун 
эса 
0
,
8
) га купайтирилган нагрузкалар, кор огирлигидан туша ди­
ган нагрузканинг бир кисми.
К и с к а м у д д а т л и н а г р у з к а л а р г а куйидагилар киради: 
кузгаладиган кутариб-туширувчи жи^озлар (кранлар, тельфер- 
лар ва 
к.); хизмат курсатиш ва жи^озларни ремонт килиш 
зонасидаги кишилар; деталлар, ремонт материаллари массасидан 
тушадиган нагрузкалар; курилиш конструкцияларини ташиш ва 
монтаж килиш; ускуналарни монтаж килиш ва бошка жойга ку- 
чиришда тушадиган нагрузкалар; курилишда вактинча тахлаб 
куйилган буюм ва материаллар массасидан тушадиган нагрузка­
лар; синаш режими ва ишга туширишда жи>{озлардан тушади­
ган нагрузкалар; кор о т р л и г и д а н тушадиган нагрузканинг кол- 
ган кисми; шамолдан тушадиган нагрузка.
М а х с у с н а г р у з к а л а р г а куйидагилар киради: сейсмик 
таъсир ва портлашлар таъсир этиши, бундай нагрузкалар техно­
логик процесснинг кескин бузилишига, жи^озлар шикастланиши- 
га, пулат аркоиларнинг узилишига, кранлар боши берк тиракка 
урилишига, грунт сгруктурасининг тубдан узгариши (доим муз- 
лаб ётган грунтларнинг муздан тушиши) натижада асоснинг но- 
текис деформацияланишига сабаб булади. Тог жинсларини казиш 
ишлари таъсири остида эса ер юзасининг деформацияланиши со- 
дир булади.
Н а г р у з к а л а р н и н г б и р г а л и к д а
т а ъ с и р и . Нагруз- 
каларнинг юкорида таърифланган турлари одатда ало^ида-алоди- 
да эмас, балки узаро богланган з^олда биргаликда таъсир этади.
^исоблашларда нагрузкаларнинг табиий равишда биргаликда 
таъсири мумкин булган, энг номувофик ^олни назарда тутиш 
керак. Курилиш конструкцияларини з^исоблашда икки хил асо- 
сий ва махсус биргаликда таъсирлардан фойдаланилади. Зури- 
кишларнинг асосий биргаликдаги таъсирипа доим ий узок муддат­
ли ва киска муддатли нагрузкалар таъсиридан юзага келадиган
11


зурикишлар; махсус биргаликда таъсирларга эса доимий. узок 
муддатли, кисца муддатли ва махсус нагрузкаларнинг биридан 
тушадиган зурикйшларнинг кийматлари киради. Зурицишларнинг 
биргаликда таъсирига кирадиган нагрузкалар кушилиш коэффи- 
циенти «с га купайтирилади.
Асосий биргаликда таъсирларга доимий ва узок муддат таъ- 
сир этадиган нагрузкалар (биргаликда таъсир коэффициентлари 
я с =
1
булган) ва тулик олинадиган киска муддатли нагрузка­
ларнинг биридан (яс =
1
булган) тушадиган ёки доимий ва узок 
муддатли нагрузкалар 
(пс—
1
булган) з^амда камида иккита киска 
муддатли нагрузкалар («с=0 ,9 ) дан тушадиган зурикишлар ки­
ради.
Махсус биргаликда таъсирларга киска муддатли нагрузкалар- 
дан тушадиган зурикишлар киради (бунда биргаликда таъсир 
коэффициента я с =
0 , 8
килиб олинади).
Нагрузкаларнинг биргаликдаги таъсирини тузишда унга бир 
вактда таъсир этувчи киска муддатли нагрузкаларнигина кири- 
тиш мумкин. Масалан, крандан тушадиган нагрузкаларни з^исоб- 
лашда факат крандан тушадиган вертикал нагрузкани назарда 
тутган долда тормозланиш кучлари ( 
± Т)
ни дисобга олиш мум­
кин. Чунки курилаётган ораликда кран булмаса, тормозланиш 
кучи з^ам булмаслиги мумкин.
Нагрузкалар таъсиридан пайдо булган зурикйшларнинг бир­
галикда таъсирини тузишда киска муддатли нагрузканинг бири 
сифатида куйидагилар кабул килинади:
а) барча з^исобга олинадиган ёпмалардаги кишилар, мебеллар 
ва ремонт материалларидан тушадиган нагрузка (пасайтирувчи 
коэффициент 
у]
ни эътиборга олган з^олда);
б) кранлардан тушадиган нагрузка (вертикал ёки горизонта­
ли билан бирга вертикал нагрузка);
в) шамол ёки яхвон-шамол таъсиридан тушадиган нагрузка;
г) кордан тушадиган нагрузка;
д)
битта юк ортгич ва электр кардан тушадиган нагрузка;
е) монтаж ёки иклим температураси таъсири.
Конструкция I группа чегара з^олатлар буйича з^исобий наг­
рузкалар таъсирига з^исобланади. Конструкция II группа чегара 
з£олатлар буйича норматив нагрузкалар таъсирига дисобланади.

Download 11,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   232




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish