Aholi turmush darajasi statistikasi aholi turmush darajasi tushunchasi

Nominal daromad
- bu bevosita xodim mehnatining miqdori va sifatiga qarab 
to’lanadigan haq bo’lib, u pul shaklidagi jamiki daromadni o’z ichiga oladi. Shu 
nuqtai nazardan nominal daromad qo’yidagicha hisoblanadi: 
ND = MBOD+MKD 
bu erda,
ND - nominal daromad; 
MBOD - mehnat bilan olingan daromad, ya’ni ish haqi, menejer daromadi, 
tadbirkor daromadi; 
MKD - mulkdan kelgan daromad, ya’ni foyda, renta, foiz va dividend. 

---

Pul daromadining o’zi, ya’ni nominal daromad aholi turmush darajasini aniq 
ifodalay olmaydi, pulning real qadri iste’mol tovarlari narxiga ham bog’liq. Shu 
sababli real daromad: nominal daromadning miqdoriga; daromaddan chegirilgan 
har xil soliqlar va to’lovlarga, ya’ni pul daromadining egasi qo’liga tegadigan 
qismiga; transfert to’lovlariga, ya’ni pensiya, nafaqa, ishsizlik bo’yicha nafaqalar, 
tibbiy sug’urta kabilardan tushgan daromadlarga bog’liq. 
Real daromad
jamiki pul daromadlari (brutto daromad)dan turli to’lovlar 
(soliqlar, sotsial sug’urta to’lovlari) chegirib tashlangandan keyin qolgan qismi - sof 
(netto) pul daromadini baho indeksiga bo’lish yordamida aniqlanadi: 
bu erda,
TT - transfert to’lovlar evaziga tushgan daromadlar 
S - soliqlar va turli to’lovlar 
J
p
- bahoning umumiy indeksi. 
Real daromad iste’mol tovarlari va xilma-xil xizmatlarda ifodalangan 
daromad bo’lib, pul daromadining xarid qobiliyatini bildiradi, aholi turmush 
darajasini umumlashgan holda tavsiflaydi. 
Real daromad indeksini hisoblash uchun dastavval umumiy va pirovard 
daromadlar hajmi aniqlanadi. Buni qo’yidagi shartli raqamlar misolida ko’rib 
chiqamiz (1-jadval). 

---

1-jadval 
Aholining umumiy, pirovard va real daromadalirini hisoblash