Adolatsizlik



Download 21,82 Kb.
bet2/3
Sana06.11.2022
Hajmi21,82 Kb.
#861208
1   2   3
Bog'liq
JUMAYO

Jismoniy ifoda

Achchiq va achchiq yuz ifodasi


Ko'p his-tuyg'ulardan farqli o'laroq, xafagarchilik, bu his-tuyg'ularni his qilganda, faqat telegraf bilan bog'liq bo'lgan jismoniy teglarga ega emas. Shu bilan birga, g'azab va hasad kabi tegishli his-tuyg'ular bilan bog'liq jismoniy ifodalar, masalan, jingalak qoshlar yoki tishlangan tishlar kabi namoyon bo'lishi mumkin.
Xafagarchilik zarurat kabi belgilarni qidirib, o'z-o'zini aniqlash mumkin hissiyotlarni tartibga solish, unga nisbatan haqiqiy his-tuyg'ularni yashirish uchun odam bilan baxtni soxtalashtirish yoki u bilan yoki u haqida kinoyali yoki kamsituvchi tarzda gapirish. Shuningdek, tashqi ko'rinishi orqali tashxis qo'yish mumkin qo'zg'alish- yoki tushkunlikka bog'liq his-tuyg'ular, masalan, tushunarsiz his qilish tushkunlikka tushgan yoki umidsiz, hech qanday sababsiz g'azablanish yoki ega bo'lish kabuslar yoki inson haqida bezovta qiluvchi xayollar.
Ichki tajriba
G'azablanish, agar u kishi yaqin yoki yaqin bo'lgan odamga nisbatan sezilsa, eng kuchli bo'ladi. Do'stingiz yoki yaqinlaringiz tomonidan qilingan xafagarchilik hissiyotlarini keltirib chiqaradigan jarohati, odamni xiyonat qilish bilan bir qatorda xafagarchilik tuyg'usini qoldiradi va bu hislar chuqur ta'sirga ega bo'lishi mumkin.
Xafagarchilik uni boshdan kechirayotgan odamga turli xil salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin, shu jumladan, norozi odam haqida o'ylash paytida teginish yoki chekinish, bu kishiga nisbatan g'azab yoki nafratni inkor etish, shuningdek, ushbu shaxs ijobiy tan olinganida provokatsiya yoki g'azab qo'zg'atish. Shuningdek, u uzoq muddatli ta'sirga ega bo'lishi mumkin, masalan, boshqa sog'lom munosabatlarga to'siq bo'lishi mumkin bo'lgan dushmanlik, kinik, kinoya bilan qarashni rivojlantirish; shaxsiy va hissiy o'sishning etishmasligi; o'z-o'zini oshkor qilishda qiyinchilik; boshqalarga ishonishda muammo; o'ziga bo'lgan ishonchni yo'qotish; va ortiqcha kompensatsiya.
Surunkali xafagarchilik (ya'ni juda ko'p) zararli alomatlarga olib kelishi mumkin, masalan: mushaklaringizdagi asab tugunlarining siqilishi (surunkali, past darajadagi mushak va bel og'rig'iga sabab bo'ladi).
Uzoq muddatli (ya'ni juda uzoq) norozilik sabab bo'lishi mumkin: yo'q qilish T xujayrasi (immunitet tizimini pasaytirish), gipertoniya (qon tomirlari va yurak xurujlari xavfini oshiradi), saraton, (giyohvandlik) qaramligi, depressiya va umrning qisqarishi.
Ushbu salbiy ta'sirlarni yanada kuchaytirish uchun norozilik ko'pincha pastga yo'naltirilgan spiralda ishlaydi. G'azablangan his-tuyg'ular, g'azablangan kishi va u o'zini noto'g'ri qilgan deb bilgan odam o'rtasidagi aloqani uzib qo'yadi va kelgusida noto'g'ri aloqalarni keltirib chiqarishi va keyingi g'azab tuyg'ularini rivojlanishiga olib kelishi mumkin.Olingan oqibatlar tufayli, g'azablangan tuyg'ular yashash uchun xavfli bo'lib, ularga qarshi kurashish kerak. Xafagarchilik odamlar o'rtasida teng axloqiy munosabatlarni tiklashga to'sqinlik qiladi.
Xafagarchilik va g'azab Shuningdek, o'z-o'ziga zarar etkazish aloqasini baham ko'radi, lekin birinchi navbatda ularning ifodalanishi bilan farq qiladi. G'azabning o'ziga xos xususiyati shundaki, u deyarli faqat ichki xususiyatga ega bo'lib, u keyinchalik hissiy va psixologik zarar etkazishi mumkin, ammo xafa bo'lgan kishiga kuchli ta'sir ko'rsatmaydi. Aksincha, nopoklik faqat tashqi ko'rinishga ega bo'lib, u noto'g'ri (sezilgan yoki haqiqiy) manbaga qarshi qasoskor harakatlarni o'z ichiga oladi. Biroq, nafratli harakatlar g'azablangan tuyg'ulardan kelib chiqishi mumkin.
Psixolog Jeyms J. Messina g'azablangan his-tuyg'ularga qarshi turish va ularni hal qilish uchun beshta qadamni tavsiya qiladi: (1) g'azablangan his-tuyg'ularning manbasini va bu tuyg'ularni uyg'otish uchun nima qilganligini aniqlang; (2) xafagarchilik hayotga qanday ta'sir qilgani va xafagarchilikni qo'yib yuborish kelajakni qanday yaxshilashi mumkinligi haqida o'tmish, hozirgi va kelajakdagi hayotga yangicha qarashni rivojlantirish; (3) xafagarchilik manbasiga xat yozib, huquqbuzarliklarni sanab o'ting va vaziyatlarni tushuntiring, keyin huquqbuzarliklarni kechiring va qo'yib yuboring (lekin xatni yubormang); (4) xafagarchilikning salbiy ta'sirisiz kelajakni tasavvur qilish; va (5) agar xafagarchilik hissi hali ham saqlanib qolsa, 1-bosqichga qayting va qaytadan boshlang.
Robert C. Sulaymon, falsafa professori Ostindagi Texas universiteti, g'azablanishni g'azab bilan bir xil davomiylikka va nafratva u uchtasining farqi shundaki, bu g'azab yuqori darajaga qaratilgan g'azabdirholat individual; g'azab teng statusli shaxsga qaratilgan; nafrat esa past darajadagi shaxsga qaratilgan g'azabdir.
Steven Stosny g'azab va g'azab funktsiyalarini ajratib, o'xshashlik hosil qiladi: g'azab "o'chirish" va zudlik bilan zararli holatlarning oldini olish, zararli bo'lishiga yo'l qo'ymaslik uchun mo'ljallangan o't o'chiruvchi, g'azab tutun signaliga o'xshaydi: har doim "yoqilgan" (va ushbu signal tizimini qo'llab-quvvatlash uchun energiya va his-tuyg'ularni talab qiladi) va agar kimdir yoki o'tmish tajribasidan zararli narsa bo'lsa, bizni himoya qilish uchun mo'ljallangan.G'azab va g'azab, avvalambor, tashqi ko'rinishlari bilan farq qiladi. G'azablanish tahdidni oldini olish yoki unga qarshi kurashish uchun ishlatiladigan tajovuzkor xatti-harakatlarga olib keladi,xafagarchilik jarohat etkazilgandan so'ng sodir bo'ladi va u tajovuzkor yoki ochiq tarzda ifoda etilmaydi.
G'azab va xafagarchilikning yana bir farqi quyidagicha: g'azab bevosita vaziyatga bog'liq (orqaga chekinish yoki bo'ysunish uchun), xafagarchilik esa bu mudofaa usuli aqliy o'zingizni jazolang (yoki o'ta og'ir holatda, qadrsizlantirish uchun) yoki esladi huquqbuzar.Yana bir farqlash shundaki, taqdimot kamdan-kam hollarda (agar mavjud bo'lsa) bitta o'ziga xos stimulga bog'liq:xatti-harakatlar o'zgarganidan keyin ham (ya'ni javobgarlik ko'rib chiqilgan) yoki rag'batlantiruvchi narsa yo'q bo'lganidan keyin ham (ya'ni vaziyatga duch kelinmagan) xafagarchilik mavjud bo'lishi mumkin. Holbuki, g'azab ma'lum bir ogohlantiruvchi tomonidan qo'zg'atiladi va odatda stimul susayganda (yoki endi yo'q) intensivlikni pasaytiradi.

Download 21,82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish